Cartanan di refugiado cu ta den circulacion no ta di DIMAS

Tin cartanan di refugiado cu tambe tin hende ta cana rond cun’e. Na Aruba e instancia cu ta emiti permiso di estadia ta DIMAS. E permiso pa un hende por traha, biba na Aruba, e unico autoridad cu por emiti esey ta DIMAS den nomber di minister.

DIMAS tambe a tuma nota di e cartanan di refugiado cu ta den circulacion. E carta ey no ta un titulo di estadia y no ta un permiso pa keda Aruba. E ta carta ey no ta wordo emiti pa DIMAS tampoco.

Ken ta duna nan

E cartanan aki ta wordo emiti pa instancianan internacional di UNHCR. A mira algun di nan den circulacion y a mira tambe otro cartanan di otro instancianan. Sinembargo ningun di dos cu a mira, no ta cartanan cu bo por bisa cu ta un permiso cual e hende por traha cun’e.

Kico tin den e cartanan aki

E ta un carta di e instancia na e persona, unda cu e ta indica cu e ta mir’e como un persona buscando refugio of cu tin un proceso pa reconoce como refugiado na Aruba. Riba su mes, esey no ta un reconocemento como refugiado per se. Cu tin un proceso andando y den esey aind lo mester bin un contesta.

E proceso pa Aruba ta, manera cu a splica na diferente ocasion, un persona cu ta bin for di exterior y kier haci un claim riba e tratado cu e mester proteccion, lo mester indica esaki na momento di entrada, sea cu ta na waf of na aeropuerto. Eynan e proceso ta cuminsa. Tin procedurra, tin formulario. Y na final lo tuma un decision. Lo wak si e claim aki ta uno cu lo bay honra of no.

Esaki ta, por lo general en lineanan grandi kico ta e proceso. Otro cu esey, awor aki no tin vigente di biaha, segun Paskel.

Guarda Nos Costa ta haci control riba e parti di cumplimento cu leynan di admision. Personanan cu no tin estadia legal y/of no por comproba esaki, ta core e riesgo di por wordo hiba y tambe deporta. Esnan cu tin un carta asina of tin un proceso den behandeling, ta conta cu lo mester entama un procedura pa finalisa y tin un contesta riba e peticion eynan, prome cu tuma cualkier otro decision si ta bay over na deporta of no. E ta bay cuminsa e ora cu e proceso pa su determinacion di status, tin cu cana mas lihe. Tin un procedura pa e parti eynan tambe.

Te awor aki no a duna asilo. Hopi a wordo trata y nenga. Pa bo bin na remarca pa esey, bo lo mester mustra cu bo tin un claim a base di un di e ponencianan cu tin poni den e tratado.

Espacio di tempo

Segun Kathy Paskel, e procedura tin su partinan cu tin cu tuma luga. E ta depende di cada caso tambe. Ta poco dificil pa bisa cuanto e lo dura, pasobra cada caso ta diferente, el a splica.