Polis a start control masal contra auto cu glas getint

“Ami mes no sa ruman, ta prome biaha den mi trabou cu mi tin cu duna boet pa tint. Ta ordo mi a haya di mi hefe, ta un cos nobo cu nan a cuminsa awe”, asina e polis a bisa un ciudadano awe mainta durante un control di trafico na altura di Flora Market riba Avenida Milio Croes na Dakota. E ciudadano a keda sorprendi pasobra e tabatin su seguro, su keuringskaart y su number di auto na ordo y paga, pero asina mes e polis a bis’e cu e ta haya un multa pa su glas getint. A bin un trahado di DTI cu un mashin, cu a verifica cu e glas ta mas scur di locual ley ta permiti.

Hecho ta cu, no di awo pero di hopi aña caba, Dienst Technische Inspectie (DTI) y Cuerpo Policial Aruba (KPA) no tin un maneho uniforme riba e asunto aki di glasnan getint. A bira un custumber den comunidad, cu asina bo cumpra bo auto nobo, bo ta hib’e keur y ora caba di pasa keuring, ta tint e glasnan. E practica aki a bira custumber, pasobra automobilistanan sa cu DTI lo no keur e auto si e ta getint, mientras cu polis lo no aplica e control y/of multa den caso cu haya bo auto cu glasnan getint.

Polisnan a sigura na nos cu no ta di awo, sino for di tempo di altocomisario Dolfi Richardson a adapta e maneho riba autonan cu glasnan getint. A opta pa no bay bringa e guera ey pasobra e ley ta hinca di tal forma den otro cu no ta duna espacio pa polisnan por tint nan mesun autonan. E hefe di polis e tempo ey a opta pa, no duna pueblo multa si nan mes (KPA) no por tene nan mes na e ley. Riba pregunta e tempo ey, dicon no traha un ley cu ta regla pa autonan di polis si por tint, a haya contesta cu e ora e ‘criminal’ lo sa di leu cu e auto cu ta sigui nan ta recherche of polis.

Di otro banda, e hefe di polis tabata consciente tambe cu ora start e guera aki, lo bin e pregunta di ken si por tint nan glasnan di auto y kendenan no den Cuerpo Policial. Lo duna OK pa tint e autonan di “dienst” y con lo haci cu e autonan personal di e polisnan cu ta traha den departamentonan di crimen organisa, por ehempel. Nan tambe lo kier pa nan autonan priva ta cu glas getint y asina lo mester haci un cantidad di excepcion, dependiendo ken bo ta y unda bo ta traha.

Separa di Cuerpo Policial Aruba, tin otro departamentonan di husticia, manera e mesun fiscalnan di Ministerio Publico cu tambe ta core den auto di trabou cu glasnan getint. Esunnan cu ta traha pa Departamento di Siguridad Nacional (VDA) tambe ta core den autonan asina.

Y ora cu distingui husticia for di e pueblo, ainda ta bin e politiconan cu ta stuur autonan cu glas getint. Esey ta conta pa tanto e ministernan mes como tambe pa e parlamentarionan. Ambos a opta pa tint nan glasnan di auto, sea ta auto di trabou of nan auto personal. Nan lo bisa cu ta pa nan propio siguridad of pa cuida nan auto di solo of tene ladronnan leu di nan pertenencianan den nan auto.

Ironia di bida ta cu por lo menos un di e chauffeurnan cu a haya multa awe, a pasa dilanti ward’i polis di Oranjestad despues, pa ey mira cu nan mesun wowonan cu mayoria auto priva di e polisnan staciona ey tin glas preto preto. E ta puntra su mes si esun cu a traha e ley ey a trah’e pa pueblo so y a want’e habri pa e ambtenaarnan of polis. Cu un tono disgusta el a puntra nos, “bo ta kere cu e polis cu a duna mi boet awe mes tin un auto personal cu glas getint? E por drumi bon awe nochi di duna ami pober, cu ta core autobus pa por cria mi famia, ta duna mi un boet den pandemia siendo e mes tin un auto cu glas mas preto cu di mi?”

Comisario Trudy Hassell, den un entrevista na Telearuba a duna di conoce cu glasnan getint ta prohibi den ley. E hefe di polis a sigura cu ley ta prohibi pa e glas di windshield y e dos bentananan banda di chauffeur no mag di tin cierto nivel di tint. El a confirma cu DTI tin un aparato special cu ta midi e cantidad di tint cu cada glas tin. “E ta haya boet pasobra e ta contra di ley y zo ie zo nos ta pidi e persona pa cambie. Nos ta tuma nota di e auto y e number di auto pa proximo biaha, e ora ey si por tin consecuencianan mas severo”, asina e comisario a bisa literalmente. Segun polis, e controlnan aki lo continua den e siguiente simannan y lunanan pa cual e ta urgi tur automobilista pa tin nan papelnan na ordo y kita e glasnan getint pa evita multa, etc.

Si esaki ta un maneho nobo di e hefe nobo di Cuerpo Policial of ta un maneho nobo di Minister di Husticia y Asuntonan Social, Rocco Tjon, no ta conoci pa nos. Pero siendo e abogado cu a bringa tinted glass pisa den añanan pasa, a nota cu ex-minister Andin Bikker no a haci esaki prioridad di su maneho pero e minister nobo si a pone control halto riba su lista, subrayando glasnan getint y stranheronan indocumenta participando den trafico.

Algun aña pasa DTI a presenta su maneho adapta na comunidad. E maneho ta bisa cu a baha e porcentahe di e VLT (e cantidad di luz cu e glas y tint combina ta laga pasa door) di 70% pa minimal 30%. Pues un vehiculo cu e windshield y/of e glasnan cada banda di e chauffeur combina cu e tint cu un VLT di menos cu 30% lo keda desaproba durante e keurmento. E porcentahe di e VLT pa e windshield ta keda 70%, cu excepcion di e rand mas ariba cu un hanchura di maximo 15 cm cu por ta menos cu 70%.

Pa e glasnan patras di e chauffeur no tin restriccion pa e tint. Uzo di tint spiel, cu glans of metalic cu ta refleha mas cu 25% di e rayonan di luz ta prohibi. Uzo di tint cu propaganda, e asina yama auto wrapping, riba e windshield y riba e glasnan cada banda di chauffeur ta prohibi, si no ta cumpli cu e exigencia pa e VLT corespondiente (70% / 30%) y di e refleho (25%).

Uzo di tint cu un porcentahe di VLT menos cu 30% ta permiti solamente cu aprobacion di e ministro menciona bao di e siguiente condicionnan:

  • Pa motibonan medico, cu un declaracion di un specialista (di cuero);
  • Siguridad di e usuario, cu conseho positivo di e hefe di DTI;
  • Privacidad di e usuario, cu conseho positivo di e hefe di DTI.

Den seno di polis mes ta reina un disgusto pa e decision aki. Atrobe esaki tabata un accion cu comisario Trudy Hassell na cabes y cu atrobe a percura pa lanta basta comentario den pueblo. No mas cu algun dia pasa el a organisa un razzia den e cambernan cerca di e barnan na San Nicolas, cu awor tin polisnan den problema cu keho entrega contra nan na Landsrecherche pa a kibra cuater porta di apartament pa busca ilegal, sin permiso di un hues-comisario. E tipo di decisionnan asina aki ta hinca polisnan awor den un descredito innecesario, simplemente pa un comisario “trigger-happy”.