Lily Prince: Awendia nos no ta comiendo normal manera antes

Tanten cu cancer no a canta na bo porta, bo no ta worry. Hopi biaha bo ta sinta y bo ta papia cu hende y nan ta bisa cu ta coy loco. Na final di cuenta, awendia nos no ta comiendo manera nos antepasadonan tabata come. Segun Lily Prince di Koningin Wilhelminafonds, awendia e cuminda no ta practicamente normal mas. Awendia nan ta uza asina tanto cos pa fertilisa e tera y e cosnan aki ta traha den nos salud.

Koningin Wilhelminafonds a mira esaki. Pero tin cu wak’e trankil y mira con e ta bay desenvolve. Desde 1984, tabata haya sa con e situacion di e malesa aki ta na Aruba. Tin un paar di aña cu no ta hay’e. E ora ey, por bisa cu sa hopi biaha cu esun cu tabata semper na cabes tabata cancer di cuero. Despues ta sigui cu hende muhe, cu ta cancer di pecho. Awendia bo no por bisa cu bo ta bay neglisha como hende muhe bo pecho, ni como hende homber, pasobra hende homber tambe ta haya cancer di pecho. Esey por papia di dje.

KWF ta duna transporte y ora cu yama pa transporte, Prince no ta bisa unda e persona aki tin cu bay, ta djis bisa nan, pa hib’e hospital. Pero naturalmente e ta comenta cu e hendenan cu ta duna transporte, y nan sa cu tin cancer di pecho cerca hende hombernan cu ta creciendo.

Cancer di matris. Mas y mas ta ripara cu esaki ta birando alarmante di mira señoranan hoben, mucha muhenan hoben cu cancer di matris. Tin un cierto momento cu tin cu papia habri riba dje pa tur hende compronde kico e ta.

Tin tambe prostaat cerca e cabayeronan y tin tripa cu ta pa dama y cabayero. Esakinan ta e cinconan cu sa di nan, cu sigur sigur mientras cu ta tende continuamente diferente otro sorto di cancer cu ta lanta den comunidad.

E gasto cu KWF tin, ta e gastonan di protese, manera tur hende sa. E señoranan ta haya nan prome cuater brassierenan gratis. Pero AZV tin un rol grandi aki. AZV tin un gasto grandi tambe. Gobierno tin un gasto grandi. Pasobra e tratamento, mandamento di e pashentnan exterior, ta gasto cu gobierno tin cu carga. KWF ta suministra e protesenan. Awor aki tin 11 pa 12 aña cu AZV a asumi su responsabilidad y e protese di e silicone, esta e pecho falso. Esey ta ora cu kita e pecho full afo.

Aña pasa tabata tin varios dama cu a wordo opera. No ta tur a kita nan pecho afo. Pero esey lo haci un efecto aki paar di aña. Si e señora gorda den algun tempo, e por busca cerca su dokter un declaracion, pa despues e haya un protese di e pecho parcial.

Ora cu tin cu paga e pasashi pa e di dos acompañante cu ta bay cerca e pashent, pasobra no ta tur doño di trabao ta duna un famia seis pa shete siman. Tin biaha e ta dura dos pa tres luna cu bo ta tende cu hende a keda den exterior pa tratamento. E ora ey e pashent no por keda su so. Ey KWF ta bin yuda cu e di dos pasashi.

Ta bay yega e momento cu e gastonan lo bay subi pa mey miyon, segun Lilly Prince. Awor aki mes, KWF tin un gasto cu ta bin acerca cu tin cu menciona. Na 1981, ora cu a cuminsa cu e proyecto di protesis, e protesisnan aki ta bin for di exterior. Nan ta bin di Miami. Ora cu nan bin, tin cu paga transportkosten. KWF tabata tin hopi suerte cu un comerciante na aña 1981 y a keda cu esaki te na 1996, e negoshi aki, tabata un tienda den caya grandi y den nan articulonan cu nan ta trece Aruba, nan tabata bisa KWF pa manda nan carga y e ta bin den e container cu nan ta trece. Na e momento cu e dama aki tabata bay cera e negoshi y a bisa pa yam’e, el a bisa cu tin cu manda busca protese y ta bon mes cu nan tabata tin e edificio eynan caba. E ora ey mester a coy un parti di loke ta nan sala di recreo y traha un anexo y pone tur e protesisnan. Tur e tempo ey no a paga transportkosten. Na 1997, un comerciante na Aruba ta sostene KWF na e momento cu mester a busca un aparato pa hospital y ora cu e aparato a yega, e comerciante aki, un bon conoci, a para pa e aparato aki a drenta y a bisa e dia ey, cu for di e dia ey e lo keda core cu e gasto di transporte di Miami pa Aruba pa tur mercancia cu tin cu bin pa KWF.

Awor aki e comerciante aki ta bay baha cu pensioen. Awo KWF tin cu bay conta cu e gasto aki tambe lo bay bin. Si por logra haya un firma di transportacion cu por tuma KWF na e momentonan aki como un hija, como un yiu, e ta hopi bon pa nan. E ta baha e gasto ey pa nan. E ta dos pa tres biaha pa aña cu ta haya cargamento di exterior.

Na Merca y na Aruba tin cu paga pa e transporte, e ora e gastonan lo subi. Kier purba di haci tur lo posibel pasobra sa cu comunidad ta yuda. Kier purba di haci’e lo mas tanto posibel cu KWF mes por haci’e. Ta conciente, pasobra un tratamento den exterior no ta dos placa. Mester ta sincero. E tratamentonan aki ta caro. Hopi hende no ta kere. Hopi hende tin biaha ta bin cu cierto exigencianan.

Pa tur cos bo tin cu bay exterior. E cosnan ta costa hopi, segun Prince. Un radiotherapie ta costa hopi. Un chemotherapie ta costa hopi. Ta momentonan cu tin cu wak y cu trata como KWF di por keda yuda.

No ta bay laga e pueblo aki na caya pasobra e pueblo aki nunca a laga KWF tampoco na caya. Ta bay trata di haci lo mas miho posibel pa e comunidad Arubano.