Marco Berlis (MEP): Gobierno a percura pa tin surplus pa paga bruto riba debe nacional

Si un nacion tin debe grandi e ta keda un nacion debil y instabil. Pakico? Pasobra e compromiso pa paga e quota grandi di debe y interes acumula ta crea un presion enorme riba e pais su presupuesto y ta kita e gobierno su capacidad pa inverti. Esaki a sucede bao di gabinete Mike Eman I-II, cu a fia Afl. 2.2 biyon, (sin conta PPP aden) pa 8 aña largo. Den cuadro di esaki Gabinete Wever-Croes a pone como meta pa produci surplus structuralmente cu lo bay paga riba nos debe nacional y asina cuminsa crea espacio pa mas inversion y alivio pa nos comunidad.

E necesidad di produci surplus structuralmente pa paga nos debe

Durante Gabinete di Mike Eman tur aña deficitnan historico y desastroso entre Afl. 180 miyon pa Afl. 445 miyon a wordo produci cu a conduci na un crisis financiero cu te ne dia di awe nos ta sinti. Aruba su debe nacional a bay di 43% te na 90% di nos GDP. Pa colmo pandemia a yega Aruba 2 aña y mey despues y gobierno mester a presta Afl. 915.5 miyon pa tene negoshinan habri, paga loonsubisidie y FASE. Nos debe nacional a yega 122% di nos GDP. Sinembargo na 2023 apenas Aruba a recupera su economia for di e grip di e pandemia, ya a cuminsa produci surplus. Inmediatamente a uza e surplus aki den su gran mayoria pa paga debe. Na 2023 a paga Afl. 153 miyon na debe y na 2024 lo paga Afl. 129 miyon na debe.

Supervision Financiero CAft contento cu maneho di finasas publico

CAft den su rapport di cuater uitvoeringsrapportage di 2023 ta duna un elogio na Gabinete Wever-Croes pa cumpli cu bon maneho di finansas publico;

1.   Aruba tabata tin un surplus di Afl. 282 miyon na 2023. Afl. 153 miyon a bay pa paga debe nacional y e resto di Afl. 129 miyon lo ta uza pa paga debe na 2024.

2.   Gobierno a mantene gasto personal bao di e normanan acorda.

3.   Aruba a logra baha su debe te na 79% di nos GDP! Compara cu 2022 a baha esaki cu 12%. 

4.   Gastonan di Goederen en Diensten ta cumpli cu normanan di CAft.

Den su rapport CAft ta reconoce cu gobierno ta haciendo un bon trabao cu su finansas publico y ta indica cu Aruba ta riba e bon caminda di recuperacion.

Gobierno ta cuminsa cu iniciativanan pa extende e prosperidad na pueblo

A pesar cu Aruba apenas a sali di e pandemia como 2 aña pasa, nos economia a crece, nos turismo ta kibrando record y tur cos ta mustra cu nos pais ta recuperando den pasonan acelera. Akinan ta sigui algun punto kico gobierno ta haciendo pa yuda pueblo:

1.   Pensioen di Aruba a subi 4 biaha y a yega na un aumento di 14.7% sin conta e aumento cu lo bay tuma luga e aña aki ainda.

2.   Ambtenaar y gelijkgestelden ta haya indexering.

3.   Trahadonan di fundacion subsidia pa Gobierno ta haya indexering.

4.   Uitkering pa hende descapacita lo bay subi. E suma exacto lo ta anuncia pronto.

5.   Salario minimo a subi pa 1.986 florin.

6.   Prima di AZV pa pensionado a cambia.

7.   A aumenta repatietoeslag pa pensionado y pa esunnan cu ta cobra salario entre Afl. 1.986 (minimumloon) y maximo Afl. 2.500 pa luna. E ultimo aumento tabata na 2023 y pronto e lo bolbe aumenta.

8.   E mayornan cu ta cobra hunto menos cu Afl. 42.000 pa aña por aplica pa un suma di maximo Afl. 750 pa paga computer, calculator special pa yiunan cu ta bishita un scol secundario.

Di e forma aki gabinete Wever-Croes a bin ta demostra seriedad y enfoke pa drasticamente mehora maneho di nos finansas publico, paga riba nos debe structuralmente y a cuminsa iniciativanan di ayudo financiero pa nos pueblo. Tin mas iniciativa y investigacion cu lo tuma luga pa mas incentivo tuma luga pa trece alivio y bienestar pa nos pueblo. Tur esaki ta haci di un forma responsabel sin crea debe, sino segun nos economia crece, bira mas resiliente y sin cu esaki lo pone Aruba atrobe na rudia.