Ultimo capitulo di El Chapo: Un proceso yen di show y misterio

“Un proceso gi-gan-tico,” e abogado di El Chapo, Jeffrey Lichtman, a enfatisa na telefon. “Nunca mi a yega di presencia esaki, ta trata aki di seis caso den uno. Ta trata aki di miyones di documento.” Yena di show, misterio, cu bastante simbolismo. Awe a cuminsa na New York e proceso contra un di e baronnan di droga mas grandi y notorio den historia: Joaquin “El Chapo” Guzman.

E ilustre Mexicano, pa hopi aña enemigo publico number un di Merca, lo disparce sigur pa e resto di su bida, tras di tralie. Esey ta cambia poco na e circo di media rond di su caso. Corantnan Mericano a publica ya pa hopi dia storianan di “un di e casonan penal di droga mas grandi den historia,” tambe prensa internacional a duna un man den esaki. Riba e stupinan dilanti di corte na Brooklyn, tur ta spera di haya un bista di El Chapo.

Huymento

El Chapo, traduci como “esun chikito.” Cu su haltura di 1 meter 68, ta chikito di estatura, Guzman pa hopi decada tabata e rey indiscutibel di e cartel di Sinaloa. Esaki a crece bao di El Chapo den un di e organisacionnan di droga mas poderoso na Mexico y por ta tambe di mundo. A trafica tonelada di marihuana, cocaina y heroina pa Merca via tunelnan subteraneo.

Despues di un buskeda pa basta tempo, na comienso di 2017, e narcotraficante a wordo entrega na Merca, net algun ora prome cu Donald Trump a wordo inaugura como Presidente. Cu esaki e presidente Mexicano, Peña Nieto, no a tuma ningun riesgo riba un otro humiyacion: El Chapo frecuentemente tabata burla di Gobierno.

El a huy dos biaha for di e prizonnan mas fuerte protegi di e pais. Na 2001, el a sconde den un garoshi di paña sushi, 14 aña despues, el a sa di baha via di un tunel di 1,5 kilometer di largura, cu a wordo coba den su cel. Por lo menos, segun e declaracionnan oficial; algun ta bisa cu El Chabo a caba di sali via e porta dilanti. E Mexicano tabatin e bewakernan den su saco.

El Chapo dilanti di hues, ken e ta?

Awo El Chapo ta pasa su dianan den un prizon di alta siguridad na Manhattan. E ta keda den un hala special unda cu nan no ta papia su idioma.

“Guzman ta den su cel 23 ora pa dia, e luz semper ta cendi y e no por sali,” su abogado Lichtman ta bisa. “E ta luchando, e no a mira su casa durante dos aña y e no a brasa su yiunan durante hopi tempo.”

E acusacionnan contra di e hefe di cartel ta hopi pisa. Trafico di droga, decenas di asesinato, secuestro, labamento di placa; ta algun di e ofensanan di un lista largo di denuncia. Y e evidencia ta abrumador: fiscalnan a comparti cientos di declaracion di testigo y miles di yamada telefonico cu e defensa: “Tin tres decada di investigacion disponibel. Esey ta algo cu bo no ta pasa aden hopi,” Lichtman a bisa. “Esaki no ta un caso facil.”

Sinembargo, e ta un misterio. Un hurado di 12 persona, di cual Guzman mester responde na dje den e proximo lunanan, lo keda anonimo. Y ainda no ta conoci con El Chapo lo wordo transporta pa y for di corte den Brooklyn. Via helicopter? Cu boto? Of e Brooklyn Bridge lo wordo cera?

 

Guera contra droga?

Esey ta elementonan di show den un caso cu pa husticia Mericano y Mexicano ta conta como un exito importante. “E caso di El Chapo ta absolutamente un victoria den e guera contra droga,” agente Andrew Hogan di DEA a bisa na telefon.

E ta un di e agentenan Mericano, kende a sa di pone boei na man di e padrino di droga na 2014, despues di varios aña di investigacion. “E ta un storia di exito di dos pais cu a traha hunto y a logra algo cual pa hopi tempo tabata imposibel.”

E periodista Hulandes, biba na Mexico, Jan-Albert Hootsen ta pensa otro. El a sigui e storia di El Chapo pa hopi tempo y a bishita su pueblo natal La Tuna varios biaha. “Pa e Americanonan, e balor simbolico di e caso ta grandi. Ta fin di un novela rond di El Chapo,” el a bisa. “Pero pa Mexico e caso aki ta hopi menos importante. Akinan e ta apenas un noticia chikito den corant.”

 

E aña mas violento di tur tempo

Esey ta tene e habitantenan di e pais apenas ocupa, el a bisa. “Si e baron wordo condena of no, no ta haci ningun diferencia pa nan bida diario.” Aunke cu El Chapo a wordo desactiva despues di tres decada, no a bira mas sigur na Mexico. Al contrario, 2017 tabata e aña mas violento di e historia di e pais: aña pasa tabata tin 29 mil asesinato.

“Na 2018 parce cu hasta e lo bay suprasa e cifra aki. E guera di droga ta sigui aki,” e periodista Hulandes a bisa. E cartel di Sinaloa ta debil y a cay den otro, pero e celnan mas chikito cu a keda, ta bringando un guera feroz pa coy mando. “Bo ta kap un cabez afo, pero cinco ta bin bek.”

Esey ta loke e agente Hogan ta desmento. “DEA no tin un strategia di king pin, manera tur hene ta pensa. Nos no ta desactiva zomaar e lider di un cartel y ta pensa cu nan ta cla.” Ta e mision di e organisacion di combatimento di droga Mericano, pa kibra organisacionnan completo cu esaki. “Esey ta loke nos a haci tambe cu e cartel di Sinaloa. E no ta dje poderoso manera cu e tabata antes. Pero e presion si mester wordo kita. Awor aki nos tin menos hende y metodo pa esey.”

Na new York, mas of menos 3200 kilometer for di e tera natal den e region di Sinaloa, El Chapo y su team huridico ta prepara pa un proceso cu lo bay dura pa varios luna. Awe e hurado lo wordo selecta cu portanan cera.

E bista pa futuro pa e Mexicano ta scur, pero e no ta laga su mes vence facil. “E ta yuda nos hopi bon den su defensa,” su abogado Jeffrey Lichtman a bisa. “E ta un homber gentil, cu un bon sentido di humor. Nos ta bay haci nos best den esaki.”