Aruba tin un “widespread”: Medidanan ta conta pa tur restaurant!

No tin diferencia entre restaurant situa den hotel compara cu un restaurant pafo di hotelnan, asina Rino Hermans, director di Bureau Rampenbestrijding Aruba (BRA) a bisa ayera despues cu gobierno a anuncia e medidanan mainta. Locual si a haci ta, cu a tene cuenta cu esunnan bibando bou di e mesun dak. Pues a baha e cantidad di clientenan na mesun mesa paden y pafo di restaurant na dos. Pero, ta haci excepcion si ta un famia bibando bou di un solo dak of ta kedando den e mesun camber di hotel. 

Pa nan, BRA a haci un excepcion den e reglanan y a permiti pa nan por sinta te cu 4 persona paden of 6 persona pafo. Tambe a informa mesora cu ora papia di dos, cuater of seis, cu no ta conta mucha bou di 12 aña. Pues por bien di ta cu por surpasa e cantidad di hende na mesa cu muchanan acerca. E escencia di e regla ta pa mantene esunnan bou di e mesun dak of den mesun camber di hotel hunto. Y den esaki ta tene cuenta cu, bou circunstancianan normal, cu muchanan no ta contagia facilmente cu Covid-19.

“Nos tin un widespread di e virus riba nos isla. Nos mester tuma medidanan drastico pa contene e contagio, sino ta pio so e lo bira”, asina Rino Hermans a splica. Parce cu Crisis Team tin masha dificultad pa yega na e fuente di e contagio. Pues varios, sino ta mayoria di pashentnan contagia, no por bisa ta di unda nan a contagia cu e virus ni tampoco ken lo a contagia nan. Bisando esey, e fuente di contagio por ta tur caminda, por ehempel na scol, den negoshi, den restaurant, na hotel y asina por sigui menciona. Tanten cu no por descubri y confirma di unda tin un “kluster”, no por permiti movecion liber sin mas riba nos isla, pasobra ta pio so e casonan activo por bira.

Ta bin acerca cu Departamento di Salud Publico Aruba (DVG) a descubri cu nos isla tin mas variante di Covid-19, entre nan esunnan mas contagioso y hasta mas peligroso. E variantenan aki tambe ta plamando riba nos isla cu tur consecuencia cu esaki por tin. Pesey, pa evita mas contagio, ta evidente cu no por sigui biba manera nos ta bibando actualmente, manera nad’un pasa. Mester tuma medida pa contene e plamamento y garantisa cu ta salvaguardia cuponan den hospital pa tur cu bira malo, tanto di Covid como di otro enfemerdad. Den esaki mester tene cuenta cu nos tin capacidad limita di unidadnan di cuido intensivo, mara na ekiponan necesario y personal cualifica pa por traha den ICU. A haya cooperacion di Gobierno di Hulanda cu a paga pa un compania Mericano manda dokternan di ICU pa Aruba, pero dado momento e recursonan aki tambe ta yega nan limite cu tanto pashent interna y riba mashin di respiracion.

Rino Hermans ta nan cabes di Bureau Rampenbestrijding Aruba (BRA) y ta coordina tur esfuerso rond di combatimento y contene contagio di Covid-19 na Aruba. BRA ta conseha Minister Presidente directamente riba tur asunto cu tin di haber cu un calamidad of crisis.

Pa awor, comunidad por duna un bon man door di aplica e reglanan di DVG, esta mantene distancia social, bisti tapaboca den luganan publico y hunta man cu handsanitizer. Aglomeracion no ta recomendabel, ni prome cu nos a haya sa cu tin un widespread y pio awo cu nos ta consciente di esaki. Mester ta cla pa tur hende cu e variantenan di Covid-19 ta mucho mas contagioso, pues masha lihe bo ta contagia cu ne. Tambe tin di e variantenan cu ta causa cu e pashent ta bira mas malo cu den otro casonan. Si antes tabata topa cu casonan di pashentnan cu casi no tin sintoma, awendia cu e variantenan tab topa pashentnan di edad relativamente hoben cu ta bira hopi malo y ta interna den ICU na mashin. Adicionalmente, ora cu tin otro retonan di salud, manera obesidad extremo, tampoco ta yuda den cura y combati e enfermedadnan di pulmon cu Covid-19 ta asina conoci pe.

Na un principio tabatin un malcomprendimento entre restaurantnan den hotel como esunnan pafo. BRA a subraya y aclaria cu ora traha regla, ta pa tur hende. Covid-19 no ta discrimina ningun hende y no ta distingui turista for di localnan. Pesey, e mesun regla cu ta aplica pa restaurantnan situa pafo di hotel, e mesun reglanan ta aplicabel pa e restaurantnan den hotel tambe. E diferencia ta cu eynan mayoria hende cu ta come hunto ta kedando den e mesun camber of ta famia of ta pareha. Pues un poco mas facil pa controla. Dificilmente lo bo topa cu huespednan di diferente camber lo sinta na mesa cu otro. Pero den restaurantnan pafo si por spera amigonan of conocinan ta topa pa come of bebe algo. Ey mester tin mas control y evita cu ta sinta na mesa cu mas di dos persona.

“Nos ta compronde cu e medidanan ta pisa y cu e tin efecto pa nos economia. Pero na BRA nos tin cu tene economia y salud publico den balansa. No tur ora e trabou ni e decisionnan ta facil, pero si necesario. Mi tin confiansa cu si tur hende tene nan mes na e reglanan, cu pronto e casonan activo lo baha y nos por suavisa e reglanan. Pero tene cuenta cu si e cifranan sigui subi y casonan aumenta, cu nos haya mas pashent interna den hospital, cu lo por spera mas medida y reglanan mas estricto tambe”, asina Rino Hermans a termina bisando.