F.E.P.O. “Muchanan cu un implante cochlear den enseñanza e situacion actual.

En coneccion cu nos ‘siman di implante cochlear’ FEPO, Dr. Cabenda y Aruba Hearing Institute a organisa un charla tocante e topico: “Muchanan cu un implante cochlear den enseñanza; e situacion actual.

Tabata tin tres orador pa e charla aki. E prome orador tabata Professor dokter Stokroos cu ta traha como kno-arts na UMC Hulanda. Prof. Dr. Stokroos ta bin Aruba un biaha pa aña pa implanta mucha y adulto hunto cu Dr. Cabenda. Den su presentacion a duna un introduccion tocante implante cochlear. E di dos orador tabata Sr. Lucas Lehning, cual a amplia ariba e parti tecnico di un CI. E di tres orador, sra. Kristel van Nes, logopedista na fundacion FEPO, a elabora riba e situacion actual den enseñansa.

Un implante cochlear (CI) ta un aparato cu ta consisti di un waya di coriente cu ta wordo hinca den e cocolishi parti paden di e horea, cu ta conecta un un aparato externo. Un CI pa specialmente pa mucha y adulto cu no por beneficia mas di aparatonan di oido regular, pues personanan cu ta completamente sordo. Un CI ta duna un mucha cu ta nace of a bira sordo e oportunidad pa scucha y siña compronde y papia idioma verbal. Na Aruba, cada un aña y mey tin un mucha cu ta bin na remarke pa un CI.

Antes muchanan cu un CI tabata ricibi enseñanza na ‘Scol Scucha Nos’; un scol special na unda un team di maestronan specialisa den oido tabata guia e muchanan n’un forma intensivo pa percura enseñanza di calidad y personalisa pa cada mucha. Tabata tin hopi atencion pa e desaroyo di idioma, ya cu ta hopi mas dificil pa muchanan cu un CI capta nan idioma materno.

Desde juni 2018 ‘Scol Scucha Nos’ a wordo cera pa via di e cantidad chikito di muchanan sordo cu tin na Aruba. Ademas, perspectivanan pa muchanan cu ta implanta actualmente ta hopi mas positivo, pa via cu ta implanta muchanan n’un edad hopi mas jong compara cu antes. Muchanan ta haya e posibilidad pa cuminsa scucha por medio di nan CI na un edad di 1 pa 2 aña caba. Pa via di e desaroyo positivo aki ta mandando e muchanan pa scolnan preparatorio regular, sperando cu nan desaroyo lo sigui den bon caminda. Cada mucha ta ricibi su terapianan di logopedie y seña bao oranan di scol y na scol. Ora ta nesesario por pidi ayudo di un ambulant begeleider.

Apesar di e desaroyonan positivo den area medico, ta ripara cu e muchanan aki ta drentando kleuter cu un atraso den nan desaroyo di idioma sumamente grandi. Nan no tin suficiente palabra pa por expresa nan mes. Traha frase ta dificil y tin hopi dificultad pa comunica y compronde e maestro of otro mucha. Maestronan di kleuter no ta sinti nan mes prepara pa traha cu un mucha sordo cu CI den klas. Nan ta sinti cu nan mester hopi mas tools y ayudo pa por saca lo maximo for di e muchanan aki.

Nos tin e vision cu muchanan cu problema di oido y muchanan sordo mester por ricibi un guia multidisciplinario intensivo for di momento cu e problema di oido wordo diagnostica. Esaki no ta e caso na Aruba pa via di falta di un budget financiero pa traha n’un forma preventivo cu muchanan cu problema di oido. Ademas, no tin un trahador social cu ta specialisa den area di muchanan cu problema di oido, pa asina guia famianan den e proseso di aceptacion.

Scolnan cu ta dispuesto pa tuma muchanan cu un CI mester por ricibi tur ayudo y tools nesesario pa un miho preparacion, y pa ofrece muchanan cu un CI enseñanza di calidad. Si un mucha hunto cu su famia por cuminsa haya e ayudo preventivo hopi mas prome cu nan cuminsa bay kleuter, esaki sigur lo tin su beneficionan pa cu nan futuro.

Ainda tin un caminda largo pa cana. E organisadornan di e charla ta spera di por contribui den e parti di conscientisacion pa cu enseñansa y ayudo na nos muchanan sordo na Aruba.  E team cu ta traha cu muchanan cu un CI lo haci nan maximo esfuerso pa por logra e miho solucion pa e muchanan aki.