Nelson Oduber: E mega debe no lo bay pa e proximo añanan

Ta ken no ta consciente ainda con grandi e problema financiero ta? Despues di eleccion 2017 mi a trata na yuda forma un opinion splicando cu e magnitud di e Mega debe crea pa Mike Eman no por wordo soluciona sin envolvi Hulanda pa busca refinanciamento na menos interes. Un economia asina chikito, vulnerabel grandemente dependiendo pa 70% di turismo so no por genera suficiente placa pa paga bek. Bo tin cu paga na interes so pa aña casi 300 miyon florin, plus di cada florin 96 cent ta bay pa paga debe so! Lo bo no resta placa pa inverti den infrastructura y otro prioridadnan, manera salubridad publico, enseñansa etc. Plus bo a hereda e mega debe di e proyectonan PPP cu ningun di nan ta productivo. Cu otro palabra nan no trece placa pa yuda paga bek. Bo ta keda paga 30 aña largo casi 100 miyon  florin pa aña. Tur gremio na Aruba tabata sa esaki y hopi a firma protocol cu Gabinete Eman pa yuda haci tur e debenan aki. Hulanda deliberadamente a coopera, pasobra bo no mester a bay scol di piso pa sa y nan tabata sa cu bo ta bay haya problemanan grandi cu ta casi imposibel sin nan ayudo sali afor. Nos lo bay pega financieramente.

Menos turista, menos entrada

E gobierno cu a sinta na 2017 a haci su best y hasta a logra aña pasa ariba papel den presupuesto crea un surplus di mas cu 40 miyon florin. Na promer bista tremendo hazaña! Pa clabo ariba caha di Aruba financieramente, ata na maart 2020 un pandemia a dal mundo y nos tambe cu a bay cu casi nos economia completo y cu e unico solucion directo ta segun Statuut acerca Hulanda pa yudanza. Ban fia placa! Conociendo e mentalidad Hulandes cu “voor niets gaat in de de tropen alleen de zon op” a haya nos na tera pa trapa nos cu nan condicionnan pa drenta pa keda tanten cu nan ta fia nos placa. Ya caba na 2013 cu gabinete Eman Hulanda cu CAFT a pone cuchiu na nos garganta cu ni presupuesto nos no por trata sin nan “aprobacion”. Si awe abo tambe sa cu na 2020, 71% menos pasahero a drenta nos aeropuerto cu les 1 den scol preparatorio mes ta bisa bo cu bo entradanan den turismo etc. lo cay drasticamente. Bo lo haya menos turista, menos entrada, menos hende na trabao cu un multiply efect dramatico, devastador y bo reservanan di divisas lo ser afecta grandemente. Bo no mester ta dokter, maestro of empleado publico pa compronde cu aki si tin un crisis cu lo dal abo tambe y tur hende. Nos no tin materia prima ni nada particular pa exporta y e unico cos cu nos tin ta hende basta bon educa, unda tin ta uz’e bon of malo depende ken ta den gobierno. 

Haci sacrificio y ser solidario

Si mi analisa e actitud di partido den oposicion cu a crea e mega debe, cierto sindicatonan, esnan den enseñansa y mundo medico mi tin cu bisa cu e deficit cu pais Aruba tin – cu nos kier of laga – Hulanda tin nos, unda e kier a mira nos y sa cu sin dje mayoria hende lo no cobra! Cada placa cu nos keda fia for di Hulanda pa paga hende ta mas debe nos ta sigui crea y mas influencia Hulanda ta haya aki. E unico  solucion ta saca tur proyecto cu tin financiamento, cuminsa ehecuta nan mesora sin red tape, tuma riesgo incalcula pa nan, sigui baha gastonan y cuida curpa pa yuda core cu e pandemia y fia menos cu ta posibel. Tur hende sa bon bon cu esaki ta haci sacrificio y ser solidario. Si bo kier pa otro hende muri pa abo si por drenta cielo, bo por cuminsa cana numa! Ni cu bo subi caya tur dia, welga pa cambia gobierno e mega debe no lo bay pa e proximo añanan. 

Den finansas publico no tin milager

E debe aki lo sigui core pa varios gobierno ainda cu tur e PPP-proyectonan cu ainda e mitad hospital “nobo” di casi 1 biyon florin. Ni cu bo cambia gobierno e debe lo no somenta, pasobra den finansas publico no tin milager! Si e efectonan di e pandemnia dura mas tempo, mas hende lo sigui perde trabao y e deficit di nos lo por bira casi 1 biyon florin, locual lo por afecta entrada di tur hende, nos reserva di divisas y hasta por trece nos florin na peliger. Cu dolor na mi curason y cu comprension pa tur bo argumentonan pero ya nos ta den un crisis total. Nenga di coopera pa trece solucion, abo tambe lo no sigui cobra y por keda sin trabao mescos tur cu awor no tin. E ta un situacion doloroso, pero nos mester duna espacio pa sali afor. Di otro modo cos lo rementa den nos man y e ora nos lo por keda sin saco sin cangreu. Un analisis di mi experiencia cu a deal cu masha hopi problema financiero, pero nunca manera esun  aki. Cuminsa compronde cu un solucion ta den bo fabor tambe.