Marlon Sneek: Nos fondonan ta stabil

Durante e conferencia di prensa di partido AVP, Marlon Sneek, lider di fraccion di e partido, a papia cu un informador a wordo apunta, cu un tarea, den concepto di Sneek un tiki raro, pa bay sondea of analisa e parti financiero pa wak decisionnan cu mester wordo carga y/of tuma no politico.

Hopi raro, e politico a splica. Sigur ora cu mira un pais manera esun aki caminda sigur den e ronda cu Gobernador tabata, caminda cu el a sinta cu director di departamento di finansas, unda cu el a trece bon cla, cu e situacion financiero publico, no ta alarmante. No ta Marlon Sneek ta director, ta sr. Werleman a papia aki, di kico ta e trabao cu a bin ta wordo haci. Un petje af pa e departamento aki. Un país cu no tabata tin su cuentanan anual, awe tin cuenta anual y ta papia di situacion financiero. Un departamento cu a bin ta haci un tremendo trabao. Awe tin raportahe kwartaal, cuminda cu ta duna un bista kico ta pasando cu e parti finansas di e pais, cuanto cen a drenta y sali. Esey ta loke cu tin awe nos dilanti. Por a mira tambe entre otro APFA cu tambe a bishita gobernador y a splica cu awe, danki na e decisionnan cu a wordo tuma. Si por a corda cu na 2009, ta 60% e dekkingsgraad di e fondonan di APFA tabata, awe ta papia di un dekkingsgraad di 107%. Banda di esaki ta haya un lider den e caso aki MEP, ta papia di desaster cu a keda atras. Sneek ta menciona cu ta increibel ora cu scucha e palabranan aki. Prepara kico ta locual cu ta bay bin den direccion di pueblo. Ora cu mira banco central ta bisa cu nos posicion financiero a keda solido. Ta banco central ta papia aki y sigur e fondonan stabil di APFA, esunnan di SVB despues cu sr. Jacobs a caba di duna su presentacion. El a papia bon cla y splica con stabil e fondonan ta awe cu no ta papiando di solamente e fondo di pensioen, sino fondo tambe den e caso aki di e parti di ora cu ta bay cu AO, fondo si cesantia, tur e cambionan cu a wordo haci, pa stabilisa e fondonan aki.

Toch e ta yama atencion di Sneek, ora cu mira un opdracht duna manera esaki, sigur ora cu mira un Fitch Rating, un compania internacional cu cada bes cu nan ta na Aruba por scucha contrincantenan politico ta grita cu Fitch ta na Aruba, pa prepara pa un rapport devastador. Ora cu un Standard & Poor’s ta na Aruba, ta mesun cos, al igual cu IMF. Ta tres instancia internacional cu a bisa bon cla. IMF a bisa, tremendo trabao e Gobierno aki a haci pa loke ta nos fondonan publico. Sigur pa loke ta den e caso aki e fondonan di SVB, APFA, con Gobierno a salba e fondonan aki, ta increibel. Ora cu lesa rapportnan di un Fitch, di un S&P, e ta bisabo bon cla, cu ta mira un crecemento economico y ta mira tambe den e caso aki un movimento stabil pa e pais aki, pa loke ta e desaroyo di e pais. Pero awe por mira un opdracht cu ta papia di algo di finansas. Den e mesun rosea ta mira un lider di fraccion di MEP ta papia cu ken ta bay haya nada, pero alabes ta bira di tres cartera cu e lo mester haya. Por mira con simplemente hendenan cu kier bay sinta riba stoel, cu no sa kico nan tin cu bay haci y cu ya ta primintiendo pueblo cu ta medida
ta bay bin den nan direccion. Esey ta locual cu por spera e pueblo aki. Papiando di un situacion desastroso cu lo a keda atras, ora bo tin un fondo di APFA, cu un dekkingsgraad
di 107%. Bo no lo bay tin un dolor di cabes cu APFA por lo pronto. Tin un SVB cu dos aña caba ta dunando indexering. Por lo pronto no lo bay tin problema cu e fondonan aki. Bo ta mira un pais cu na 2009, a haya un economia di menos di 13%. Awe Banco Central ta bisa cu pronostico ta mustra cu e eocnomia ta bay crece e aña aki cu 3.4%. A papia di desaster den campaña. Awe cu nan lo por tin oportunidad di sinta riba stoel di gobernacion atrobe, ta papia di deaster. Ya nos s acaba kico ta biba den mente di e hendenan aki. E aña aki, manera cu nos cifranan ta mustra, ta bay kibra record di barco crucero. Nos lo bay haya riba 750 mil turista. Nunca den e historia di Aruba esaki no a pasa. E aña aki lo bay pasa cu barco crucero y ta papia di desaster. Ora cu mira un Revpar cu 12%, ora nos mira e Tourism Receipt, di prome kwartaal, 30 miyon riba esun di 2016 y ta papia di desaster? Bin bij y scucha bon kico e lider di fraccion aki ta trece dilanti, pasobra loke e ta treciendo dilanti sigur sigur, no ta e berdad un biaha mas y ta simplemente medidanan nan kier bin cun’e pabo, pasobra e Gobierno aki di Gabinete Mike Eman I y II, a demostra cu den un situacion berdaderamente di desaster cu nan a haya. Un Economia di menos di 13%.

