Pandemia: Record den menos divorcio na Aruba

Normalmente mas di 200 pareha ta divorcia na Aruba tur aña. Un tendencia positivo a cuminsa algun aña caba ora ta nota cu e cifra ta bahando tur aña, pues menos pareha ya recori mesora na divorcio y ta prefera di “purba di nobo”. E aña aki e cifra di divorcio ta mas abou cu nunca, un tendencia positivo pusha pa e mesun pandemia y crisis economico cu a asota nos pais. 

Di acuerdo cu cifranan oficial di Censo y Registro Civil, na aña 2010 tabatin 457 caso di divorcio mientras cu aña pasa tabatin 361, pues e numbernan ta bahando. Pero pa compara miho, nos ta tuma e prome seis lunanan di aña, pues e cifra entre januari cu juni. Ey por mira cu e aña aki, debi na e pandemia, e cifra ta hopi menos. Esey ta contrario na otro paisnan di mundo, den cual e cifranan ta mas halto!

Divorcio na Aruba

  1. Januari-juni 2010 – 253 
  2. Januari-juni 2011 – 240
  3. Januari-juni 2012 – 211
  4. Januari-juni 2013 – 267
  5. Januari-juni 2014 – 261
  6. Januari-juni 2015 – 203
  7. Januari-juni 2016 – 182
  8. Januari-juni 2017 – 199
  9. Januari-juni 2018 – 183
  10. Januari-juni 2019 – 159
  11. Januari-juni 2020 – 126

Divorcio na Merca 
Contrario na Aruba, na Merca e resultado di casonan di divorcio durante pandemia a resulta net lo contrario. Parce cu e kedamento cas pa algun siman largo debi na Shelter in Place y Toque de Queda a traha negativo pa parehanan. E cantidad di peticion pa divorcio a aumenta cu 34% compara cu e mesun periodo entre maart y juni di aña 2019. Ta kere cu e combinacion di stress, desempleo, retonan financiero, morto di sernan keri, enfermedad, studiamento na cas di e yiunan, enfermedad mental y hopi mas a pone un presion enorme riba e relacion di parehanan casa.

Lockdown ta culpabel

Un encuesta conduci na Merca a indica cu no menos di 31% a contesta cu nan divorcio ta debi na e lockdown. E kedamento cera den cas a causa un daño na nan bida casa cu dificilmente por a supera. Hopi pareha ta traha henter dia pues ta un rato di dia so ta comparti cu otro, den cual un parti atrobe ta pa drumi. Ora haya Bo mes forsa cu un persona henter dia band’i bo, sin cu ta den vakantie, t’e ora ta siña conoce otro miho…sea pa bon of pa malo.

Parehanan recien cas a haya e sla mas duro

Na Merca, e sla mas duro, den casonan di divorcio, a bay precisamente pa e parehanan recien casa. Estadistica ta mustra cu di e parehanan cu a caba di casa, pues ni 5 luna cu a drenta e barco matrimonial, ya 20% a pidi pa divorcio mesora. Esey ta dobel di e cantidad cu a pasa den mesun problema un aña prome, pues na 2019, unda 11% di parehanan recien casa a pidi pa divorcio. Ta pensa cu esey ta debi cu e parehanan nobo no tin suficiente experiencia ainda pa soporta otro y surpasa temponan dificil. 

Na Hulanda: Afstel enbes di uitstel

Mientras cu tur pronostico ta bisa cu cifranan di divorcio ta aumenta den un pandemia of durante un crisis economico, na Hulanda tambe ta raporta un caida. Pero ey e asociacion di abogadonan cu ta atende casonan di divorcio a considera e caida como un “afstel” enbes di “uitstel”. Mescos cu na Aruba, na dado momento Corte a cera durante Shelter in Place y a obstaculisa e proceduranan civil pa divorcia parehanan. Tambe a bin acerca cu no tin placa pa muda awo of pa mantene dos cas pareu, pues mayoria pareha a scoge pa e tendencia di It’s cheaper to stay!

Desde maart casonan di divorcio a cay na Aruba

Na januari nos a habri aña cu 29 caso di divorcio, pues casi un divorcio pa dia! Na februari el a baha un poco na 25 caso, cu ta normal pasobra tin menos dia tambe y tin dianan liber debi na carnaval. Pero na maart e cantidad a baha na 15 caso mientras cu na april tabatin 1 solo caso di divorcio na Aruba! Por mira cu na luna di mei e tendencia a medio normalisa y a yega 30, cu aunke ta hopi, toch ta menos compara cu e ultimo 10 añanan. Na luna di juni e cifra ta 26 caso di divorcio, cu ta dos caso mas compara cu e mesun luna di aña pasa. 

Divorcio ta costa placa cu awor no tin!

Hecho ta un divorcio ta un procedura civil, cu ta rekeri gasto di abogado, Corte y despues e separacion mes. Den caso cu tin bienes hunto, mester bende cas y auto y separa hipoteca of fiansa. Den caso cu tin yiu memey, mester atende cu alimentacion. Hopi biaha esey ta traduci cu e homber mester mantene dos cas, esun di su yiunan y su ex-casa hunto cu esun nobo unda el a bay biba awo. Como cu e pandemia a causa un crisis economico, laboral y financiero, hopi hende ta opta pa wanta cu cualkier plan pa divorcia pa awo y purba di nobo. No solamente e lo por salba un matrimonio y conserva un famia hunto, pero tambe e ta evita cu sea e homber of e hende muhe ta hay’e den gastonan adicional cu e lo no por cubri awo cu tin reduccion den salario of perdida completo di salario.