Venezolanonan ta mal interpreta e maneho flexibel di DIMAS

“Pero boso minister a anuncia cu tur Venezolano ilegal na Aruba cu tin un trabou, lo haya un permiso”, asina varios di e 38 Venezolanonan cu a yega den forma ilegal e siman aki nos isla, a bisa na Guarda nos Costa. Nan no ta compronde dicon Gobierno mes ta invita nan pa bin biba y traha na Aruba y despues ta gara nan y trata nan manera criminal. Nan a sigura cu tin hopi mas boto cu Venezolano na costa cla pa crusa lama pa bin Aruba. Y esey awo tin e departamentonan di gobierno encarga cu maneho di stranheria, bou di bastante presion.

Ta for di momento cu 38 Venezolano a yega Aruba riba un solo boto, mesora a yama reunion di e crisisteam, pa por traha hunto den maneha e grupo grandi aki. Asina cu e grupo pasa 20 hende, ta aplica un otro protocol. Ya caba tabatin hende deteni den Guarda nos Costa y cu a grupo grandi aki, ta haci e trabou mas pisa den e centro. Y awo cu tin indicacion cu tin mas hende na caminda pa Aruba, tin tur instancia spanta.

A yama un reunion di emergencia hunto cu Bureau Rampenbestrijding Aruba (BRA) pa busca tur manera pa haya e departamentonan hunto den un esfuerso pa ta prepara. Mester imagina cu den caso asina, ta varios instancia mester cera cabes pa por contene e situacion bou di control. No solamente Guarda nos Costa, sino tambe Cuerpo Policial, DIMAS, etc. Ta bin acerca cu e grupo aki, asina nan yega Guarda nos Costa, ta haci peticion pa haya “asilo”, pa cual DIMAS mester scucha cada un di nan y tuma un decision. Ainda nan tin derecho di apela si nan no keda satisfecho cu e decision di DIMAS, pa cual e dianan ta bira mas largo, banda di e gastonan tambe.

Normalmente, Guarda nos Costa ta purba, mas cu por, pa e persona mes paga pa su mesun pasashi pa bandona nos isla. Sea e ta bula via Corsou, Colombia of Panama. Pero claro, mayoria ta bisa di no tin placa pa cubri e pasashi y asina ta keda cera mas dia pendiente ora Gobierno mes paga of nan famia manda placa pa nan.

E reto cu tin awor ta cu Guarda nos Costa ta yen yen di personanan indocumenta y ta pone un presion enorme riba nan operacion. Y pio cu si bin mas grupo grandi, lo tin cu yega na mas facilidad, manera uzo di tent, pa por acomoda e grupo. Y lo mester busca refuerso di polis na Guarda nos Costa pa tin e situacion bou di control, debi na scarsedad di trahado.

Ya ta dos dia sigur cu tin reunionnan largo na BRA, den un esfuerso pa ta prepara den caso cu yega mas stranhero Aruba den forma ilegal. Si tur cos ta bon, diahuebs tin un reunion extraordinario di Conseho di Minister pa BRA por presenta e situacion y pa conseha Gobierno di Aruba pa atende e tema aki awor como un crisis. Esey ta duna e departamentonan mas espacio pa yega na fondo mas lihe y pa tuma decisionnan mas eficiente y rapido. Pero, pa yega ey, BRA mester canalisa tur e procesonan pa por evalua escalacion y pa haya aprobacion di Conseho di Minister.

Y den e caso aki, Conseho di Minister lo mester mitiga e demanda cu tin awo di Venezolanonan cu kier busca un miho porvenir na Aruba. E forma con ta bisa cu DIMAS ta mas flexibel awo y cu tin intencion di legalisa tur e stranheronan ilegal, ta causando loke nan ta considera un “pull factor”. Den pasado, door di un maneho mas estricto y cu Guarda nos Costa sacando tur ilegal for di nos isla, a causa un “push factor”, cu ta encera cu stranheronan tabatin miedo di bin Aruba y keda den forma ilegal pasobra nan ta gara nan y deporta nan mesora.

Pero cu tempo, ta nota claramente cu Guarda nos Costa a stop di organisa accionnan grandi y DIMAS ta papia di un maneho mas humano y flexibel. Esey, indirectamente, ta manda un mensahe robes na e stranheronan. Nan a interpreta cu si nan ta na Aruba, aunke ilegal, y nan haya un trabou of compania cu kier firma pa nan, cu nan ta haya permiso automaticamente di DIMAS. Y como cu na Venezuela e situacion ta dificil, ta pensa cu tuma e riesgo di crusa lama yega aki, lo saca nan di tur nan dolornan di cabes economico.

Ta spera cu Gobierno di Aruba corigi e impresion robes aki cu ta biba bou di un grupo grandi di Venezolano specificamente, cu ta hopi interesa den bin nos isla pa biba y traha. Conseho di Minister lo mester manda un mensahe cla eyfo cu Aruba no tin cambio den maneho di permiso pa estadia y trabou, y cu tur peticionario mester cumpli cu rekisitonan pa por bini na remarca pa por biba y traha na Aruba. Pero cu e forma di yega aki cu boto ilegalmente, no ta aporta y de facto mester ta un estorbo grandi pa por hasta pidi un permiso di estadia y trabou debi cu den bo paspoort ningun caminda ta indica cu bo a drenta nos isla.

Tocante DIMAS 

DIMAS, Departamento di Integracion, Maneho y Admision di Stranhero ta operacional desde 1 di juli 2006 y ta situa na Paardenbaaistraat 11 (ex edificio di Ontvanger), na Oranjestad. DIMAS ta encarga primordialmente pa procesa peticionnan pa un permiso di estadia y residencia temporario of definitivo na Aruba (sea cu ta pa traha of no). Tambe DIMAS ta procesa peticionnan pa declaraciondi constancia cu no ta rekeri di permiso of constancia cu tin admision segun ley y peticionnan pa carta di re entrada. 

Anualmente DIMAS ta atende mas o menos 15 mil peticion, entre 125 pa 180 cita pa dia. Den 2017, DIMAS a atende un total di 14135 peticion. E nacionalidadnan cu ta domina, mescos cu añanan anterior, ta Colombiano como prome, Venezolano como di dos, Dominicano, Hulandes, sigui pa Haitiano. Verblijfsdoelen cu a resalta den aña 2017 ta e permiso pa traha, arbeid in loon dienst; sigui pa esun di di famia (gezinshereniging of gezinsvorming). E parti di personal domestico tambe ta un di nan cu a domina y esunnan cu tin un laso special cu Aruba, sea cu nan tin yiu na Aruba, of tin un status cu nan tabata casa cu un Arubiano y a keda mantene un permiso. Den edad, mas cu 50% ta riba edad di 35 aña y e porcentahe ta parti na mas of menos 56% hende muhe y 44% hende homber.