Mireille Sint Jago: Aruba ta decolonisa Si of No?

E siman aki a habri cu un carta di Parlamentario y lider di Fraccion TPK, Rennox Calmes di Corsou, dirigi na Presidente di Parlamento Sra. Ch. America-Francesca. E ta pidi pa un reunion tocante e asunto si Curaçao ta decolonisa Si of No. 

Esaki ta e di dos Parlamento den Reino cu a ricibi e pregunta aki. Na St Maarten, mescos a sosode siman pasa, mientras na Aruba e topico aki no ta ni wordo menciona den ningun noticia, segun candidato riba lista di Pueblo Prome, Mireille Sint Jago. 

“Pueblo di Aruba ta depende di fuentenan di St. Maarten, manera e carta- y whatsappnan cu ta pasa rond di abogado y secretaria di Fundacion Pro Soualiga Pedro Denicio Brison of di Tele Noticia di Corsou. Na Aruba e Gobernantenan y Parlamentarionan no ta mishi cu e topico aki, en todo caso no publicamente. Mi pregunta ta: Pakico No? Mi ta di opinion cu e tin di haber cu e hecho cu nos pais a keda incapacita politicamente, ora  cu a saca e plug for di nos Gobierno riba dia 31 di maart. Tres siman prome cu a caso di nos posicion den Reino a entama contra Esta Hulandes. Goberna ta premira y e asunto di nos posicion den Reino a trece padilanti desde aña 2016. Mi persona a bishita e seminario hunto cu algun politico di Aruba cu aworaki ta den Gobierno y den Parlamento. 

E ora ey e pregunta ta, pakico Gabinete Wever-Croes y nos Parlamentarionan no a haci uzo di e informacion ey pa negocia e Landspakket na un manera cu ta defende e bienestar di pueblo di Aruba? Pakico a scoge pa bin cu medidanan cu ta asota pueblo y cu a crea division. Nos tur ta corda con a lastra e sindicatonan pa e hecho cu nan a defende e interes di nan miembronan, manera ta nan deber. En bes di respeta e trabou di Sindicato, durante e lockdown den e lunanan di april y mei 2020 a crea un division masha mahos entre trahadonan cu a perde nan trabou den sector priva, mayoria biaha trahadonan na compania cu no tin ni un sindicato di e compania mes y trahadonan di e.o. Gobierno, maestronan y tambe companianan manera WEB, ELMAR etc. Di comienso e Sindicatonan a bisa cu nan miembronan a duna nan e “OK” pa entrega 12.5% di e salario, pero tur dia nos tabata tende durante e Covid-19 rueda di prensa diariamente cu e Gobierno tabata desea pa esunnan cu tin mustra solidaridad cu esunnan cu no tabatin. Y ora a toca e salario di Minister y Parlamentario, tabata tin masha hopi protest bou di nan mes, prome cu nan a bay di acuerdo. 

Bou di liderazgo di Prome Minister Evelyn Wever-Croes a uza e pandemia pa crea division den pueblo. Y nos tur sa pakico esey ta haci door di un Gobierno: “Divide and conquer.” Eynan mi kier bay. Ora bo hamber pa poder ta surpasa bo amor pa bo pueblo, ora cu bo no por pone nan bienestar y di henter e pais na prome logra. Ora esey sosode, bo no merece di ta nan lider mas. Pero nos tur sa cu un persona cu su famia ta sufri di hamber, cu ta biba sin perspectiva y cu miedo, ta un persona cu por manipula. Tacticanan cu nos tur sa ta uza den estadonan dictatorial, pero por uza tambe den un democracia, ora e personanan rico y den posicionnan cu influencia ta desea mas poder y placa, mientras esunnan pober, esunnan sin trabou, e trahadonan humilde, ta perde confiansa den politica y ta dicidi pa stop di vota. Pero bo no por laga bo voto bay perdi. Pasobra nan SI ta sigui mobilisa nan hendenan y e voto di nan ta bira mas pisa. 

Ningun persona den poder ta papia di e proteccion cu articulo 73 di Capitulo 11 di UN Charyer ta duna nos. Solamente partido PUEBLO PROME ta insisti pa informa pueblo di su derechonan. 

