Milton Ponson: Minister Arends no ta prepara pa conferencia na Lisboa

Rainbow Warrriors Core Foundation miho conoci como Resilient Worlds International a trece dilanti e siguiente declaracion awe:

Awe nos kier a toca e tema di e UN Ocean Conference 2022 cu tumando luga entrante 27 di juni te cu diabierna 1 di juli na Lisboa, Portugal. Riba e agenda pa e conferencia aki, cu ta e di dos den e secuencia desde e prome na 2017 ta bay atende cu e necesidad urgente den cuadro di Sustainable Development Goals #14: Life Below Water pa bay atende cu e situacion grave cu nos oceannan rond mundo ta haya nan mes actualmente pa loke ta, entre otro, actividad di ser humano cu ta conduciendo cu contaminacion di lama ta causando problema grave. Alabes contaminacion causa door di algun otro cos y obviamente e efectonan di cambio climatico y e situacion grave di loke ta e ecosistemanan costal, ecosistemanan marino y tur loke ta biodiversidad den lama den cual ser humano ta grandemente ta depende pa, entre otro, cuminda, proteina y servicionan di ecosistema cu ta valioso, entre otro, den areanan costal y obviamente pa tur e paisnan cu ta depende di turismo band’i lama pa loke ta e actividadnan economico den hopi pais rond mundo.

Actualmente nos tin entendi cu un delegacion di Reino Hulandes lo a biaha pa Lisboa na unda nos tin entendi cu Ursell Arends, minister di naturalesa di Aruba tambe ta atendiendo e conferencia. Segun su Facebook page di propio minister, e ta atendiendo e conferencia aki como parti di un delegacion di Reino Hulandes y durante e conferencia e lo trece tres punto clave den nomber di pais Aruba dilanti na unda ta bay mustra kico Aruba ta haciendo pa loke ta Sustainable Development Goals #14: Life Below Water.

Dos di e puntonan cu tin nos atencion, e prome cu nos kier trece dilanti ta algo cu a bin algun siman pasa den noticia, e derechonan di naturalesa: nature rights. Ta derechonan cu ta duna na ecosistemanan of habitat pa proteha esakinan comosifuera nan ta entidadnan legal. Esey ta un punto cu ta bin dilanti y nos tin entendi cu esey ta algo cu debidamente den pasado caba a prepara door di departamentonan concerni na Aruba, pero tin dos otro punto cu ta bay trece dilanti segun su propio Facebook Page, cu parke marino di Aruba ta bay amplia pa cubri full e costa di Aruba. Nos pregunta ta: for di unda esaki a Sali? Pasobra supuestamente Directie Natuur en Milieu no ta na altura. E unico instancia cu lo por tin algo di esaki ta Fundacion Parke Nacional Aruba, pero nos tin entendi for di reaccionnan cu nos a haya for di miembronan di Parlamento cu esaki ta noticia pa Staten tambe.

Pues esaki ta otro muestra di falta di integridad y no-transparencia di gobierno cu ta bay un conferencia di Nacionnan Uni den constelacion di un delegacion di Reino Hulandes y ta haci anuncionan oficial di parti di gobierno di Aruba di cual Staten no tin conocemento.

Ora bo ta bay cambia e parke marino di Aruba, aparentemente esey ta nifica cu e landsverordening, e landsbesluit y tur e legislacion cu actualmente ta stipula ki area ta constitui e parke marino, lo tin cu bay cambia. Pues, lo tabata na su luga, si staten ta notifica cu tin cambionan na caminda pa e parke marino. Y nos pregunta ta si full e parke rond di Aruba y si e opheffing versvisserijverbod ta keda vigente ainda, paso mi ta duda cu esey ta bay keda para si e parke marino ta bay cubri full e area rond di nos isla.

E di tres punto cu ta trece dilanti y cu tambe ta cuadra den e tematica di e conferencia di ocean, ta e supuesto creacion di un National Climate Resilience Council como cu e tema di ocean ta estrechamente liga na e tema di cambio climatico. Cambio climatico y ocean ta dos parti banda di e mesun medaya. Cambio climatico ta afecta ocean directamente y ocean ta afecta cambio climatico directamente. Entre nan dos, ta afecta e bienestar general y bienestar economico y bienestar di salud di ser humano y tur otro ser bibo cu tin riba planeta tera y particularmente den e lama di nos planeta.

Si nos wak cu e tema aki di UNESCO Climate Resilience Council ta bin, atrobe nos pregunta: for di unda esaki a sali. Pasobra ora nos bay check, no ta di awor, casi 15 aña pasa caba, durante un di e ultimo reunionnan di e tempo ey gobierno di MEP y despues Gabinete Mike Eman I y II, a trata e tema di crea un conseho nacional pa cambio climatico. E tema aki a keda colga y na 2017, gobierno MEP POR RED a haya bon di elimina di kita e director di Meteo for di su posicion y a pone un persona ad interim cu te cu dia di awe ta sinta eynan cu no tin e capacidad pa lidera Meteo, y particularmente e temanan di cambio climatico cu Meteo Aruba mester atende.

Ora nos ta puntra nos mes ken a haci e preparacion pa un National Climate Resilience Council, obviamente no por ta Meteo Aruba pasobra no ta un hende cientificamente capacita pa traha riba tal proposicion. Fuera di esey, henter e tematica di e Ocean Conference mester tabata e tema di preparacion pa e oficialnan aki na Aruba cu ta parti di UNESCO pa loke ta Oceans Affair y pa colmo nos tin un persona aki na Aruba cu ta Marc Oduber cu ta representa International Oceanic Comision di UNESCO. Nos tin entendi cu ningun hende cu tin di haber cu UNESCO tabata involucra den preparacion pa e conferencia di Ocean akinan.

Pues, Sr. Ursell Arends, mescos cu su colega minister Geoffrey Wever a haci aña pasa na cumbre di cambio climatico na Glasgow a bay riba un snoepreis ful paga door di Reino Hulandes pa haci poco declaracion mal prepara, sin sustento y sin a informa debidamente Paramento di kico ta bay bisa den nomber di Pais Aruba comprometiendo Pais Aruba; pasobra ora bo ta bisa cu bo ta bay institui tal y tal comision, esey tin consecuencianan presupuestario.

Loke ta tumando luga na Lisboa, di parti di Hulanda y posiblemente St. Maarten y Corsou ta bon prepara, pero Aruba atrobe ta luci den ignorancia, falta di seriedad y mas importante, falta di preparacion pa bisa un cos y despues den futuro berdaderamente cumpli cu esaki.