Kitamento di Reparatie Toeslag lo afecta 7 asiento den eleccion

Ta parce cu Parlamento completo tabata na soño ora a pasa e cambio di ley aki dia 22 di mei 2018 y publica na juni 2018. E tempo ey a pasa un cantidad di cambio na luna di juli 2018 y otronan a drenta na vigor dia 1 di januari 2019. Den Parlamento a debati cu otro riba pasado, pero no tabatin un experto entre e 21 Parlamentarionan pa a compronde kico a vota p’e. E mesun Partido MEP cu a pasa un ley den cual lo kita “Reparatie Toeslag” di un grupo grandi di pensionado, awor ta purbando tur forma pa “reconsidera” nan decision. Con por cambia di opinion pa un ley cu Bo mes a pasa? E contesta ta: Presion politico di votadonan cla pa subi caya y kita sosten for di e partidonan den coalicion. E realidad di otro banda ta cu CAft y otro organonan tin Minister di Finansa bou “vergrootglas” pa sigura cu si no kita di eynan, mester kita di un otro caminda of subi entradanan di un otro forma!

Si considera cu e luna aki, pues januari 2019, un total di 20 mil pensionado a cobra 125 florin extra riba nan pensioen, ta bisa Bo di biaha con grandi e problema aki ta, ora Gabinete MEP-POR-RED opta pa elimina e “Reparatie Toeslag” aki dos siman. Si tene cuenta cu e Kiesdeler di Aruba tabata 2.792 voto den eleccion na september 2017, anto ta bisto cu nos ta papiando aki di no menos di 7 asiento! Partido MEP a haya 22.061 voto den e ultimo eleccion, cu tabata bon pa 7 asiento, di cual despues a haya 2 restzetel pa yega 9 asiento. Expertonan lo bisa cu no mester tene cuenta cu politica den decisionnan financiero, pero e realidad ta cu por tuma bon decision y keda sin sosten y sin poder politico tambe!

Den un entrevista exclusivo cu 24ora.com, Prome Minister mr. Evelyn Wever-Croes a confirma cu tanto Minister di Finansa Xiomara Ruiz como Minister di SVb Dangui Oduber, ta reevaluando e decision pa kita e reparatie Toeslag di 125 florin for di pensionadonan cu tin mas di un pensioen banda di esun di biehes di SVb. “Probablemente e decision ta tuma caba, pero ami mes no ta na altura ainda. Si e no ta tuma awe, mañan tin Conseho di Minister y lo atende e asunto aki sigur”, asina mr. Evelyn Wever a bisa nos awe tardi. E reevaluacion aki ta bin despues cu pensionadonan a mustra nan malcontento pa e decision aki di Gobierno. Un ke otro tin di haber cu cumplimento di e presupuesto di Gobierno pa aña 2019, di acuerdo cu e normanan di CAFT. Den caso cu dicidi pa sigui paga e Reparatie Toeslag aki, lo mester evalua for di unda otro lo baha gasto of subi entradanan di otro forma.

 

Reparatie Toeslag ta bini for di Gobierno

Pa aña, e “Reparatie Toeslag” ta representa un suma di riba 30 miyon florin. Esaki NO ta sali for di presupuesto di Banco di Seguro Social (SVb) sino for di Gobierno. Den e caso aki, SVb ta cumpli cu ordo di Gobierno pa paga e pensionadonan e suma extra y nan ta bira manda e cobransa bek na Gobierno di Aruba.  

 

Historia di “Reparatie Toeslag”

Tabata durante Gabinete Mike Eman I na aña 2011 cu a introduci e formula aki den cuadro di un “begunstigend beleid” pa yuda e forsa financiero di nos grandinan. A acorda e tempo ey cu pensionadonan lo cobra 50 florin extra pa luna riba nan pensioen di biehes. Dos aña despues, na 2013, a redobla e suma di 50 pa 100 florin pa luna. Na luna di juli 2018, Gabinete Wever-Croes a hisa e 100 florin na 125 florin, mientras cu den e mesun ley ey a stipula tambe cu na januari 2019 lo kit’e for di tur pensionado cu ta cobra mas di Afl. 1132.00 pa luna. Esey ta net e maximo di un pensioen di biehes. Pues ki “extra” cu Bo por tin den banda, lo nifica cu bo ta perde e yudansa di 125 florin cu bo ta cobrando caba.

E aviso tempo cu a redobla e Reparatie Toeslag na aña 2013

Kier cambia awor pa categorianan

Gobierno awor ta coriendo cabes di gay pa yega na un solucion pa evita escalacion y panico bou di e pensionadonan. Tin diferente scenario riba mesa, di cual esun mas scucha ta pa lag’e manera cu e ta, pues cu tur pensionado ta sigui cobra 125 florin pa luna riba nan pensioen di biehes. Sinembargo, tin otro expertonan a conseha Gobierno pa parti e maneho den categoria. Pues en bes di kit’e completo, pa baha e toeslag poco poco segun mas entrada cu e pensionado tin. E ta subi te na 4 mil florin, cu e ora no ta bini na remarca mas pa cobra e “toeslag” mensual. Si acaso Ministernan Dangui Oduber y Xiomara Ruiz dicidi riba e formula ey, lo nifica cu Gobierno tin un deficit ainda di 8 miyon florin pa aña. E suma ey nan lo mester spaar for di un otro caminda den e presupuesto of mester aumenta entrada di un otro forma pa por cubri e suma ey. Den caso cu opta pa lag’e manera cu e ta, e ora lo mester haci mas adaptacion ainda, pasobra e presupuesto aproba den Parlamento na december ultimo ta SIN e pago aki!

A traha e ley sin experto riba tereno di pensioen

Un di e erornan mas grandi cometi den e ley aki ta su trahamento. A instala un comision, cu obviamente expertonan financiero y di impuesto, pero sin expertonan riba tereno di pensioen. Consecuentemente varios cifra uza pa yega na e ley tabata robes y e formula uza pa reduci e “gasto extra” aki tanpoco tabata cuadra cu realidad. Awor cu e ley a drenta na vigor y cu mester aplik’e aki dos siman, awo si a core envolvi Actuaris den e comision y esunnan cu experiencia den maneha fondo di pensioen di nos isla.

Holoshi no ta stop di cana

Mientras cu Ministernan ta debatiendo cu nan conseheronan financiero pa corigi un decision cu nan mes a tuma algun luna pasa, na SVb empleadonan ta sperando pa por ehecuta e decision. Dia 28 di januari proximo, pues aki algo mas di 1 siman, lo pasa e “payroll” pa luna di februari cu lo ta riba cuenta di e pensionadonan dia 1 di februari 2019. Pa esunnan cu no sa, SVb ta paga pensioen adelanta, pues dia 1 di februari ta cobra pensioen pa luna di februari. Bisando esaki, no tin mucho dia mas di warda pa tuma un decision final riba e futuro financiero di esunnan cu mas a aporta na nos economia e ultimo decadanan aki, esta nos pensionadonan.