Van Huffelen prome cu e bay: Aruba falta hopi ainda pa cumpli riba tereno financiero

Secretario di Estado pa Asuntonan Interno y Relacionnan di Reino saliente, Alexandra van Huffelen a manda un carta pa Presidente di Tweede Kamer cu ta contene  e “doorlichting” di e presupuesto di Relacionnan di Reino.

Den e carta van Huffelen ta bisa cu e ultimo lunanan SEO Economisch Onderzoek (SEO) a pasa den e proceso di revisa e politica di articulo 5 di presupuesto di Relacionnan di Reino. E articulo aki ta papia entre otro di restructuracion di e debe, registro vigente y prestamonan na Aruba, Corsou y Sint Maarten. Nan ta papia aki di e periodo di aña 2016 pa 2022 y ta brinda informacion riba realisacion di e metanan politico poni y e efectonan di e politica aplica, pues loke ta planea y loke a bira realidad.

E carta di van Huffelen a bay compaña pa copia di e rapport y den esaki por lesa cu meta di e evaluacion ta pa haya contesta riba e pregunta di con efectivo e maneho hiba den e periodo menciona a cumpli cu su meta. A base di e contesta aki por saca afo tambe con actual e metanan di maneho ta ainda. Y si esey no ta e caso, con por afila esaki.

E evaluacion aki ta cumpli cu e exigencianan di calidad specifica den e “Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek” (RPE).

Masha importante den e evaluacion  tabata saneamento di e debe, e Rijkswet financiële toezicht (Rft) y e protocolnan Aruba-Hulanda ehecuta door di  Economisch Bureau Amsterdam (EBA).

No por a evalua nada den cuadro di e Landsverordening Aruba financieel toezicht (LAft), ya cu esaki ta un ley local, di Aruba.

Via di un “klankbordgroep” e paisnan Aruba, Corsou y Sint Maarten, hunto cu  College financieel toezicht (Cft y CAft) tabata envolvi den ehecucion di e evaluacion basa riba articulo 5 menciona.

Di e forma ey por a reaccion riba tur loke cu tabatin di e haber cu e evaluacion, e personanan entrevista y e rapport concepto.

CONCLUSION

E revision di e palabracionnan haci, basa riba articulo 5 cu ta duna e autoridad aki, ta presenta  panorama mixto ora cu analisa e efectividad y eficiencia di e instrumentonan cu a implementa.

Si analisa e esfuersonan politico, ta constata cu pa gran parti esakinan tabata eficaz. E esfuersonan (RFT, protocol di Aruba cu Hulanda, restructuracion di e debe y prestamonan) a conduci na transparencia y un miho conocemento di e finanzanan di e paisnan , e provision di apoyo financiero pa absorba e consecuencianan di e crisis financiero y no financiero, y e confiansa di e mercadonan financiero.

Di otro banda, e esfuerso haci tabatin un eficacia limita den logra e standardnan financiero inclui den e RFT y e protocolnan di Aruba y Hulanda, pa finanza publico sostenibel y desaroyo economico structural. Conclusion di SEO ta, e esfuersonan pa mehora e maneho financiero no tabata efectivo.

Den e rapport ta para cu e uzo di prestamonan di likides y otro prestamonan por wordo cataloga como eficaz. SEO ta conclui cu pa restructuracion di e debe, RFT y protocolnan Aruba-Hulanda, no tabata asina eficaz. Segun SEO, e falta di mehoracion den e maneho financiero di e paisnan ta un factor importante cu ta contribui na e conclusion aki.

E eficacia y eficiencia tambe tabata limita debi na falta di realisacion di e reformanan economico structural y mehoracion (refuerso) den e institucionnan.

Pa loke ta e meta di maneho specifica den e articulo 5, ainda ta vigente.

TOCANTE SEO

SEO Economisch Onderzoek ta un instituto  investigativo cientifico cu ta haci nan investigacion riba tereno economico riba ordo di por ehempel e ministerionan, empresanan (internacional) y Comision Europeo.

A funda SEO na 1949 for di e facultad economico di Universidad di Amsterdam. SEO Economisch Onderzoek ta independiente, pero si liga na e universidad. Te cu 2005 e nomber di e instituto investigativo tabata ‘Stichting voor Economisch Onderzoek der Universiteit van Amsterdam’.