E “timebomb” ta den rementa: Si gobierno no interveni…Hospital por bira un crisis nacional!

Desde diaranson dia 1 di maart 2023, e compania OHL Arellano Construction Company di Miami a ordena e subcontratistanan pa para tur trabou na e proyecto di renobacion di e edificio conoci pa nos como e “hospital bieu”. E subcontratistanan ta ALBO Aruba, Bohama, AWM Caribe, Croon y C.H.S.

Trahadonan desde diamars a haya di tende cu construccion ta para y tur hende ta bay cas, sin trabou y sin perspectiva. E contratista Mericano a ruim op y a anuncia cu e ta bay bek Merca pasobra e no por sigui torah cu Stichting Onroerend Goed Aruba (SOGA). Esaki ta final di un problema largo, sin cu ningun gobierno, ni AVP ni MEP, a logra soluciona desde inicio di e proyecto aki.

Awe e situacion a lanta pio, pasobra ora cu gerencia di Dr. Horacio E. Oduber Hospital a bay pone nan mes na altura di e situacion, a constata cu tur ekipo a bay y no tin trahado mas riba e sitio di construccion. Obviamente hospital, siendo e ultimo den e liña, awor ta sali esun perhudica debi na un guera di hopi tempo caba entre SOGA y OHL Arellano. Gobierno di Aruba cu ta esun cu tin e contract cu SOGA ta tumando un posicion hopi trankil y riba distancia. A manda yama tanto Minister Dangui Oduber y Minister Presidente mr. Evelyn Wever-Croes pa bula den e asunto aki, sino e ta rementa y Aruba ta exponi na un crisis di salud sin igual!

Gregory Croeze…nos a manda yama Gobierno

Director financiero di Dr. Horacio E. Oduber Hospital tabatin un cara di preocupacion para pafo dilanti edificio di hospital. El a conta cu na e momento aki e trabou principal ta e edificio bieu, cu a keda di renoba den dos fase. E prime fase mester tabata cla desde april 2022 y tin casi un aña atrasa. Awor cu nan a tuma nota cu tin dos piso practicamento cla y cu ta cerca pa entrega e prome parti aki, ata ta presenta un disputa entre partidonan. E fastioso den esaki ta, segun Croeze, cu hospital mes no ta un partido den e problema. Ta ora cu OHL ta cla, cu e entrega SOGA e proyecto y SOGA na su turno entrega Gobierno, e ora hospital ta yega na turno y esey, obviamente, ta leu ainda.

Jacco Vroegop: Proyecto aki ta costando demasiado!

Siendo un persona cu a bin for di e mundo di hospital na Hulanda, e tin conocemento di e tipo di proyectonan asina. Jacco Vroegop, director general di Dr. Horacio E. Oduber Hospital a corda e partidonan envolvi cu pa cada dia cu pasa, cu e proyecto ta laat, e ta costa pais Aruba mas placa. Ya caba e presupuesto envolvi a surpasa tur record caba y cada biaha ta añadi algo acerca, cu ta bolbe hacie mas caro. Y tur e paramento di trabou aki, pleitamento den corte y discusion na mesa, ta traduci den tardansa y cu ta mara man di hospital pa por brinda mas cuido na pashent.

Jacco Vroegop: Nos ta trahando duro aki den  

E director general di Dr. Horacio E. Oduber Hospital no por a keda sin expresa su desapunto pa e noticia cu companianan di construccion a dicidi di para trabou. El a admiti cu e mes no sa oficial ainda kico a pasa, pero ta scucha e contratistanan murmurando entre nan. A pidi un reunion urgente awe cu tur partido envolvi pa nan por haya mas informacion y sa con y unda nan ta para. Vroegop a expresa cu e coleganan den hospital ta trahando hopi duro, ta brinda cuido cu e tiki camanan cu nan tin, specialistanan ta logra eherce operacionnan historico pa Aruba, henter e region tin bista riba nos pa manda pashentnan opera aki, anto esaki ta bin net awo! 

