Inclusion ta e miho forma: Tanto scol como comunidad tin cu brasa neurodiversidad

Neurodiversidad ta describi e idea cu hende ta experencia y interactua den varios diferente forma cu e mundo rond di nan. No tin e ‘UN’ bon manera di pensa, siña y comporta. 

No mira e diferencianan manera un deficiencia. Den aña 1990 a surgi e movemento di neurodiversidad. Su punto di salida ta pa aumenta e aceptacion y inclusion di TUR hende. 

Brasa e diferencianan neurologico 

Hopi biaha ta uza e palabra neurodiversidad pa referi na e spectrum di autismo y otro condicionnan neurologico of di desaroyo, manera ADHD of deshabilidad den siñamento. Danki na progreso den plataforma digital, hendenan riba e spectrum di autismo ta comunica cu otro y e movemento di autodefensa (advocate) a forma. 

A pesar di ta prome cu tur cos un movemento di husticia social, e “minorianan neurologico” a logra pa investigacion y educacion di neurodiversidad cada bes ta mas importante. Con e cliniconan ta mira cierto deshabilidad y condicionnan neurologico a cambia di direccion. 

boy with headphones

Hende cu tin autismo tin fortaleza, habilidad, necesidad y desafio extenso. Tin algun autista cu por ta capaz di comunica verbalmente. Otro no por comunica nan necesidad of loke nan ta sinti. 

Nan por comporta di un forma cu por haci daño, asina nan siguridad y bienestar ta den peliger. E miho forma pa inclusion crece ta pa percura pa nos scolnan, comunidad, cuido medico y luganan di trabou, ta compronde y brasa neurodiversidad. Ta importante pa nos tur purba crea un ambiente caminda ta reconoce e fortaleza y talento individual di cada persona, mientras cu nos ta apoya cada ken su diferencianan y necesidad. 

Con por crea un ambiente mas amistoso pa neurodiversidad? Algun cambio chikito na e espacio lo por acomoda e necesidad sensorial. Por ehempel: Si un persona tin sensitividad na zonido, por ofrece un espacio keto pa tuma break. Laga sa si ta bay tin zonido duro, ofrece headphone pa cancela ruido. Uza forma di comunica cla. Purba di no uza sarcasmo. Parti e tarea den stapnan chikito. Sea amabel y tin pasenshi.

Tocante Elizangela farro-Croes

Ken ta Elizangela? 

Mi ta yiu di un mama viuda, ruman chikito di un miembro di prensa, casa pa 20 aña cu Teo Farro, mama di tres yiu muher (28, 19, 17 aña), den enseñansa desde aña 2000. Mi a sigui studia Remedial Teaching na Hulanda na 2003, Masters in Special Educational Needs (SEN) na 2016. Mi a traha na 3 diferente scol den enseñansa special na Aruba: Scol Caiquetio, Scol Basico Dornasol y awor Scol Paso pa Futuro.