Charetti America (Corsou): E diferensia entre polítika i politikeria

Mi meta ta pa ilustrá e diferensia entre polítika i politikeria, pa ora di kondená, nos no kondená esun robes. Polítika su meta ta pa sirbi e pueblo ku bo ta representá. Dus si un persona disidí di drenta polítika, e meta prinsipal mester ta pa e sirbi su pueblo.

Di otro un banda, politikeria ta kaba ku esun ku e pueblo a skohe pa representé, sin ningun base real. Politikeria ta ekspresá rabia infundá riba e polítiko i ta purba trese deshonor riba dje. Un estudio riba e orígen di politikeria ta bisa ku ; Politikeria a bini na eksistensia hopi tempu pasa na momento ku tabata tin algun persona desepshoná den e forma ku tabata hasi polítika.

Sea pa motibu di hopi korupshon ku tabata tin relashoná ku e representantenan di pueblo, òf e lucha di bida i morto ku tabata tin pa haña poder dor di algun polítiko. Otro faktor di desepshon ku a produsí politikeria ta, polítikonan ku tabata hasi promesanan popular ku ta difísil pa kumpli kune, djis pa konvensé e pueblo.

Pa e personanan aki por a ekspresá nan desepshon den algun di e polítikonan di e tempu ei, nan tabata hasi politikeria. I hasiendo politikeria, nan kier a mustra ku e mundu di polítika ta trata solamente propio interes, korupshon i nepotismo.

E fayo di mas grandi ta ora ku un polítiko o ex polítikonan kuminsá hasi politikeria i akusá otro nan di e aktonan aki sin ningun prueba i base, djis paso nan mes a pasa aden òf nan ta rekonosé nan mes den e aktonan aki o ke kulpa un otro tambe. Hopi biaha politikeria tin su rais den herida. Un hende herida ta buska pa herida otro nan. 

Pa motibu ku polítiko i ex polítikonan ta hasi esaki, opinion públiko ta kuminsá ekspresá ku : “Tur polítiko ta meskos” òf “ami no ta interesá den polítika” – “ami no ke papia riba niun tema polítiko” – “Ta mihó bo no mete den polítika” ets.

Ta e tipo di ekspreshonnan aki ta trese rechaso i asta rabia kontra e polítiko ku si ta traha pa sirbi su pueblo. Nos tin ku realisá, ku tin hende hustu i tin hende inhustu, tin hende prepará i tin hende ku no ta prepará i tin hende ku vokashon pa sirbi nan pueblo i tin hende ku ta wak nan propio interes. Tin hende sinsero i tin hende manipuladó. Nos no por stroba niun di drenta polítika.

Bèrdat ta ku e persona ku ta hasi politikeria den su rabia i desepshon, semper a generalisá i bisa ku tur polítiko ta meskos. Pa kaba ku politikeria nos mester por rekonosé, i separé for di polítika berdadero.

Algun ehèmpel ku por yuda identifiká politikeria :

1. E persona ku ta hasi politikeria pa hopi aña a destruí so i no a konstruí net net nada.

2. E persona ku ta hasi politikeria, ora e papia e ta mata bida en bes di duna speransa.

3. E persona ku ta hasi politikeria semper kiersa ku e sa mihó, pero nunka e mes no ta bini ku e solushon.

4. E persona ku ta hasi politikeria semper ta hunga ròl ku e ke pa e kos bai bon, pero den su kurason e ta deseá pa e bai de mal en peor.

5. E persona ku ta hasi politikeria su plan ta pa hòrta mata i destruí e propósito di un nashon.

Pa bini kambio berdadero, e persona ku ta hasi politikeria mester stop, i duna polítika berdadero e chèns di bini ku plannan konkreto i sirbi pais. Ami no ta partisipá den politikeria mi meta prinsipal ta pa sirbi mi pueblo i pa mi pueblo bai dilanti.

Ora un baby hasi sushi den awa nos ta tira e awa so afó, nos no ta tira e awa i e baby afó. Meskos den polítika no ta tur polítiko ta korupto ni ta tur èks polítiko ta frustra. E manera mas efektivo pa atendé ku politikeria ta di ignoré i eduká otro nan kon pa identifiké.