Gisele-Mireille Sint Jago: Minister presidente ta sufri di e syndrome di Christopher Columbus

Nos tur a siña tocante Christopher Columbus, cu a kere den su pensamento di supremacia, cu el a descubri Las Americas na aña 1492. Mientras e continente aki tawata existi cu su poblacion caba. Ta e mes no tawata sa. Mescos a pasa cu Minister Presidente Evelyna Wever-Croes y su ministernan, ora a anuncia e echo cu COHO no ta bin mas como un logro di su Gobierno, e tawata kiermen cu el a descrubi cu COHO no tin un base valido, pasobra e Ley di Reino (Rijkswet) ta bay contra nos derecho di autodeterminacion, poni den articulo 73. 

ARTICULO 73 

Articulo 73 di Capitulo XI di e Conveno di Nacionnan Uni (NU), a duna tur territorio y su pueblo e derecho riba autodeterminacion na aña 1945 y asina e derecho y proceso di decolonisacion a cuminsa. Un derecho cu Gobierno di Hulanda a bringa contra di dje pa añas den Assembleo General y na final esaki a culmina den Statuut di Reino Hulandes na aña 1954 y resolucion 945X di 15 di december 1955. Caminda cu Gobierno Hulandes no tabata tin mester di a rapporta na e Secretario General di Nacionnan Uni. Un Statuut cu durante e reunionnan di Assembleo General ya caba a  constata cu e no tawata ta y te awe, e no ta cumpli cu e factornan pa por determina si a decolonisa un territorio, manera stipula den entre otro resolucion 742 XIII di 27 di november di aña 1953. Ta e echo cu awo Hulanda SA cu nos SA a pone Hulanda admiti (= stop di gaña) cu nos a logra e nivel di autodeterminacion maximo. Hulanda semper tin miedo di perde cara internacionalmente. 

DERECHO DI AUTODETERMINACION 

E derecho di autodeterminacion di paisnan Curaçao, Sint Maarten y Aruba, pero tambe di Boneiru, Saba y St. Eustatius, ta un dobel derecho absoluto, cu bo no por desvia for di dje ni den tempo di guerra ni den tempo di paz. Pues tampoco durante Covid-19. Un Ley Obligatorio, cu mutadis mutandi ta comparabel cu e derecho clasico contra tortura y sclavitud. Incluso den e caso cu ambos partido ta bay di acuerdo, ‘bilateraal consensus’, un ley cu ta bay contra un ley obligatorio, no tin validez! Pues COHO ta un ley ilegal! Por cambia y adapta e forma di e derecho di autodeterminacion, cuanto biaha cu e territorio y su pueblo kier. Tanten cu nan no ta independiente. Cualkier ley, manera articulo 55 di Statuut, caminda tin pon’i cu Staten di Hulanda mester aproba un cambio di ley di Aruba, no por prohibi esaki, door cu ley internacional (articulo 73) ta riba ley nacional (Landsbesluit) y leynan di Reino (por ehempel COHO). 

GOBIERNO NO A BUSCA ALTERNATIVA

Cu otro palabra, tur dos Gobierno Wever-Croes I y II, es decir partidonan den Gobernacion na 2020,  MEP/POR/RED, partidonan MEP/RAIZ, desde 2021, a nenga di scucha consehonan di experto pafo di Gobierno, a nenga di busca alternativa pa cu e  Landspakket y COHO, pero si a corta salario di e trahadonan publico desde mei 2020 y a entrega autonomia di Aruba riba 13 di november 2020. A nenga di haci uzo di informacion disponibel y envoca nos derecho di autodeterminacion a base di articulo 73  desde cu Hulanda a bin cu rekisito dos luna despues cu Covid-19 a cuminsa. Pio ainda, den paragrafo 4.8 di e sentencia temporal di 2 di maart 2021 (Land Aruba vs SIMAR/SEPPA) a confirma cu MP Evelyn a gaña nos tur, ora el a bisa cu Hulanda a propone e recorte di 12,6%. A sigui bisa pueblo cu NO tin alternativa y te awe ta bisa cu no tawata tin alternativa, ciendo cu e alternativa tawata pa envoka nos derecho di autodeterminacion. Hulanda ta mara cu man, pia y tur otro extremidad na su curpa statal na e conveno aki. Ta su deber pa sigura seguridad y preveni disturbo civil na tur e islanan, incluso durante Covid-19 crisis y e falta di empleo y trabou causa pa e Lockdown. Tanten cu nos no ta territorio of paisnan independiente, cu nos tin autonomia interno so, Hulanda ta responsabel. 

