Kòrsou ta un pais ku semper tabata tin un relashon di hermandat ku pais bisiña Venezuela. Entre e pueblonan di e dos paisnan ta eksistí lasonan familiar, lasonan históriko i di lucha pa liberashon, lasonan kultural i lasonan ekonómiko.
Durante siglonan e lasonan aki a transkurí den un esfera di pas, rèspèt mutuo i apresio. Durante mas ku 100 aña Venezuela tabata e pais ku a fungi komo provedor di krudo pa nos refineria, promé den temporada di Shell i despues pa PDVSA. Kòrsou tabata wòrdu yena ku turistanan Venezolano, prinsipalmente den temporada di Karnaval i tambe pa esnan ku ta bin kumpra na nos zona liber i den Punda. Debí na desaroyonan polítiko, ekonómiko i sosial na pais Venezuela tin hopi hende sin entrada, sin kuminda i sin remedi. Konsekuentemente miónes di Venezolanonan a emigrá for di nan pais i buska un mihó bida den paisnan di besindario. Ta kalkulá ku kasi 5 mion di Venezolanonan a bai otro paisnan, mundialmente mirá i kasi 4 mion den Latino Amérika i Karibe.
Kòrsou ku ta keda 40 mia so for di kosta nort di Venezuela tambe a konosé un fluho di refugiadonan (via boto) i imigrantenan via aeropuerto Hato ku ta kalkulá na mas o ménos 6 pa16mil. E situashon aki pa Nashonnan Uni a wòrdu kalifiká komo un exodus i un krísis ku den 2020 ahun lo por bira pió. E impakto ku e exodus di Venezolanonan pa Kòrsou tin riba nos pais ta inmenso. E impakto ta riba tereno sosial, laboral, di salubridat públiko, edukashon i di kriminalidat. Ta p’esei ta sumamente nesesario pa tuma pasonan pa manehá na un manera stratégiko i balansá e fluho den direkshon di nos pais i alabes buska ayudo den Reino, Nashonnan Uni, Union Europeo i otro organisashonnan internashonal pa nos por risibí esnan ku logra pasa dor di nos kontrolnan di frontera i pone pia na nos suela, pa nan por haña un trata digno ku rèspèt pa nan dignidat humano i konforme tratadonan di derechinan humano. En breve, Yuda nos pa nos por yuda.
Reino tin planeá pa introdusí un sistema di Visa/Esta pa mitiga e exodus den nos direkshon i ala bes pa evitá esnan ‘Malandro’ di baho mundu drenta nos pais.
Durante e IPKO ku a tuma lugá di 7-10 di yanüari 2020 na Kòrsou, parlamentarionan di Reino, esta di Aruba, Hulanda i Kòrsou a hasi un bishita na e baraknan na SDKK i ta’tin e oportunidat pa papia ku 7 hòmber refugiado Venezolano ku ya tin 240(!) dia ta warda riba un proseso hudisial a base di nan petishon pa protekshon, konforme art. 3 di EVRM ( Europees Vedrag voor de Rechten van de Mens). Ta insólito di tende ku e término máksimo di 6 luna ta pasa sin ku e hòmbernan ta haña kulminashon di e proseso di nan petishon. Alabes mi a keda indigná di mira ku e refugiadonan aki kende a bini ku boto nos kosta ta hospedando den un barak ku régimen di prizòn, nan ta sera tras di trali na yabi, e reha nan tin prekeldrat, nan privasidat ta limitá ku tiki oportunidat di rekreo i mínimo tempu pa ‘lùgt’. E higiena ta laga di deseá i e alimento ta desbalansa i algun di nan a pèrdè peso for di dia ku nan a yega. Tampoko e refugiadonan no por hasi uso optimal di e pro-deo abogadonan, ku ta keda pagá dor di gobièrnu.
Tumando na kuenta tur loke ta ariba menshoná konforme artíkulo 96 di Reglamento di Òrdu di Parlamento sr Schoop a hasi Minister di Hustisia, sr. Quincy Girigorie e siguiente preguntanan:
- Sr. Minister ta konsiente ku e situashon di e Venezolanonan ku a pidi pa protekshon konforme art.3 di EVRM den e baraknan na SDKK ta bou di régimen di prizòn?
- Sr. Minister por indiká kua ta e motibu ku e 6 hòmbernan Venezolano den e baraknan i 1 den prisòn tin mas ku 240 dia en espera di un proseso riba nan petishon pa protekshon?
- Sr. Minister por indiká dikon e tres hende muhénan ta sera na e parti di detenidonan, miéntras ku nan no a kometé ningun delito òf krímen?
- Tin un kolaborashon entre Ministerio di Hustisia i otro servisionan di inteligensia, manera e.o. Interpòl na momento ku ta hasi skrining di e refugiadonan Venezolano?
- Kon bini te ku dia 9 di yanüari 2020 ainda e dokumentonan di informashon na e refugiadonan Venezolano no ta na Spañó i solamente na Hulandes?
- Sr. Minister por indiká kon ta fasilitá pa e refugiadonan na SDKK tin kontakto ku nan famia , nan abogadonan i NGO indiká?
- Sr. Minister por indiká kua ta e maneho ku gobièrnu lo sigui implementá den 2020 pa ku refugiado i imigrantenan Venezolano, mirando e petishon di organisashonnan internashonal (p.e.Union
- Europeo, UNHCR i IOM) durante e International Solidary Conference on the Venezuelan refugee and migrant crisis ( Brussel, Oct 2019) pa sigui duna sosten humanitario di un forma imparsial sin politisá e situashon?
- Sr. Minister ta eksplorando otro lokalidat pafó di régimen di prizòn, manera e.o. skolnan òf edifisio di gobièrnu bashí pa usa esakinan komo kampo di refugiado?
- Sr Minister por sigurá mi ku mama i tata ku ta akinan kaba, no ta ser separá – di akuerdo ku leinan internashonal – di nan yunan, menor di edat i no ta mand’e bèk Venezuela?
- Por duna sifranan konkreto di petishonnan pa werk- i verblijfsvergunning nobo(no prolongashon), ku a duna na 2018 i 2019 na hendenan di nashonalidat Venezolano?
Ta bèrdat ku e refugiadonan den barak ta asina indigná i fadá ku nan ta preferá tuma e riesgo di nan bida pa regresá Venezuela, apesar ku nan a pidi pa protekshon paso nan ta fadá di ta sera den e baraknan?