Den e caso aki, desempleo di 12%. Un refineria cera, a percura pa duna indexering, a percura pa drecha fondo y awe cu nan ta hayando un Gobierno ta draai manera mester ta, e crecemento economico di 3.4%. SVB solido, APFA solido, turismo creciendo. Anto bo ta bin papia di un situacion di desaster? Nan tin cu bin bij. Sigur ora cu mira por ehempel, ora cu CAFT bisa cu e caminda cu e Gobierno aki ta bayendo, ora cu a analisa e midyear report, ta mustra cu nos ta na 0.7% di Depth to GDP, di cual cu nos mester na 0.5% y ainda, e entradanan di VAS no a drenta. Ta bisa caba cu nos no ta bay dal un 0.5%, sino 0.4 of 0.3 ap Depth to GdP. Awe ta scucha un Evelyn Wever-Croes ta papia di deaster cu a laga atras. Scucha bon kico e lider aki ta trece dilanti. Ta scucha tambe ta papia, entre otro den e caso aki di PPP proyecten. Ta parce cu e personanan aki no sa lesa un presupuesto. Si bo mira presupuesto di pais Aruba, 2017, den e presupuesto eynan ta pagando 50% di e totalidad di locual cu mester bay paga na e PPP projectnan. Treciendo mentira dianti, bisando con tin cu bay paga pa PPP. E pais aki, pagado di belasting, pa medio di bo Gobierno, ta pagando pa e PPP projectnan caba, 50% di nan. Es mas, pa loke ta MFAnan cu ta cla, esun na Noord, esun na paradera, tin cu bisa cu locual cu e MFAnan aki ta hayando na entrada, ta mas di loke tin cu paga pa aña na huur of en todo caso na e proyecto di PPP aki.

Ta proyectonan cu a sa di demostra di tin e valor agrega mas e país aki y cu ta hiba e pais aki dilanti. Standard & Poor’s, Fitch ta bira un bon cla, un Outlook stable, economia creciente, IMF ta elogia den cada un di nan rapportnan, con a scapa e fondonan den e caso aki di pensioen y awe nos ta scucha un líder di MEP ta papia di desaster. Ya sa caba kico ta e direccion cu nan ta bayendo. MEP ta conoci pa medida y nada otro y esey ta loke nan tin pa ofrece un biaha mas. Ta di lamenta ora cu a drenta cas di
hende y a priminti nan cu abo lo bin cu otro cos pa nan y awe, sin cu a sinta riba e stoel caba, ya ta papia di medida, ya a traha un opdracht cu ta papia di bay analisa nos situacion financiero. Pesey awe nos tin un CFT, pesey Fitch ta bin cada dos aña, S&P, IMF, agencianan di rating internacional ta na Aruba y ta haciendo na rating. Tin un CAFT cu mep tin bin cun’e y cu awe nan kier busca un compania, pa bisa nan algo diferente. Loke ta pasando na e pais aki, ta algo increibel, cu Gabinete Mike Eman I y II a percura p’e. Ta papiando di simplemente di turismo, sin papia di e refineria y na 2018 mester ranca sali.