Acuerdo di COHO: Autonomia di Aruba, Corsou y Sint Maarten ta limita!

E hecho cu Ministerio di Asuntonan Interior y di Reino Hulandes di Hulanda, por duna instruccion directo na e islanan y na COHO relaciona cu maneho economico, social, husticia, laboral, enseñansa y mas, ta confirma cu e islanan a bay di acuerdo pa limita nos mesun autonomia y entreg’e den man di Hulanda. Maneho financiero pa algun aña tabata grandemente den man di CAft caba, cu entretanto a haya mas competencia awo siendo un organo di Reino y cu ta raporta directamente na Conseho di Minister di Reino, na Hulanda. Pero binmento di COHO awor a limita e autoridad di e islanan pa tuma decision riba tur otro tereno, cu no ta financiero.

Hulanda, Aruba, Corsou y Sint Maarten a yega na un acuerdo pa introduccion di e proposicion di ley pa e Rijkswet Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling (COHO). Ta trata aki di e ley di Reino pa e organo Caribense di reforma y desaroyo. Diferente combersacion a tuma luga den e ultimo lunanan entre e partidonan tocante e consehonan di e Raad van Advies y e Raden van Advies Caribense. E combersacionnan a tuma luga den un atmosfera bon y tabata constructivo. Finalmente a alcansa consenso.

Secretario di Estado Raymond Knops: ‘E ultimo lunanan como pais den Reino nos a hiba combersacionnan intensivo y a negocia pisa. Mi ta contento cu awor, hunto, nos ta di acuerdo tocante e proposicion di ley, cu lo percura pa aumenta e resistencia financiero economico di Aruba, Corsou y Sint Maarten. Nos a palabra e fundeshi, bou di e cooperacion di añanan largo, cu otro.’

Minister president di Sint Maarten, Silveria Jacobs: ‘Gobierno di Sint Maarten ta contento cu a realisa e ahustenan necesario pa e Rijkswet propone. Durante di e ultimo cuater simannan, tabatin hopi combersacion y colaboracion pa yega na e punto aki. Sint Maarten ta spera cu por fortalece e relacion entre e partnernan di Reino ainda mas tanto na interes di nos hendenan.’

Minister-president di Aruba, mr. Evelyn Wever-Croes: ‘E ultimo periodo tabata un periodo dificil y instructivo. Como pais, nos a sinta na mesa di negociacion cu conviccion pa por crea e miho resultado pa nos habitantenan. Nos institutonan tabata decisivo den esaki. Awor tin un proposicion di ley caminda nos, como paisnan den Reino, por demostra cu respet mutuo, colaboracion y durabilidad ta pilar di nos Reino.’

Minister president di Corsou, Gilmar Pisas: ‘Mi kier expresa mi gradicimento na e ekiponan di empleado publico, cu a base di conseho di Raad van State y e Raden van Advies a adapta e proposicion di e rijkswet di tal forma cu e proposicion ta hustifica nos autonomia y cu ta brinda miho perspectiva financiero y social na e pueblo. E pueblo ta na prome luga cerca nos. Nos lo laga evalua e proposicion di ley ahusta un biaha mas door di nos Raad van Advies y despues parlamento tambe lo trata e contenido. Cu continuacion di e reformanan y reahuste di un economia cu ta krimp, nos ta spera cu pronto e efectonan lo ta visibel pa e pueblo”.

E palabracionnan

Basa riba conseho di Raad van State di Reino y Raden van Advies y combersacionnan entre e partidonan, a haci algun ahuste den e proposicion di ley.

Competencia di COHO

Den e proposicion di ley ta amplia responsabilidad di e paisnan riba e reformanan. Por ehempel, nan ta responsabel pa formulacion y stipulacion di e plannan di enfoke. E competencia di COHO ta limita su mes na duna sosten na y supervicion di e reformanan. Ademas lo envolvi e paisnan ora di formulacion di e reglanan di maneho di COHO.

Rol di ministerio di BZK

E rol di ministerio di BZK ta dirigi riba e agenda di ehecucion cu COHO ta formula conhuntamente cu e paisnan. BZK por duna instruccion na COHO ora tin indicacion cu ta traspasa e limitenan di e pakete di pais cu e agenda di ehecucion. Lo anda cautelosamente cu e competencia aki.

Supervicion financiero y fiansa di cen

Den e proposicion di ley adapta ta reemplasa e supervision financiero agudo cu un evaluacion di presupuesto cu e Colegio (Aruba) supervision financiero ta ehecuta. E colegionan aki lo verifica si a traduci e actividadnan concreto den e agenda di ehecucion na un manera responsabel den e presupuesto. Banda di esaki lo verifica si den e presupuesto a incorpora elemento cu ta stroba e
pakete di pais. COHO no ta supervisa esaki, e supervisornan financiero ta haci esaki via un supervision presupuestario existente mas amplio.

Nombramento di miembronan di directiva

Pa constelacion y nombramento di directiva di COHO, a yega na un compromiso cu tur pais a bay di acuerdo cu ne. Di e tres miembronan di e directiva, por lo menos dos miembro, entre nan e presidente, lo mester tin afinidad demostra cu e paisnan Caribense den Reino. Banda di e criterionan di nombramento, a yega na un acuerdo tambe tocante e procedura di nombramento,
caminda e paisnan ta forma e comision di conseho di nombramento.

E proceso

Riba 3 di september venidero den Conseho di Minister di Reino lo delibera riba e proposicion di ley tocante cu e partidonan a alcansa un acuerdo riba dje. Despues di e acuerdo di Conseho di Minister di Reino, por entrega e proposicion na Parlamento di Hulanda (Tweede Kamer) y e parlamentonan di Aruba, Corsou y Sint Maarten. Na e momento ey e proposicion di ley lo bira publico.