Medida principal di prevencion contra influencia ta vacuna

Tin cu pone enfasis riba medidanan di precaucion, mirando cu nos ta den e temporada di Influenza. Tur hende mester pone den practica, pasobra si ta cuminsa eynan, nos lo ta minimalisando e virus na cas, na trabao y pafo di bo trabao.

Kico nos tin cu haci

Dr. Maritza Ordoñez di Departamento di Salubridad Publico a splica cu loke ta principal ta vacuna. Aruba ta conta e aña aki di un vacuna tetravalente. E vacuna den dje ta bin pa protehabo pa cuater virus, cual ta H1N1, tipo A1, tipo A, tipo H3N2 y dos tipo di B.

Pakico esaki

E organisacion mundial di salud, hunto cu e organisacion Panamericano di Salud y diferente instancia cu ta studia e virus, ta wak esaki ta duna e epidemia rond mundo. Si un persona ta haya e vacuna aki, e proteccion ta hopi halto. Aruba ta conta cune. E ta biniendo. Manera cu e yega Aruba, ta haci un propaganda hopi grandi pa tur hende bin busk’e.

Dr. Ordoñez ta haci referencia na tur esnan cu ta riba 60 aña por haya e vacuna aki por nada. Tur hende cu tin un malesa cronico, ta haya e vacuna por nada. E muchanan chikito tambe ta haya por nada. Tur esaki ta haci cu e persona por bin busca e vacuna libremente. Si un otro persona kier busca e vacuna tambe, persona cu no tin ningun malesa, por bay na departamento di malesa contagioso y ta hay’e pa 15 florin. E ta un prijs hopi barata, pa protehabo di un malesa cu bo por fayece. E prevencion principal, ta vacuna. E otro ta, e labamento di bo man. Esaki ta keda como di dos medida di prevencion.

Frecuentemente, ora cu bo bay niester, despues di come of ora cu bo bay topa cu un grupo pafo, ta labamento di man.

Otro recomendacion importante ta, pa den bo cas, habri bo bentana y porta pa aire fresco pasa. Asina e virus tin menos chens pa keda den bo cas.

Otro ta, pa haci bo lessenaar limpi, haci bo telefon limpi. Ora cu bo ta un persona cu tin griep, tuma bo sosiego pa un siman, tuma suficiente likido. Si en caso bo tin keintura, bebe paracetamol, y no otro remedi. Si acaso un persona tin cu keda maneha cu un solo persona cu ta malo, pa evita cu dentro di un famia tur hende bira malo, ta otro. Semper e recomendacion di Departamento di Salubridad Publico pa tur hende cu ta bira malo, cu tin sintoma di griep, di influenza, keda na cas. No bay trabao. Un persona malo por contamina 10 persona. E tin chens pa transmiti e griep pa 10 persona. Pesey e recomendacion ta pa keda cas.

Tin diferente foyeto cu lo bay pone na e oficinanan di dokter di cas, pa hende wak kico mas of menos tin cu haci.

Esakinan ta foyetonan nobo cu a sali. Antes tabata tin 5 stap. Awo tin 9 stap pa laba man.

1. Laba bo man bon cu habon likido, hink’e dentro di bo dede, pasa den bo man, pasa na bo pols, pasa patras di bo man. Despues saca bon e habon, seca bon bo man. No lage muha, pasobra esaki ta importante tambe pa e virus broei atrobe.

2. Referente na e vacuna. Keda pendiente di e vacuna. Ora cu ta asina leu cu nan hay’e, ta sak’e mesora den prensa, pa asina tur hende por sa di dje.

Por mira cu tin hopi hende canando den grupo. Bo no sa cua di nan tin e virus di influenza. Pero si nos ta den un temporada di October pa Maart, casi sigur un of dos persona cu ta canando, tin e virus. Esaki ta haci un manera pa nos por refleha, caminda unda cu tin grupo di hende acumula, e facilidad pa transmiti e virus ta masha facil. Ta reflehando aki tambe riba e grupo vulnerabel cu por hay’e mas facil y cu complicacion. Esnan cu tin malesa di curason, asma, diabetes, malesa di riñon, cancer y obesidad. Esaki ta e gruponan di riesgo. Pero tambe tin cu haci referencia cu e grupo chikito menor di 5 aña, door cu su sistema imunologico no ta asina fuerte, tambe tin e posibilidad di hay’e y bay para na hospital.

Otro recomendacion ta, cu si bo ta mira un persona ta tosa of niester, purba di keda leu di dje. Pero si acaso e persona no tin cun’e wipes, of papel of cualkier cos cu por wanta e niester y tosamento, haci’e den bo brasa. Esaki ta fantastico of paden di bo paña tambe. E manera aki ta lo corecto. Pone bo cara y boca bao di bo paña, of bao di bo brasa. Si acaso bo no tin chens pa uza papel, por fabor, bay laba bo man mesora.