CBS su relato:  Den 2023 a uza menos awa y mas coriente

E relato di Oficina Central di Estadistica di Aruba (CBS) entrega na e minister concerni, mr. Geoffrey Wever, y comparti cu parlamento, ta mustra datonan compila pa diferente departamento di gobierno caba.

Asina por ehempel tin dato cu nan a ricibi for di ATA, Aruba Tourism Authority, riba e cantidad di yegadanan y bishitantenan, cualnan tur tabata indicadonan positivo pa Aruba su economia. Cifranan cu ta mustra un mehoracion di casi 10% compara cu prome cu pandemia.

E bishitantenan di crucero den e prome tres kwartaalnan a subi cu 60.%%, cual ta debi na mas calls (21 mas) compara cu e mesun periodo di 2022. Pero tambe e tipo di barconan crucero cu ta yega Aruba. Pues ta ricibi mas hopi barco pero tambe barconan mas grandi.

Ta importante pa haya sa cuanto e turistanan ta gasta na Aruba. Por lo menos na momento di a traha e relato, tabata mustra cu den tres prome kwartaalnan di 2023 e “tourism credits” a mehora cu 15.3%, compara cu 2022. Y tur cos tabata mustra cu den e ultimo kwartaal  lo duna resultado igual. Esaki lo nifica cu pa anochi e turistanan mas compara cu den aña 2022.

Pero e pregunta pa un departamento manera Oficina Central di Estadistica ta, si e prestacion di elogio aki lo tin su influencia positivo pa cada cas di famia y e patronchi di consumo.

Pa loke ta e consumo di awa y coriente pa cada cas, ta mira un patronchi cu ta desvia un poco di lo normal: e provision di awa pa casnan a baha den e prome mita di aña 2023 cu 7.1% mientras cu e provision di coriente na casnan den e prome nuebe lunanan a crece cu 6.7%.

Ta pensa cu e uzo di awa kisas tabata influencia pa e caida total di yobida, cu por ta un motibo pakico e uzo di awa a baha den aña 2023.

E “consumer credit” a baha cu 4.5 miyon den e di dos kwartaal di aña compara cu december, 2022. Contrario na esey, hipotecanan pa cas a subi cu 38.2 miyon florin den e mesun periodo. E otorgamento total di credito na consumidornan a subi cu 1.7%.

Datonan di CBS tambe ta mustra cu den aña 2023 tabatin un aumento den e salarionan mensual di 8.1%, compara cu den 2022. Y esaki ta un desaroyo positivo den e patronchi di consumo di famia.

E cifranan di inversion si tabata mas limita pa haya, pero toch e poco cu tin disponibel ta mustra indicadornan riba un mehoracion di inversionnan den aña 2023.

E prome aspecto cu CBS ta menciona ta cu e prestamo na empresanan a subi cu 10.5% den e prome seis lunanan compara cu december, 2022. Importacion di cement por ehempel, ta un bon indicador pa e actividadnan di construccion, ya cu e ta un material hopi uza den e sector. Importacion di cement a crece den e prome tres kwartaalnan di aña 2023 cu 14.2%, compara cu e mesun periodo  di 2022.

Tambe e cantidad di permisonan di construccion otorga a subi den e prome tres kwartaalnan di aña cu 5.7%. Pero e no ta un indicador fuerte como cu no tin un tempo limite cu e construccion mester cuminsa despues cu a otorga e permiso. Pero asina mes CBS a bisa cu e ta indicador positivo pa desaroyo den e mundo di inversion.

Importacion

Aruba ta practicamente importa tur su productonan y e sector ta un indicador importante den desaroyo economico. E importacion total pa Aruba a crece den e prome tres kwartaalnan cu 9.5%, dunando mas peso na e desaroyo economico positivo aña pasa.

Importacion di producto alimenticio a subi cu 4.4%, mientras cu importacion di productonan cu no tin di haber cu alimento a mehora cu 12.3%. Productonan di e sector aki cu a hala atencion ta cu vehiculonan importa cu a subi cu 43.8%, material di construccion a subi cu 30.5% y mashinnan cu 18.7%. Tur ta bon indicador den e sector di inversion.

Conclusion

CBS ta conclui a base di e analisis cortico aki cu por haya un miho bista di e forma con economia di Aruba a presenta su mes den 2023 , pues cu e tabata positivo.