Jane Semeleer (Banco Central Aruba): “Nos ta na fabor di un LAft y no RAft”

Den e RAft, bo tin un supervision directo di Reino y esey por bay den conflicto cu e supervision cu parlamento tin riba gobierno di Aruba. Eynan, segun Jane Semeleer, director di Banco Central di Aruba ta unda e ta kere cu e dolor ta sinta. “Pero mi ta kere cu na final di cuenta si nos mes tin nos mesun supervision (Laft) y ta bon ehecuta, mi no ta wak niun problema pa ehecuta un ley asina.” Ora a puntra e director si e tin un preferencia for di un di nan dos, e ta contesta nos cu e ‘ta kere cu e LAft ta suficiente.’

Semeleer ta subraya cu pa tin normanan ya caba implementa como un pais manera Aruba, ta normal cu bo tin mas supervision riba diferente aspecto fiscal. Esey ta algo cu Banco Central a para p’e pa añanan largo, y na dado momento e discusionnan cu Hulanda tambe a bay den un direccion cu mester tin supervision riba Aruba. Esey tin di haber cu e debenan a subi bastante, dus e debenan internacional. Banco Central tin varios decada ta duna conseho na tur gobierno y tur cos a keda discuti cu gobierno, den algun caso cu parlamento, y tur data ta riba website di BCA.

E director ta bisa cu supervision semper ta fastioso y no ta nada cu ta placentero tin ora, sin embargo ora bo yega na bon acuerdo cu esunnan cu bo ta den supervision cu nan – kico ta tolera of no – ta bira un relacion basa riba ‘win-win’ unda ambos banda ta sali gana.

NO TA PIDI ‘FREE GIVEAWAYS”
Semeleer ta splica cu e condicionnan pa paga e placa bek na Hulanda ta hopi fuerte y Aruba ta purbando di yega toch na algo cu Hulanda pa prome cu fin di aña. Esaki ta cu posiblemente lo por haya reduccion den indice di interes. No ta conoci na final cuanto e lo bira pero tin oportunidad pa esey.

Na final di dia si keda toch cu un suma halto di interes pa paga bek, Banco Central ta pensa cu por yega na dialogo cu Hulanda unda por re inverti e suma ey. Por ta di e interes cu ta paga y repago den un forma special cu lo por ta maneha manera fondo di desaroyo door di AiB por ehempel. “Dus e ora ey no ta pidi pa ‘free giveaways’ por ta bao condicionnan mas faborabel manera IMF a duna na su miembronan. Tin posibilidad eynan pa tog re inverti of dirigi e placa aki bek den nos comunidad.” Pero na final di dia ta keda entre gobierno di Aruba y Hulanda pa determina tur esaki y con pa yega na acuerdonan.

E director su lectura a consisti un poco riba e historia relaciona cu cooperacion riba tereno di ayudo, desaroyo y sosten entre Hulanda y Aruba. Antes den añanan 80 e situacion tabata hopi mas diferente y amical segun Semeleer a conta, ora di provee ayudo y desaroyo. Den curso di añanan, eseynan a cambia y diferente tipo di beneficio cu a bini a disparce. Aruba riba su mes, na comienso di 2020, tabata tin solamente 16 miyon florin na debe na Hulanda. Practicamente den fase final pa paga tur su debenan na Hulanda. Lamentablemente Covid a bin y mester a haci prestamo pa cubri deficit, y un parti pa duna ayudo na comercio.

Esey a bira un debe grandi awor, e condicionnan ta fuerte y pa refinancia e placa e periodo ta hopi cortico. Den dos aña Aruba mester a yega na un areglo cu Hulanda, y nos tur sa cu indice di interes ta hopi halto.


Semeleer ta kere cu por tin oportunidadnan sigur aworaki cu ta bay tin cambio den LAft pronto pa trata den parlamento. “Mi no sa con Hulanda lo acepta esey y con lo impacta negociacionnan. Mi ta spera positivo.”