Simon Waslander na Banco Central: Apela pa transparencia y haci analisis mas profundo di Reserva Monetario

Mi persona a tuma nota di un press release oficial di Centrale Bank van Aruba publica riba medio di 24ora.com cu a menciona mi pa nomber. Door di esaki mi kier tuma tempo pa reacciona den forma detaya riba e cuestion di Aruba su reservanan monetario.

Statement di Centrale Bank van Aruba:

Den e press release di dia 14 di juni 2024, Centrale Bank van Aruba ta indica cu e reservanan monetario ta na un nivel adecua riba e momento aki uzando dos metrico esta e ‘Assessing Reserve Adequacy’ (ARA) di e Fondo Monetario Internacional y nood metrico di “3 luna di Current Account Payments” (3-CAP). Tambe a indica den prome kwartaal di 2024 cu reservanan a hisa cu AWG. 199.2 miyon compara cu fin di 2023. En fin cu uzando e metrico di ARA y 3-CAP, cu segun pronostico di Centrale Bank van Aruba e reservanan lo keda riba nivel adecuado.

Prome mi bai den detayenan hopi complex macroeconomico, mi kier nota cu ta hopi lamentabel cu den e press release di 14 di juni 2024, no a publica e grafico visual di reservanan monetario versus ARA.

Riba 10 di juni 2024 esaki a wordo publica oficialmente di Centrale Bank van Aruba mes. E siguiente ta e grafico cu nan mes a produci:

Nos por nota cu den e grafico aki e liña geel esta “Reservanan Oficial” ya caba ta menos cu AWG 200 miyon florin separa di nivel minimo adecua di ARA. Aunke nos mester bisa den palabra hopi duidelijk cu na e momento aki e reservanan ta riba un “nivel adecua”, pero tambe por simplemente nota cu nos margen no ta mucho leu tampoco di e nivel minimo di ARA. Pero enberdad na e momento aki nos ta un “nivel adecuado”.

Segundamente mi ta haye hopi lastima cu un instituto di e caliber intelectual di Banco Central van Aruba ta gewoon nota cu reservanan a hisa cu AWG 199 miyon den Q1 2024, sin duna ningun seasonal adjustments of analisis mas profundo di e cifra aki. Simplemente e tabata high season turistico na Aruba y esaki lo tin efecto positivo riba e reservanan. Awo un analisis mas clave lo haci uzo di seasonal adjustments pa filter e trend berdadero di e reservanan monetario. Esaki no a wordo publica den e press release.

Na tercer luga Centrale Bank van Aruba ta simplemente bisa cu nan ta pronostica cu e reservanan lo keda na un nivel adecuado sin duna ningun pero ningun data suplementario riba ki modelo macroeconomico un statement asina fuerte lo ta basa riba dje. 

Den e siguente seccionnan usando diferente data macroeconomico di Investment Banks lo indica mi punta di bista cu mi persona ta di opinion cu e trend di e reservanan monetario di Aruba ta uno cu ta rekeri atencion particular y cu Centrale Bank van Aruba mag di publica tur “supplementary data & models” pa nos por berigua si enberdad e pronostico ta uno realistico.

Leading Economic Indicators di Economia di Merca:

Mas of menos 75% di Aruba su entrada turistico ta relaciona cu e estado macroeconomico di Merca (USA). Uzando na prome instancia data yama “leading indicators”, cual ta indicadornan economico cu tin voorspellende waarde halto pa e condicion di Merca su economia den futuro cercano.

Tres indicador di e categoria aki, esta e Chicago PMI, e Conference Board Leading Indicators y Conference Board Consumer Confidence tur unanimamente ta indicando cu economia di Merca ta cuminsando slow na un nivel bastante duro. Te hasta e indicadornan aki ta na nivel di recesion economico caba, pero pa no ta mucho pesimistico nos lo gewoon nota cu e 3 indicadornan aki tur ta mustrando un slow-down basta significante por lo menos. E data di e graficonan aki ta deriva di un Terminal di Bloomberg.

Estado di Consumidor di Merca:

Na un otro banda nos ta wak dos indicacion cu e consumidor Mericano ta yegando nan limitenan financiero. Esta e data di consumidor cu no por paga nan debenan di “credit card” ta na un nivel espantoso. Tambe e indicador di “werkgelegenheid” ta bezig ta mustrando e cuminsamento di stress.

Indicadornan di Mercado Financiero:

Uzando e “Macro Economic Suprise Index” di Banco renombra Citi, ta indica cu recientemente e economia di USA a cuminsa enberdad slow significamente den plaso directo, as in awo. Tambe e indicador di mas clasico y mas studia den circulo nan academico esta e diferencia den interes entre e obligacion di un 10 Year US Bond y esun di 3 luna ta indica cu recesion of por lo menos un slow down basta significante ta na caminda.

Kico tur esaki ta nifica pa Aruba su Reservanan Monetario?

Uzando diferente indicador economico esta “Leading”, “Consumer” y “Financial Markets” tur ta indica cu economia di Merca ta slowing considerablemente. Esaki lo traduci cu lo tin menos entrada via turismo pa pais Aruba cual lo pone presion riba e reservanan monetario segun mi opinion y pronostico.

Nos lo wak den futuro si mi preocupacionnan ta fundi of no.
Pero tur indicador cu ami ta wak ta duna mi e sentimento fuerte cu esaki si ta e caso.