8 di Maart ta un bon momento pa reflexiona riba igualdad di hende muhe

E fecha 8 di maart ta conmemora e Dia Internacional di Hende Muhe, recordando e protestanan obrero pa e insiguridadnan di e condicionnan laboral na final di siglo XX na Merca y Europa. Cu e manifestacionnan aki, a cuminsa un movimento social den defensa di e derechonan di muhe, cu un desenlace tragico den un fabrica di textil na Merca, unda cu mas di 100 hende muhe a muri kima.

REFLEXION
Bisando esaki, parlamentario Sue-Anne Ras di MEP a enfatisa cu Dia Internacional di Hende Muhe ta un bon momento y ocasion pa reflexiona riba loke ta construi y loke tin pendiente ainda riba e materia di derecho y igualdad di genero. For di 2016 Nacion Uni a bay di acuerdo cu un documento, unda ta pidi tur gobierno pa confronta e dificultadnan cu ta impidi e muhenan y e mucha muhenan progresa y alcansa su pleno potencial y propone e creacion di programa pa eradica violencia di genero, e fomento di participacion di e muhenan den tumamento di decision, e inversion den e accion- y campaña educativo na fabor di igualdad. E punto di agenda nobo aki ta netamente den e lineanan di un desaroyo sostenibel, unda ta confronta e causanan di pobresa y desigualdad, manera e necesidad universal di un desaroyo cu ta beneficia tur persona.
EMPODERAMENTO
Un palabra masha uza y sigur hopi scucha ta; empoderamento (empowerment), specialmente den e ultimo temponan. Interesante ta, cu e termino ‘nobo’ aki, ta data for di e añanan 70, pero awo a recuper’e bek pa defini su proceso y e resultado, unda cu homber y muhe ta asumi e control riba nan bida; establece nan propio agenda, adkiri habilidad y conocemento y ta reconoce nan p’esey, aumentando nan autoestima, solucionando e problemanan y desaroyando autogestion. Den e caso di e muhernan, ta trata di un proceso di rebalorisacion positivo y necesario pa transcende e desigualdnan vigente den hopi comunidad, incluyendo Aruba.
OPORTUNIDAD
A recori un caminda largo desde e movimentonan social di siglo XX, pero realidad ta, cu ainda falta hopi trabou y energia. Segun un investigacion, nos hende muhernan ta representa 60% di esunnan mas pober na nivel mundial, dos tercer parti di e analfabetonan y ta obheto di violencia di manera sistematico. Na Aruba, e rate di participacion den mercado laboral a aumenta progresivamente desde 1960 y ta considera entre esunnan di mas halto mundialmente; 60% hende muher y 68.9% hende homber (Censo 2010). Sinembargo, aunke e rate di participacion a aumenta notablemente, e nivel di salario si no a conoce esey. Segun resultado di 2006 Household Income and Expenditure Survey, e populacion masculino trahado tin un averahe di 36% (Afl. 3.131) mas cu e populacion femenino (Afl. 2.301). Tambe ta importante pa subraya cu (Censo 2010) a identifica e siguiente diferencia den entrada gross averahe den cada sexo; masculino Afl. 3.507 y femenino Afl. 1.628, pues den otro palabra e ser femenino na Aruba ta gana un averahe di 30% menos cu e ser masculino.
IGUALDAD
Den cada un di nos comunidad y a traves di nos actividadnan, nos tin e oportunidad di actua como agente di cambio, a traves di educacion, di liderazgo y di ehempel. Nos por traha na fabor di igualdad, faboreciendo e accionnan cu ta permiti empodera e otro hende muhernan, stimulando nan pa nan desaroya den nan ambito, generando e oportunidadnan laboral, denunciando e violencia di genero, realizando campaña preventivo, participando den e rednan comunitario y trahando pa e igualdad salarial, entre otro.
“Cu e Dia Internacional di Hende Muher ta un dia di reflexion y cu henter e aña ta uno di accion pa tanto muher como homber por conbibi den harmonia den sociedad husto y amoroso”, Ras a termina bisando.