John Hodgson ta Presidente di Stichting Onroerend Goed Aruba (SOGA) pa hopi aña caba. E ta e prome yama pa asumi responsabilidad pa pone e contratista para responsabel pa e trabounan realisa. Ta bon pa bisa cu SOGA mes tin un experto di Corsou “na pia di trabou” cu mester garantisa cu e trabounan ta tuma luga den forma corecto y di acuerdo cu normanan internacional. SOGA mester garantisa un bon producto, specialmente pa e “lenders” cu a pone miyones disponibel pa e proyecto aki.
Scarsedad di cama den hospital

E prolema mas grandi cu Dr. Horacio E. Oduber Hospital ta confrontando awe, ta e fenomeno di scarsedad di cama. Ta sosode, no tur dia, pero constantemente mester paga pashent cu de facto no ta cla ainda, mester manda nan cas pa por acomoda otronan cu ta den un situacion mas critico, pa por duna nan prioridad riba cuido. Un situacion inaceptabel! Riba dje, e echo cu turismo ta floreciendo atrobe tin su efecto cu mas turista ta yega hospital pa cuido medico, pa cual mester interna nan tambe. Esey ta pone cu e populacion den hospital ta crece rapido, sin cu tin suficiente cama pa por cumpli cu e demanda. A calcula cu na fin di aña pasa lo haya cama extra debi na e proyecto cu lo a finalisa, pero nada ainda. E tardansa ta costa hospital placa, pero mas cu esey, e ta causa cu pais Aruba no por brinda cuido medico di e calidad desea!

Proyecto a cuminsa na 250 miyon florin

E doño di edificio di Hospital ta Stichting Onroerend Goed Aruba (SOGA), kende a percura pa financiamento, pa maneha y mantene e edificio nobo pa 25 aña largo. SOGA ta partner cu AIB-Bank, cu ta conta cu sosten di 18 instituto financiero local y internacional pa cera e suma total di 252.7 miyon florin, cu tabata inclui gastonan di construccion, 4 aña di supervision, compra di e edificio actual, pago na arkitecto, preparacion y hopi mas. E construccion ta den man di OHL Arellano Construction Company di Miami cu tin como partner local ALBO Aruba, Bohama, AWM Caribe, Croon y C.H.S.

Pero, cu tempo a keda añadi mas trabou y consecuentemente e presupuesto a bay completamente fo’i man! Si tur cos tabata bon y a cumpli cu e contract pa entrega e proyecto na fin di aña pasa, anto pa e ora ey, e proyecto cu a cuminsa na 252 miyon na october 2012, lo a costa pueblo di Aruba un total di 375 miyon florin na 2022. Esaki ta debi cu a añadi poco sala di operacion y algun otro seccion acerca cu ta costa un total di 109 miyon florin.

E proyecto mester a cuminsa na aña 2014 y caba den cuater aña, pues mas tarda na 2018. Awe nos ta na 2023 y aunke e proyecto ta basta avansa, ainda e no tin fin di keda cla, cu tur consecuencia cu e ta trece cu ne na gasto extra, pero tambe na placa cu hospital no por gana pasobra no por tuma mas pashent.

Pero, manera por constata, december a pasa bay sin cu e proyecto ta cla. E prome parti di e edificio bieu mes lo mester tabata cla na april 2022 y awo na maart 2023 ainda e ta na 85%, pues lo dura algun siman mas. Ainda lo keda falta e di dos mita. Fuentenan cerca di e trabou ta sigura cu na final, dia cu porfin OHL entrega e proyecto aki na SOGA, e lo costa pueblo di Aruba alrededor di 400 miyon florin! 

