United Nations ta celebra Dia di Tera 2020 cu e thema “Accion Climatico”

Dia di Tera ta wordo celebra ariba dia 22 di april anualmente. E aña aki 2020 ta bira e di 50 aña di Earth Day y e tema ta “Accion Climatico”.

E tema aki ta basa ariba  e diferente desafio grandi cu nos ta encontra, pero tambe e oportunidadnan enorme di accion ariba e cambio climatico cual ta distingui e tema aki como esun mas urgente pa e di 50 aniversario. E cambio climatico ta representa e desafio mayor pa e  futuro di humanidad y e sistemanan di vital apoyo cu ta haci nos mundo habitabel.

Na final di 2020 ta spera cu nacionnan lo aumenta nan compromiso nacional cu e acuerdo di Paris, ariba e cambio climatico di 2015. E momento ta awo, caminda ciudadanonan por pidi un mayor ambicion global pa enfrenta nos crisis climatico. A lo menos cu henter Paisnan di mundo dal un paso dilanti y nan hacie cu urgencia y ambicion. E preocupacion di mas grandi, ta cu nos actonan actual lo conduci na un futuro peligroso. Dia di Tera 2020 lo no ta simplemente un dia. Mester ta un dia historico ora cu ciudadanonan di mundo lanta uni den un yamada pa creatividad, e innovacion. E ambicion y e balentia cu nos mester pa enfrenta e crisis climatico y probecha di e oportunidadnan grandi di un futuro sin carbon.

Construyendo Legado riba Dia Di Tera

E prome Dia di Tera di aña 1970 a mobilisa miyones di Americano pa proteccion di e planeta. Riba 22 di april 1970 miyon di Americano, 10 porciento di e poblacion na e momento ey a tuma caya, Universidad, Ciudadnan, pa protesta pa e ignorancia ambiental y exigi camindanan nobo cu mester tuma pa nos planeta. E prome Dia di Tera a wordo acredita cu un lansamento ambiental moderno cu awor ta reconoci como e mayor evento civico di planeta. E Dia di Tera a hiba e aprobacion di leynan ambiental emblematico na  Estado Uni, incluyendo leynan di aire limpi awa limpi y especienan den peliger di extension. Hopi pais a adopta leynan similar. Na 2016 Nacionnan Uni a scoge Dia di Tera e dia pa firma e acuerdo di Paris.

Aruba y Accion Climatico.

Den transcurso di aña un di nos companianan estatal manera Web Aruba NV tambe a keda mehora su produccion di awa pa Aruba. Invertiendo no solamente na bienestar di nos pais pero tambe calidad den produccion di awa cu bo por depende na momento haci uzo di e awa di Aruba. Sigur esaki tambe ta un manera hopi esencial pa loke ta nos clima y medio ambiente. Gobierno di Aruba durante añanan tambe a percura pa proteha algun especie di Aruba. Nos por menciona manera e Yuwana di Aruba, e Cascabel. E ultimo aki ta un especie cu ta na Aruba so e ta wordo en contra den su tipo. E ultimo especie cu tambe a wordo protegi recientemente ta nos Shoco.

Un di e problematica mas grandi tabata e uzamento di saconan di plastic cu tabata wordo uza na tur supermercado. Esaki sigur tabata causa un problema basta serio pa nos clima y medio ambiente. Den mayoria caso e saconan aki tabata wordo mira ta termina den nos mondi of Cadushinan te hasta a en contra saconan di plastic den stoma di algun bestia di criansa cual sigur ta un situacion fastioso pa e bestianan.

E otro reto tabata cu na momento cu e wordo tira den bari di sushi y finalisa riba nos Dump e tabata crea un otro problema pa nos lama cu ta keda parti pabou di e Dump. Biento tabata bula practicamente tur e saconan aki di plastic y nan ta bay finalisa den lama. Durante di un studio haci por a tuma nota cu durante añanan cu e saconan di plastic aki tabata finalisa den lama a crea un base di sushi di plastic hopi remarcabel den fondo di lama. Un acumulacion di miles di saconan di plastic creando un fondo di lama cu solamente saco di plastic cu bo no tabata mira mas e santo blanco cu tin den fondo.

Pa medio di un ley cu Gobierno di Aruba efectua a prohibi supermercadonan duna saco di plastic na momento di haci compras. Asina por a cuminsa regula e uzo. Awendia tur hende mester haci uzo di saconan recicla. Pa varios aña ta buscando un solucion permanente pa nos unico Dump legal na Parkietenbos. Esaki ainda no por defini kico lo por bay bira e posibel solucion den procesamento di desperdicio. Servicio di Limpiesa Aruba (SERLIMAR) tambe a introduci sistemanan nobo pa atende cu desperdicio. Haciendo uzo di diferente baki pa selecta desperdicio na nan Recycle Center na Pos Chikito.

Esaki ta algun ilustracion cu nos pais Aruba tambe ta haciendo su maximo esfuerso pa tog contribui cu nos clima.

Esfuersonan di parti di Ministerio di Sector Primario y Santa Rosa tambe a hunga un rol positivo, ya cu pa mediante diferente proyectonan piloto combina cu proyectonan educativo, a logra conscientisa y establece hopi mas interes, conocemento y proyectonan concreto cu lo sirbi pa sostene y hiba e Sector agrario di Aruba den un nivel mas practico y modernisa sin laga afo e sistemanan tradicional. A enfoca ariba sistemanan pa coleccion di awa di yobida, a inicia cu studio ariba e uzo di awa di condensa di airco pa por sostene e proyectonan di plantacion y yuda baha gasto halto di awa, a sondea posibilidadnan pa produci den sistemanan innovativo y cu por brinda un garantia ariba e cantidad y exito di productonan produci localmente y como Departamento a expande y ofrece hopi mas servicio pa por sigui sostene nos productornan local.

Pa medio di esaki, e deseo y peticion na henter e comunidad di Aruba di parti di Santa Rosa ta, pa cuminsa na planta un mata den bo cura como simbolo y recuerdo di e dia aki y cu den futuro lo aporta na mas fruta, sombra y espacionan berde ariba nos isla.