Ruchlenda Martijn: 1 den cada 5 mama cu duna luz ta sufri di depresion postparto

E temporada di embaraso ta suppose di ta un temporada hopi feliz pa e hende muhe, pero toch cerca cierto damanan esaki tambe ta un periodo di stress, di ansiedad, di miedo y hasta depresion.

Durante di e conferencia di prensa semanal di Departamento di Salud Publico, partera Ruchlenda Martijn a splica cu ora cu e baby nace y tur cos bay bon, bo tin tur motibo di mundo pa ta contento. Pero esey no tur ora ta e caso.

Hopi mama ta wordo overwhelmed entre un felicidad intenso of un tristesa profundo. Tin mama te hasta no ta sinti nada sin cu nan por compronde kico ta pasando cu nan.

DVG Topico di Siman: Depresion Durante of Despues di Parto

Posted by 24ora on Monday, September 17, 2018

Causanan di depresion

Tin motibonan familiar. Si tin famia cu ta sufri di depresion of e dama mes den pasado a yega di sufri di depresion, e ora e tin un tiki mas riesgo pa haya depresion durante embaraso of despues di parto. Un embaraso of parto ta un life event, un suceso cu tambe por cambia bo bida por completo y esaki tambe lo por trigger depresion, na momento di e embaraso of e parto. E cambionan hormonal ta un factor hopi importante cu por haci cu por causa depresion.

Tambe tin motibonan personal. Tin cu pensa e ora ey riba por ehempel e mamanan cu no por expresa nan sentimento facil of cu nan ta mamanan cu no por bisa no lihe.

Of mamanan cu ta hopi critico cu nan mes. Nan ta pone e expectativanan halto, con nan kier pa nan rol ta como mama y si nan ripara den e periodo ey, con nan mes no por meet e expectations cu nan a pone pa nan mes. Esey tambe por haci cu nan por haya depresion.

Si e situacion na cas ta un tiki dificil. Es decir si nan no ta haya sosten di nan pareha, of e relacion termina durante embaraso of ora e baby caba di nace, of e situacion financiero ta dificil. Ta factornan cu por contribui na haci cu e dama ta mas vulnerabel pa haya depresion.

Kico ta e sintomanan di depresion

Depresion ta algo cu ta dificil pa bo por decifra, pero e ta bay si cu por ehempel, e mama ta sinti su mes hopi tristo, of sin animo pa por haci nada. Bo ta ripara cu nan ta den un circulo cu nan ta tristo, nan no tin gana di haci nada. Tin biaha nan no tin e sentimento materno. Nan sa cu nan kier stima nan yiu, pero nan no ta sinti nada, ni maske kico nan purba of haci, ta ripara cu no ta sinti loke e ta kere. E ta suppose di sinti ora cu e baby a nace.

Tambe cansancio. Mamanan cu ta hopi cansa, ta mas vulnerabel pa haya depresion. Bo ta ripara cu nan ta yora sin spera, nan ta irita lihe. E iritacion por uit su mes den zundramento, den papia palabra malo, den bira agresivo, den explota contra nan pareha of den rabia lihe cu hendenan rond di nan. Tambe ta ripara cu e mamanan tin dificultad den concentra. Nan ta bruha hopi lihe. Nan no ta corda kico nan ta haciendo. Tin biaha nan no tin gana di come of hustamente nan ta come demasiado hopi. Nan no por drumi. Cansancio ta drumi un rol of nan ta drumi dimas pasobra no tin e animo pa haci nada.

Primordial ta cu nan ta sinti un bashi paden. Mamanan cu ta manera blank, bo no por mira ningun emocion den nan of nan ta hopi tristo, esaki ta e damanan cu mester ta alerta cu ta sufriendo di depresion.

Cua mama no ta sinti’e cansa despues di haya yiu

Mayoria mama ta cansa, mayoria mama no por drumi, mayoria mama ta wordo overwhelmed door di e sentimentonan aki. Pero na momento cu e mama no por funciona debidamente mas, esta cu no por haci su cosnan diario, por cuminsa pensa cu esaki por ta un depresion.

Kico ta e tratamentonan

Un di nan ta gesprekstherapie. E mama por acudi na un dokter di cas of psicologo. Nan lo bay terapianan di combersacion y asina nan ta purba di canalisa kico nan ta sintiendo y con pa combati esaki. Tin claramente medicamentonan tambe. Pashentnan cu ta sufri di depresion, por haya of remedi contra ansiedad of antidepresivo of un combinacion di remedi y gesprekstherapie.

Con e fenomeno aki ta biba na Aruba

Segun Martijn, mas of menos 1 den cada 5 dama cu haya yiu lo por sufri di depresion. Tambe e cifra aki por ta te hasta un tiki mas halto, mirando cu casi nunca den e investigacionnan no ta mira mamanan cu ta haya yiu cu e baby ta of morto of cu e baby ta muri corto despues di e parto. Tin chens cu e cifra ta un tiki mas halto na Aruba.

E prome dies dianan despues di e parti, e partera por señala depresion. Durante embaraso ainda nan por tin’e scondi. Ora cu nan caba di haya yiu, ta bay cas y hopi biaha ta haya nan den nan ambiente. E ora por ripara cierto cosnan riba e dama.

Prome cos, e partera ta consulta cu e dokter di cas. Despues di e dies dianan, hopi biaha no ta wak e dama. Y pa papia di depresion, mester ta un tempo mas largo andando. Hopi dama sa haya e fenomeno di Baby Blues. Nan ta yora den e prome simannan cu e baby nace, pero door di cambio hormonal e ta cambia bek. Pero si ta trata di un dama cu pa simannan largo no ta funciona, of no tin e animo pa haci nada, of tin biaha no tin e gana di percura pa e baby. E ora ta un tiki mas severo. E ora ey ya e dokter di cas ta encarga di e pashent aki. E partera ta señale na momento cu yega cas, e dokter lo keda follow up riba e pashentnan aki.