Fundacion pa nos Muchanan: Con pa motiva mucha di 6 pa 12 aña pa ta activo fisicamente

Sesenta minuut: esaki ta e cantidad di ora cu muchanan mester haya tur dia na movecion fisico. Un ora di movecion fisico ta zona mane un meta facil. Pero mientras un mucha ta bira mas grandi tin otro actividadnan cu nan ta haci diario (p.e tareanan di scol), cu ta haci’e un reto pa dedica un ora di tempo na movecion. Tambe tin muchanan cu ta sinta hopi ora ta wak television, riba computer, telefon, of tablet. Hasta studiando y lesamento, cual ta algo importante pa e desaroyo di un mucha, por ta un agregacion na e falta di movecion fisico.

Den e edad aki, muchanan tambe ta encontra un reto cu deporte of actividadnan fisico cu nan ta haci. Bo ta haya e muchanan cu si ta atletico cu ta aumenta e tempo di train y nan compromiso cu e deporta cu nan ta practico. Pero bo tin muchanan cu kisas ta menos atletico y nan ta muchanan cu por perde interes den deporte y por dicidi pa sali for di e team. Y a menos cu nan haya un otro tipo di actvidad fisico pa remplasa e deporte, nan nivel di ta activo fisico por bay atras.

Pa ta activo ta un componente cardinal pa bon salud di muchanan cu ta bai scol basico. Nan musculonan y weso ta wordo fortifica y lo sigura cu nan curpa por haci cosnan cu mucha di nan edad por haci, manera hisa nan rugtas of core duro ora di pusta. Movecion tambe lo yuda controla nan peso y lo yuda baha nan riesgo pa haya un malesa cronico manera presion halto di sanger y diabetes tipo 2.

Pues e pregunta ta: Con bo ta motiva muchanan pa ta activo, specialmente esnan cu no ta mucho atletico of tin menos interes den deporte?

E punto clave ta pa haya actividadnan cu nan gusta. Tin hopi opcion manera: core bais, skateboard, hunga tennis, landa. Ora muchanan haya un actividad cu nan ta haya leuk y gusta, nan lo haci’e mas frecuente, nan lo practik’e mas hopi, e lo mehora sum es, sinti su mes mas satisfecho y lo kier sigi hacie. Di e mesun manera, ora un mucha ta wordo pusha pa haci un cierto actividad of deporte cu e no gusta, e lo problamente no lo kier sigi participa y lo bira hopi frustra.

Algun conseho segun edad:
Pa mucha di 6-8 aña: cosnan basico.
Laga muchanan mas chikito sera conoci cu variedad di actividad, wega y tipo di deporte. Enfoca riba pasa pret y goso. Hopi biaha un mescla di activadad na cas y na scol ta ideal. Mester laga tempo y espacio pa muchanan por haci propio decision di loke nan kier haci. Na e edad aki, muchanan ta purba domina abilidadnan basico, manera bula, tira, scop y catch. Ta tuma un par di aña prome cu mayoria  mucha di edad aki por combina e abilidadnan cu un mucha di 11 aña si por, p.e. catch e bala, core yega base, y tira e bala, tur den un solo haci. Pues si bo yiu ta den un team di deporte, ta importante pa tanto abo como su trainer(nan) pone expectativanan realistico. Expectativanan asina ta importante pa bo sa con hopi mentalmente un mucha por handle. Muchanan mas chikito no por anda bon cu e presion di competencia den deporte. Nan no ta capta bon ora tin strategia complica. Ora bo ta busca un team, curso/les etc., wak pa haya esnan cu ta enfatisa cosnan basico, ta encurasha y elogia mucha mientras e ta mehora su abilidadnan. Ora deporte den team y otro actividad den grupo, ta ser duna corectamente, muchanan por siña hopi tocante teamwork y pa ta bon deportista.


Mucha 9 – 12 aña ta mas coordina.
Mucha den edad di scol basico hopi biaha ta domina abilidadnan basico y por cuminsa gosa mas di e hecho cu e por coordina su movecion mas mihor. Esaki ta nifica cu un mucha cu ta gusta hunga basketball no ta tira pa loco riba e basket mas, pero ta perfeccionando su tiro. Tambe nan por comprende reglanan mihor. Mayornan cu nan yiu ta haci deporte den team lo tin kier papia cu nan tocante perde y gana y corda nan cu deporte ta algo cu bo ta gosa di dje. Esta pasa pret, hasta ora e wega parce ta bira cayente. Sea cu ta futbol of les di baile, si bo yiu no ta gosa di dje of ta frustra ora e faya, por ta tempo pa cambia pa algo otro. Esaki no kiermen cu e tempo y esfuerso tabata en vano. Na su lugar puntra bo yiu ki otro actividad e kier haci. Si bo logra haci e transicion di un actividad pa otro  bai suave, sin laga bo yiu sinti cu ela faya, bo por evita cu e ta haya sentimento negativo tocante deporte y actividad fisico.

Yuda mucha haya sa loke e ta gusta haci.
Ora scohe actividad, tene cuenta cu loke e mucha ta gusta, su abilidadnan, su tipo di curpa y su temperamento.

Tin 3 tipo di mucha:à E tipo no atletico: e no tin mucho abilidad atletico, e ta falta interes. Na edad di 6-12 aña muchanan sa di e diferencia aki.  Y kisas tin cu a wordo geter pa esaki. E peliger den esaki no ta cu e mucha ta stop cu e actividad of tipo di deporte y bai haci un otro, pero mas bien pa e stop completo cu haci movecion.
à E atletico casual: e ta interesa den movecion, pero no ta un hungador estelar. E ta na riesgo di descurasha ora e ta den un actividad of deporte cu ta draai rond di competencia. Mayoria mucha ta cai bou di e categoria aki. Si nan ta den un ambiente unda gana ta tur cos, nan lo no wordo mira pa atletico. Ta bon pa encurasha nan pa keda activo aunke nan no ta “top performers”.
à e tipo atletico: e tin abilidad atletico, ta compromete su mes na su deporte of actividad y hopi biaha ta pone tur loke tin pa train y ora e mester competi. Tin cu na 12 aña ja caba a estableci nan mes den e deporte cu nan kier sigi haci. Den e caso aki e mayor por sigi sostene esfuerso di su yiu mientras bo ta paga tino riba cualquier cambio cerca e mucha. Ta importante pa sa cu e mucha ta sigi haci su huiswerk, ta haya suficiente sosiego, y ainda sigi gosa di su deporte. Sigi laga bo yiu purba cosnan nobo y gosa di actividadnan fisico varia.

Mayor por haci e diferencia
Sin importa nan tipo di personalidad, muchanan kier haya di nan mayornan e guia, sosten y encurashamento. Ta importante pa duna un bon ehempel, pues no keha riba bo propio actividadnan di fitness, pero hacie un prioridad y busca oportunidad pa boso como famia por ta fisicamente activo.
Fuente: “Motivating school-age kids to be active- Kidshealth.com.
Pa pregunta y conseho riba educacion di mucha di 0-12 aña, acerca Fundacion Pa Nos Muchanan, Cumana 2, tel. 583-4247/588-0856, fax. 583-5658, e-mail:
[email protected], website: www.fpnm.aw