Dia 7 di mei, ora e veredicto a cay den a caso cu fundacion Pro Soualiga di St Maarten a entama contra Estado Hulandes, ya caba tabata tin 2 siman di hubilo andando riba nos Islanan ruman. Pasobra den e pleidooi di Estado Hulanda e contesta riba e pregunta huridico ya tabata poni: “Pa loke ta conoci na Estado Hulandes, no ta existi un resolucion cu ta menciona literalmente cu tanto palabra, cu ‘Article 73 of the United Nations Charter can no longer be applied to the Netherland Antilles’.  E declaracion di Estado Hulandes ta continua bisando cu resolucion 945X mester splica na e manera cu e ta implica cu articulo 73 di Capitulo 11 di e UN Charter no ta aplicabel pa nos Islanan mas. Ki di ‘interpretacion’ di un declaracion ta suficiente pa cu un asunto di derecho? Of nos ta decolonisa y tin un resolucion cu ta bisa asina, of e resolucion NO ta bisa esey, y e ora ey nos NO a decolonisa. 

E pregunta di Pro Soualiga ta uno hopi simpel, un pregunta huridico cu abogado Pedro Denicio Brison tabata kier haya un contesta riba dje, tabata si ta existi un otro resolucion of documento cu SI ta bisa cu e proceso di decolonisacion di Antias a keda cla. Awor cu nan a admiti den corte cu esey no ta e caso, Aruba mester ta poni bek riba e lista di Non Self Governing Territories (NSGT) cu tur e proteccion y beneficionan cu esey ta trece pa nos TUR. Hulanda ta responsabel como colonisado pa percura cu nos como un pueblo ta haya e educacion, sosten social, oportunidad pa desaroya nos economia y e derecho pa nos mes dicidi riba nos leynan. Tambe nan ta obliga pa financia proyectonan cu ta yuda nos logra proteha y desaroya nos idioma y cultura. A neglisha su 6 yiunan. 

Na Aruba, fundacion BEULAH ta encarga pa informa pueblo di Aruba di esaki y ta traha hunto cu fundacion Pro Soualiga, Fundacion Corsou na caminda pa Libertad y Fundacion Nos Kier Boneiru Bek. 

Awor e pregunta ta, si nos por confia cu Hulanda lo cumpli. Hulanda no ton un otro opcion. Pasobra como un pais colonisa ainda, awor nos tin 190 paisnan pa sostene nos den e proceso di decolonisacion aki. Ademas, Hulanda a ricibi fondo di UN pa 67  aña largo, sin yuda nos na un manera corecto. E Liquiditeitssteun no ta un fiansa mas, e ta un obligacion! Mescos cu ora un persona no a paga ‘alimentatie’ pa yiunan, e mama aki tin 67 aña di pago atrasa. 

No solamente Hulanda ta falta e confiansa den e Gobierno aki, pero pueblo mes ta fada di Groen y Geel. Ta campaña bisando na  pueblo cu lo habri refineria, pero na e mesun momento nos por wak e resultado di 4, 8, 12 y mas di eleccion y ki reserva nan a traha? Ki plan nan a ehecuta? Con nan a desaroya henter e Isla l? Den e sector di enseñansa falta hopi recurso pa por yuda nos muchanan ta mas exitoso den nan estudio. Mester baha e cantidad di alumno den un klas pa asina hisa e atencion cu cada mucha merece. Ofrece buki na Papiamento banda di esun na Hulandes. Mescos ta conta pa e sector di salubridad publico, pa husticia, pa nos economia y pa nos refineria! 

Durante e lockdown mundial, ainda tabatin mester di crudo pa transportacion di comestibel mundialmente. Pa entrega e cantidad di productonan cu Amazon mester a entrega. P’esey nos mester di un Gobierno cu ta respeta y stima pueblo. Cu a biba  e dolor di pueblo y cu kier garantisa e bienestar di henter pueblo. 

Cu Aruba nunca a keda decolonisa ya caba ta un hecho, pero mi ta sospecha cu geel y berde no kier perde e poder cu nan a custumbra cu ne pa tanto aña tempo. A bira tempo pa nos retira e gobiernonan berde y geel y manda nan cas. Ta basta cu tur e corupcion aki pa boso wak kico BO partido como un watchdog den gobierno berdaderamente por haci pa ABO!!  Pasobra si e Gobierno no ta traha pa pueblo, pakico pueblo di Aruba lo mester sigui paga nan?  

E dicho Hulandes “Roeien met de riemen die je hebt.” a haya un otro nificacion pa mi awor… a bira tempo a “Roeien met de riemen waar je recht op hebt.” Wij gaan roeien met alle riemen waar we recht op hebben volgens artikel 73 di UN Charter, Hulanda mester paga pa e riemen cu nos mester y nos mester di un Gobierno cu NO ta bay djodjo cu NOS placa! “