Tres minister  a drumi den luz berde

No ta di awo, sino ta di masha aña caba Gobierno di Aruba mester a cay den e guera aki y caba cu ne na bon of na malo. A permiti pa partidonan bringa cu otro, riba custia di pueblo, pasobra na final….ta pueblo via AZV lo mester paga pa tur e guera miyonario aki. Den esaki no por keda sin menciona cu e minister cu a start e proyecto na 2012 ta dr. Richard Visser di AVP. pa ora e proyecto a cuminsa na 2014 e no tabata den funcion mas y tabata dokter Alex Schwengle di AVP cu a encabesa e proyecto. Berdad e tabata reuni semanalmente cu tur partido, pero na final ni esey a duna resultado. A sigui dos gabinete di MEP, encabesa pa Minister Dangui Oduber, cu a opta pa keda riba distancia di e proyecto y cu consecuencia cu no a agilisa e velocidad riba cual ta trahando, sino alcontrario…a bin mas disputa, mas guera y mas tardamento. Un poco mas accion y decision contundente “a la Nel Oduber” lo a yuda pusha e Mericanonan pa “shape up or ship out”.  

Tocante ta SOGA

SOGA, funda na juli 2005 y maneha pa AIB-Bank ta e fundacion cu ta doño di e edificio di Hospital. Meta di SOGA ta pa construi y mantene edificionan pa Gobierno. E prome tres edificionan di SOGA tabata e oficina di Impuesto y Departamento di Finansa situa na Camacuri, tambe e oficina unda Aruba Tourism Authority ta situa riba L.G. Smith Boulevard y e edificio di DOW y DIP na Wayaca. SOGA no ta solamente construi, sino tambe mantene e edificionan.

Pa hopi aña caba, e presidente di Stichting Onroerend Goed Aruba (SOGA) ta John Hodgson, kende ta naci na Surnam y for di aña 2009 ta na cabes di e fundacion cu ta maneha miyones di florin na construccion, renobacion y mantencion di edificionan. E ta conta cu un directiva cu personanan conoci den comunidad, manera ta Edwin Roos, naci na Hulanda y miembro desde aña 2019; Alvin Boekhoudt naci na Aruba y miembro desde aña 2019; Sherwin Vingal naci na Aruba y miembri desde aña 2019 y Maas van Drie, naci na Aruba y miembro desde aña 2019. Por mira pues cu na aña 2019 a cambia mayoria miembro, menos e presidente. E organisacion cu ta ehecuta e trabounan diario operacional pa SOGA desde su inicio na aña 2005, ta AIB-Bank N.V.

Tocante OHL Arellano

Cu su sede principal na Miami, Florida (USA), OHL Arellano ta un subsidiario di e compania OHL Group. Nan ta specialisa den construccion y renobacion di hospital y centronan educacional di medicina y cuido. Tabata na september 2008 cu a integra OHL Arellano den OHL Group, cu ta existi caba desde aña 1974 y desde e tempo ey activo den construccion di hospital y centro di cuido como un e di e actividadnan primordial di e compania, contribuyendo asina na 75% di nan entrada anual. E compania di construccion a maneha un total di riba 1.2 biyon di Dollar Mericano den trabou di construccion haci pa varios instancia renombra, manera Baptist Hospital, South Miami Hospital, Miami Children’s Hospital, Boca Raton Regional Hospital, Mercy Hospital y Mount Sinai of Miami hospitals.

Tocante Dr. Horacio E. Oduber Hospitaal

Dr. Horacio E. Oduber ta existi desde aña 1976 y su nomber ta na honor di e prome dokter Arubiano. Tin mas o menos 1100 empleado trahando diariamente pa atende mas di 33.000 pashent pa aña, cu ta pasa den mannan di e mas of menos 100 specialistanan medico, cu hunto ta eherce 9.500 operacion anualmente. 

Tur aña hospital ta interna 11.000 pashent, cu ta drumi un averahe di 5.5 dia eyden. Ta interna 500 turista, 2800 patient via Spoedeisende Hulp y 700 pashent cu ta bin Aruba for di nos region pa ricibi tratamento medico avansa y specialisa. Hospital ta conta cu 217 cama y ta brinda un variedad grandi di servicio medico na nos comunidad y na turistanan. 

Pa por eherce tur e intervencionnan medico aki, Hospital ta conta cu un centro di rehabilitacion, un centro di terapia fisico, un departamento di emergencia, wondenpoli, diabetes center, pain clinic, oncologia day-care unit, 5 sala di operacion, Intensive Care Unit y asina por sigui menciona.