Ricky Hoek (MEP): Aruba lo inverti den proyecto di deteccion trempan di cancer

Dia 4 di februari tabata Dia Mundial di Cancer y esaki ta un dia internacional di conscientisacion riba e lucha contra di e malesa di cancer. 

Parlamentario Ricky Hoek, di Fraccion di MEP a duna di conoce cu for di aña 2022 te cu e aña aki e lema ta ‘Close the care gap’, esta ‘Pa un cuido mas husto’. Esaki ta debi na e echo cu ainda tin desigualdad cerca e personanan cu ta ricibi cuido, prevencion, diagnostico y tratamento di cancer.

“Tin paisnan cu ta mas avansa cu otro y otro paisnan cu ainda mester di mas desaroyo riba e parti aki di cuido medico pa nan ciudadanonan”. 

Riba Dia Mundial di Cancer bo por involucra bo mes na diferente manera relaciona cu e enfermedad aki: 

–          Siña un poco mas tocante di cancer. 

–          Haci un donacion na un instancia cu ta traha na e lucha contra cancer

–          Duna bo tempo como un boluntario

–          Comparti bo historia, sea cu bo ta afecta pa cancer of bo tin familiarnan cu a pasa den un situacion doloroso.

–          Papia cu bo sernan keri riba e malesa aki y kico lo pasa y con boso lo anda cu e malesa aki.

Hoek a sigui bisa cu na Aruba mes durante di e tratamento di presupuesto di Pais Aruba pa aña 2024, Minister di Salud Dangui Oduber a presenta e proyecto pa dos tipo di cancer cu ta birando grandi na Aruba: deteccion tempran di cancer di boca di matriz y deteccion tempran di cancer di tripa.

Pa e proyecto aki a nifica un inversion di Afl. 2 miyon pa asina por haci testnan pa preveni e tipo di cancernan aki na Aruba, a remarca.

Impacto di cancer riba famia y sociedad

Banda di esaki Parlamentario Hoek a referi na e tristo realidad: e impacto di e malesa di cancer cu ta extende mas leu cu e diagnostico individual. “Esaki ta yega te den e famianan y tambe den sociedad treciendo un situacion compleho ariba e parti emocional, social y financiero”.

Pa loke ta famia, ta haya e situacion emocional cu tin su efecto riba e persona cu ta keda diagnostica cu cancer, como tambe e famia rond di dje, cu tambe ta sufri di e situacion aki. Isolacion tambe ta un di e consecuencianan, ya cu e persona ta bay perde e rutina di bay trabao, scol of actividadnan social. E dinamica entre e persona y su famia y e ambiente den cua e ta funciona ta bay cambia.

Na esaki mester agrega e aspecto financiero caminda c’un persona cu mester haya tratamento pa e malesa di cancer, esaki ta bay trece un significacion financiero enorme ariba su salario como tambe su productividad na trabao. 

Den e parti di sociedad ta bay haya retonan den cuido di salud ya cu cancer ta consumi un parti grandi di loke ta e presupuesto di salud cu ta bay pa cubri tratamentonan cu lo mester wordo duna, a bisa. Cada persona cu tin e enfermedad di cancer y tambe esun cu ta dun’e e cuido ta bay haya su mes den reduci e productividad den e economia di e pais pasobra e lo mester bay dedica su mes na cuido of restablece su salud. Por menciona tambe e aspecto di stigma y discriminacion como tambe mal comprondemento di e malesa, sin laga afo cu e interaccion social ta bira menos.

Desaroyo y investigacion

Parlamentario Ricky Hoek a indica cu riba e parti di desaroyo y investigacion esaki ta caminda e pais mester bay inverti hopi mas den loke ta prevencion, diagnostico y tratamento pa asina reduci e impacto di e malesa mortal di cancer. Esaki tambe ta costa hopi placa riba e presupuesto di salud di un pais.

Por menciona algo hopi positivo si. Esaki ta cu ora un persona keda diagnostica cu cancer esaki ta trece su retonan, pero tambe ta trece hopi forsa y resiliencia. Famianan ta yega mas cerca di otro, ta mustra mas empatia y tambe e comunicacion entre e famianan ta crece, a expresa.

Futuro 

Con tin cu bay anda cu cancer den futuro? Esaki ta na un manera multifacetico caminda por combati cancer, pero pa esaki lo rekeri un ‘approach’ prolonga. Esaki ta nifica cu lo mester inverti den deteccion tempran y den programanan di prevencion  locual por bisa cu Gobierno di Aruba a pone como un di e prioridadnan den e presupuesto 2024.

“Di e manera aki por wak cu gobierno di Aruba kier traha di un manera multifacetico pa asina tin un impacto mas grandi riba prevencion y tratamento di cancer den sociedad”, asina e Parlamentario a finalisa su declaracion.