Problema serio di ilegalidad: Mas Colombiano ta yega indocumenta cu Venezolano mes!

Debi cu e control-, accion, persecucion, tiramento y buskeda den mondi, compaña tambe pa cacho K9 y helicopter den laira y Wardacosta riba lama, ta causa mas sensacion y ta haya mas atencion, hopi ta kere cu mayoria ilegal ta yega Aruba cu boto for di Venezuela. Berdad ta cu sa pasa, tin biaha, cu ta gara grupo grandi abordo di un boto, pero esey no ta sosode tur dia. Locual si ta pasa tur dia ta e cantidad di pasahero abordo di Avianca for di Colombia, cu no ta haya permiso pa drenta nos isla y mester regresa abordo di e mesun avion cu nan a yega.

Cifra oficial ainda no ta disponibel pero for di e “Vreemdelingenketen” nos ta compronde cu e ta hopi mas compara cu loke Guarda nos Costa ta deporta pa polis, pa Wardacosta y pa nan mes. Pues si conta tur locual nan ta gara riba caya, of den accion na lama ora boto yega costa na forma ilegal, cu esey ta menos di e cantidad cu e empleadonan di Migracion Aruba ta nenga pa drenta riba vuelonan comercial na aeropuerto. 

Tur dia tin grupo ta bay bek

Contrario cu na costa cu botonan sa yega de bes en cuando, na aeropuerto si Avianca ta yega tur dia, tin biaha hasta dos biaha mes, cu un cantidad di pasahero abordo. E gran mayoria ta Colombiano mes. Esaki pasobra Venezolanonan keto bay mester pidi Visa pa por drenta Aruba y esey ta hacie dificil pa nan. Fuentenan ta sigura cu riba cada vuelo ta manda entre 7 pa 20 pasahero bek. Esaki basa riba nan “storia” dicon a bin Aruba, cu de facto no ta cuadra. Of nan ta haci sospechoso, pa cual ta lanta un impresion cu nan ta bin pa keda ilegal y mesora ta nenga nan entrada turistico na nos pais. 

Ta sigui purba

Loke ta mas pret den esaki ta, cu hopi di e Colombianonan aki ta para bira cliente “vast” na Migracion pasobra hera mañan nan ta “purba nan suerte” atrobe riba mesun tipo di vuelo. Nan ta keda ripiti, demostrando e interes y demanda grandi cu tin pa busca un miho porvenir na Aruba. Ta splica nan cu aki trabou ta scars, pero asina mes nan ta sigui purba, bou di e pretexto cu “minister di” cu esun cu ta na Aruba y tin un trabou, lo haya un permiso sin problema. Mester menciona cu DIMAS en todo caso no ta aplica e maneho ey ainda.

Informacion falso

E grupo, cu ta sigur mas di 300 pasahero pa luna, ta inventa tur tipo di gañamento pa purba burla di e trahadonan di Migracion. Esun mas usual ta cu nan ta yega cu placa cu ta cubri pa dos dia so. Ya esey ta lanta sospechoso caba. Specialmente pasobra sea nan apariencia no ta yuda of tin biaha nan paspoort ta nobo y Aruba ta e prome pais cu nan a yega di biaha den nan bida. Ta puntra pa nan ofishi y nan ta contesta comerciante. Ora puntra kico nan ta bende, ta resulta cu nan ta bende mangel riba caya. Obvio cu esey no ta haci bo un comerciante cu forsa financiero pa bin Aruba pa tanto dia y keda den hotel luhoso. Nan problema ta cu na Colombia nan ta train nan bon kico pa papia, pero no ta siña nan cu por bin mas pregunta. 

Nan ta bin sin placa 

E grupo di turista aki ta yega sin placa. Un hende a paga nan pasashi y fia nan cen pa tin na man ora pasa Migracion. Asina nan sali di Duana, e mesun hende ta para eyfo pa tuma su placa bek, hera cu interes tambe. E mesun hende ey a book hotel pa nan den forma falso pero sin pag’e. Pues ora Migracion haci un spotcheck door di yama e hotel of cas AirBnB, nan ta haya di tende cu ta un Rubiano a yama book pero a bisa cu nan lo paga ora yega. E ora ey caba ta conoci ci ta wega. Ora check cu e aerolinea ta haya mesun storia, cu na Aruba a cumpra e pasashi p’e turista, pagando cash pa no laga rastro atras. Tin biaha asina mes nan ta swipe nan debit card y ta duna Migracion base pa desconfia den e turista cu ta purba drenta Aruba via un gañamento.