SYNDROME DI COLUMBUS

Pa es motibo, mi ta haya straño cu te awe Gobierno Wever-Croes ta bati su mes riba pecho, cu el a stop COHO di bin na vigor, siendo cu tawata su deber pa proteha pueblo di Aruba door di haci uzo di ley internacional, articulo 73. Algo cu cualkier mandatario meester in de rechten y su consehadornan lo mester a sa, busca pa haya sa y uza. Ta manera nos a bay bek den aña 1492, mescos cu Columbus a descubri Las Americas… Gobierno Wever-Croes a descubri Derecho di Autodeterminacion.  Y awor nan tambe kier manipula y falsifica historia? Ami mes a haya sa di Articulo 73 durante a prome symposium di Nos Kier Boneiru Bek (NKBB) di activista James Finies. COHO y su uitvoeringsagenda ta un Onderlinge Regeling illegal, contra derecho di autodeterminacion di un pais y a bira tempo pa politiconan informa pueblo debidamente y stop di ta ignorante manera Columbus, bisando cu nan a stop COHO y salba pueblo di Aruba. 

BERGUENSA TOTAL

Pa clausura, Gobiernonan di Sint Maarten y Curaçao si a bringa COHO. Parlamento di Sint Maarten a entrega su prome mocion contra COHO dia 5 di november 2020, pueblo di Curaçao a vota masalmente pa MFK durante eleccion di 2021, e partido cu a bisa cu lo kita COHO. Despues Parlamento di Curaçao a entrega un mocion pa renegocia COHO na dia 2 di mei 2022. Parlamento di Curaçao y Sint Maarten a informa nan mes debidamente di e effecto di Articulo 73 y e principio di Jus Cogens, door di organisa reunion cu mr. Disraël Orphelia di fundacion Korsow na Caminda pa Libertad y cu mr. Denicio Brison di fundacion Pro Soualiga di Sint Maarten.  Parlamento di Aruba no a haci nada, ni despues di e conseho desastroso di Raad van State di 24 di maart 2021, cu mester a resulta den un mocion di desconfiansa contra Gobierno Wever-Croes/Arends. Fundacion BEULAH, di cual ami mes ta e fundador, a trece mr. Denicio Brison di Pro Soualiga personalmente na Aruba na juni, prome cu eleccion 2021 y na 10 di december 2022, pa informa pueblo di e alternativa,  nos derecho dobel absoluto di autodeterminacion, e principio di Jus Cogens! Esey por a stop e recorte di 12,6% di biaha! Riba titulo personal mi persona a demanda Minister President dia 6 di mei 2022. Dos siman despues MP Wever-Croes y Van Huffelen a anuncia cu lo por renegocia e recorte di 12,6%, pa despues bende nos 2.5% pa 5%. 

Carta di Van Huffelen na Pro Soualiga di dia 4 di juli 2022 

E incapacidad y arrogancia di Gobierno Wever-Croes I y II, MEP/POR/RED y MEP/RAIZ a causa cu nos autonomia a wordo entrega dia 13 di november 2020, sin ningun pregunta y sin haci uzo di articulo 73. Y cualkier carta di Parlamento Hulandes (Tweede Kamer) cu ta bisa cu no ta asina, por ehempel Kamervragen Bosman (VVD) 2019-2020 nr. 113, no tin valides tampoco, pasobra ta manera nan ta bisa na Hulandes: ‘De slager kan niet zijn eigen vlees keuren!’ Parlamento di Aruba a faya pueblo di Aruba, door di no busca mas informacion, no entrega pregunta na november 2020, ni exigi di Gobierno pa busca alternativa. Si un persona por bisa esey, e ta mr. Denicio Brison di Fundacion Pro Soualiga, cu a pone Staatssecretaris Alexandra van Huffelen admiti den su carta di contesta di dia 4 di juli 2022 como representante di Gobierno di Hulandes, pa prome biaha den historia, cu e derecho di autodeterminacion ta aplicabel pa tur territorio y pueblo cu no a logra nan  nan autonomia por completo. Pues tur 6 isla den Reino tin e derecho di autodeterminacion! Articulo 73 ta keda aplicabel tanten cu nos no tin autonomia externo, un pais autonomo den MUNDO (no Reino), pa asina nos por determina nos futuro y ta cualifica pa por bira miembro individualmente di NU of CARICOM, esey, te awe, NO ta e caso.