Ex-rector di UA Glenn Thode: Aruba por siña di estudio haci na islanan BES

Kico ta e “social minimum” tabata e tema  principal den e encuentro di Genootschap Nederland-Aruba, presidi pa Marlon Titre. E tema aki tabata importante mirando e estudio realisa recientemente door di ex-rector di Universidad di Aruba Glenn Thode.

E presentacion aki, cu a tuma luga den Kerkpaleis, tabata concentra riba e estudio cu Glenn Thode y su comision a realisa riba peticion di Hulanda. A recoge data riba e islanan encuanto e  necesidad di un famia of persona pa nan por biba cu ne.

Hulanda a manda haci e estudio aki pasobra a pesar di medidanan cu madre patria a tuma, tabatin hopi keho di pobresa riba e islanan BES (Boneiro, Sint Eustatius y Saba). Via di e estudio tabata kier a saca afo kico e hendenan mes ta kere cu nan mester minimalmente pa no sinti cu nan ta pober. Pues loke nan por biba cu ne.

Glenn Thode a keda masha contento di mira cu na inicio di e aña’ki e consehonan cu a duna pa alivia e situacion di esnan cu ta biba bou di e minimo ey, Hulanda a tuma nan y ehecuta nan. Esaki a costa Hulanda e suma di 30 miyon euro pa ehecuta e consehonan aki a termino corto.

Pa e estudio a investiga di unda e hendenan cu ta bay na e islanan ta bini, con e economia ta draai riba cada isla y a uza informacion di paisnan di Caribe pa haci comparacion. Por ehempel, den e caso di Saba a studia con e situacion ta funciona riba islanan similar den tamaño cu ne. A test algun mecanismo tambe, segun Thode, pa mira si nan ta activo riba e islanan BES.

ARUBA

Ta interesante pa mira cu si e mesun metodologia uza na e islanan BES lo funciona den un investigacion riba islanan CAS (Corsou, Aruba y Sint Maarten). Pues pa sa cual ta e necesidadnan di e islanan CAS, si ta igual of diferente cu esunnan di e islanan BES. E ora lo por haci un analisis tambe si e medidanan cu ta tumando awo na Boneiro, basa riba e investigacion, lo por ta efectivo pa sa si tin hende bibando bou di e social minimo na Aruba.

“Aruba por sigui vigila loke ta sosode na Boneiro y siña di esaki … ta semper bon pa keda observa.”

Den e estudio a constata cu e costo di transporte pa Boneiro, ya cu e mercancianan ta pasa via di Corsou y Aruba, ta subi hopi. Esaki pasobra den Reino mes no tin un bon regla entre Duananan  di e islanan manera ta e caso na Europa. “Ta lamentabel cu den Reino, como un estado, internamente no por yega na un mercado comun, manera cu a logra na Europa. E lo beneficia e hendenan di tur e islanan Hulandes y masha hopi e intercambio entre e islanan.”

Thode a expresa e deseo cu un dia e lidernan por sinta na mesa cu otro y haci loke cu e paisnan di Europa a haci pa uni.

Resultado

Loke cu a sali na cla di e estudio aki tabata cu hopi biaha loke e hendenan ta percibi como minimo necesario pa biba, en realidad no t’asina. E metodologia cu a uza ta cu a puntra e ciudadanonan kico nan mester minimalmente pa diferente cos den bida. A tuma nota cu e metodologia liber poniendo e contestanan hunto y pa na final ta haci un evaluacion di e contestanan. Expertonan ta haci un evaluacion y ta chek e mercado tambe. Na final ta bolbe puntra e ciudadanonan kico nan por saca for di e macuto pa motibo cu e minimo cu a menciona no ta logra duna nan. Ta keda test nan te ora cu yega na e conclusion cu no por saca mas.

 Mester pone tur cos hunto pa yega na algo bon pa e ciudadano, Thode a bisa. “Combati pobresa ta rekeri un forma di traha mas integral cu den pasado.” Y na e consumidonan e ta conseha pa nan ta mas consciente. Asina por ehempel e consumidor por mira ki momento por haya un producto mas barata of paga un producto pa un aña largo, unda kisas lo por hay’e na un prijs mas barata.  

Mester bisa cu e sala di e evento tabata completamente yen.

TOCANTE GLENN THODE

Specialidad di Thode ta Leynan publico, cu enfasis riba leynan criminal, procedual y di medio ambiente, Ley Civil – areglonan interno y externo