Pronto lo tin detencion

E practica aki ta un negoshi y como tal, e ta contra ley. E ekipo di recherchenan di “Mensenhandel en Mensensmokkel” ta riba e Rubianonan cu ta participa na e cartel aki di fia placa, traha reservacion falso, pa permiti e stranheronan drenta Aruba di forma ilegal y burlando di ley. Tin detencion cu a yega di cay caba y no ta descarta cu lo tin mas. Entre nan Colombianonan residencia pa hopi aña caba, cu tin sea firma liber of paspoort Hulandes, cu tambe ta coopera pa gana un “cachicachi” extra. 

For di Ecuador tambe nan ta haci mescos

Algun tempo atras a start un vuelo for di Ecuador pa Aruba. E prome dos lunanan a duna Migraciom basta dolor di cabes pasobra a nota e mesun “modus operandi. Pocopoco e pasaheronan a ripara cu Migracion na Aruba no ta facil y masha lihe bo ta bay bek riba e mesun vuelo. Ultimo tempo e ruta e mengua basta, pero ainda e ta motibo pa problema. 

Tin un grupo cu semper ta keda atras

For di Colombia, Ecuador, Peru, Chile, Brazil…di tur semper mester aplica hopi “mensenkennis” pa dicidi si ta laga nan drenta of no. Mayoria bes Migracion tin rason pero tin biaha nan ta burla di nos sistema tambe. Asina ta pone un grupo, cu aunke a duna nan permiso pa drenta, ta pone nan riba un lista “dudoso”. Y despues di tempo, ta analisa e mesun lista ey y ta constata cu hopi di nan no a sali di Aruba y consecuentemente a haci nan mes culpabel na “over stay”. Tin di nan ta hinca nan papel pa permiso y otronan ta djis “perde” riba nos isla, bibando y trahando na nan antoho, uzando nos infrastructura, enseñansa, sistema medico pero SIN aporta na caha di gobierno por medio di impuesto. 

No hay cama p’a tanta gente

Ex-Prome Minister Nel Oduber di MEP a yega di bisa cu Aruba no tin suficiente espacio pa por acomoda tur stranhero cu ta desea di forma nan bida aki. Lamentablemente e gobiernonan di e ultimo añanan, no a saca suficiente ilegal afo pa miedo di perde voto di stranhero nacionalisa of pa motibo di gasto. Consecuentemente awe nos tin mas cu 20 mil stranhero indocumenta canando rond, formando un peso grandi pa sector laboral pero cu no ta aporta ni na DIMP, no na SVb y pio na AZV. Imagina tur cuminsa paga y aporta, lo bira un gran ayudo pa nos economia. Pero, falta boluntad politico pa tuma dicho decision. 

Tocante Migracion Aruba

Entrante dia 1 di september 2017 Minister mr. drs. Arthur Dowers a funda Migracion Aruba oficialmente. E departamento aki ta atende tur asunto di migracion na aeropuerto y wafnan.

A introduci e ofishi di ambtenaar di Inmigracion dia 19 di maart 1969 bou di Cuerpo Policial di Antias, den e departamento “Sectie Vreemdelingen Politie”. Dia 1 di september 2002 a los e departamento for di Cuerpo di Polis y a incluie den e organisacion nobo DINA (Directie Immigratie en Naturalisatie Aruba). Cuater aña despues na 2006 a elimina DINA y a crea IASA (Instituto Alarma y Siguridad Aruba) unda a aloca Radar 911, Guarda nos Costa y Servicio di Inmigracion.

Aunke cu e intencion inicial tabata pa dia 1 di januari 2017 crea un solo instancia, Migracion Aruba cu dos componente, esta “Grenscontrole” conoci como Servicio di Inmigracion na Aeropuerto y na wafnan y “Vreemdelingentoezicht” conoci awendia como Warda nos Costa, toch no a logra keda cla.

Migracion Aruba ta consisti di mas o menos 72 empleado. Y desde september 2023 e yama Migracion Aruba y cu Andrew Hoo na cabes.