E homber Teodoro Falcon, naci 102 aña pasa na Venezuela pero cu for di mucha ta na Aruba, awor ta e homber cu e edad mas halto riba nos isla. Esaki despues cu Ben Statie a fayece na fin di mei ultimo. Mester menciona cu tin un lista di ciudadanonan di edad avansa riba nos isla, pues cu a surpasa 100 aña y tin un lista cu lo cumpli e bunita edad ey e aña aki ainda!
Estadistica ta bisa cu tin 8 habitante riba 100 aña na bida riba nos isla; nan ta:
1 di 108 aña
1 di 105 aña
1 di 103 aña
3 di 102 aña
2 di 100 aña.
Tin 3 ciudadano cu e aña aki ta cumpli 100 aña di edad.
Aunke cu e enfoke den e noticia aki ta riba e hende homber cu mas edad, keto bay hende muhenan ta resalta entre esunnan cu ta biba mas na Aruba. Pasobra riba Teodoro Falcon cu e aña aki ta cumpli 103 aña, ainda tin dos hende muhe cu edad mas halto. E habitante mas grandi di Aruba ta Mary Benjamin (108 aña), naci dia 14 di Juli 1910 na Sint Kitts.
Kico ta un centenario?
Un centenario ta un persona cu a alcansa of pasa e marca di 100 aña di edad. Como cu expectativa di bida mundialmente ta hopi bou di 100 aña, ta haci cu ciudadanonan cu yega e edad ey ta considera di a biba bon y como tal a biba largo. Na aña 2012, Nacionnan Uni a estima cu tabatin 316.600 persona na mundo cu 100 aña di edad of mas. Ta bon pa añadi cu rond mundo expectativa di bida ta subiendo debi na miho cuido medico. Na Inglatera por ehempel nan ta estima cu untercera parti di babynan cu a nace na aña 2013 lo biba pa por lo menos 100 aña largo!
Hapon tin e record
Actualmente Hapon tin e cantidad mas grandi di centenarionan na mundo, compara cu tur otro nacion. Den nan Censo di aña 2017 a conclui cu nan so tin 67.824 ciudadano cu tin 100 aña of mas. Proporcionalmente tambe nan tin mas, pues 34,85 ciudadano riba 100 aña pa cada 100.000 habitante den e pais. Hapon a cuminsa administra su ciudadanonan di 100 aña desde aña 1963 caba, ora nan tabatin 153 ciudadano so cu e edad ey. Na aña 1998 nan a surpasa 10.000 habitante, na aña 2003 a pasa 20.000 y na aña 2009 a pasa 40.000! Nacionnan Uni ta estima cu na aña 2050, Hapon lo tin 272.000 habitante di 100 aña of mas.
Hende muhe ta biba mas
Mescos cu na Aruba, cu mayoria di esunnan riba 100 aña ta hende muhe, na Hapon e cifranan ta mas alentador. Na aña 2016, Hapon tabatin 57.525 hende muhe di 100 aña of mas mientras cu e cantidad bou di e hende hombernan tabata apenas 8.167, pues un ratio di 7:1. Esey cu awo el a baha poco, pasobra un tempo e ratio tabata di 11.6:1.
Expectativa di bida na Aruba
Na Aruba, di acuerdo cu cifranan oficial, e edad promedio di fayecimento general ta di 79.1 aña. E expectativa di biba pa hende homber ta 77.2 aña y 80.6 aña bou di hende muhe. E expectativa aki a subi e ultimo decadanan aki, debi na mas y miho cuido medico y opcionnan pa biba mas largo compara cu antes.