Tepnan di prevenshon kontra atrako den kas

Kuerpo Polisial, asumiendo su responsabilidat di alertá habitantenan pa atrakonan ku ta tuma lugá den kas, ta bolbe trese algun tep balioso, pa asina ei evitá mas tantu posíbel ku komunidat ta bira víktima di atrako den nan kas. Ta bon pa asentuá, ku e atrakadó no ta hasi distingshon di e kas ku ta bon protehá ku tur sistema di vigilansia of e bibienda simpel sin protekshon. E malechor ta bai kaminda e sa ku e por haña e loke ku e mester. P’esei e komunikado aki ta kontené tepnan simpel i tin hopi di aber, ku nos komportashon den i rondó di nos kas.

– No laga kantidat grandi di sèn kèsh òf otro propiedatnan di balor haltu den kas. Depositá e sèn na banko i hasi uso di un kluis preferiblemente no na kas pa warda prenda i otro kosnan di balor;
– Warda propiedatnan di balor ku bo no por hiba kluis of ku bo mester hasi uso di dje tur dia, na luganan ílogiko den bo kas pa e atrakadó;
– Sòru pa bo kas tin sufisiente iluminashon i tene palunan i matanan na un midí moderá, di manera ku abo por keda tin visibilidat rònt den bo kurá i ku di pafo tambe tin bista riba bo kas;
– Na momentu ku bo ta move den oranan di anochi den kas, si ta posíbel, usa menos
lus di manera ku abo tin mihó visibilidat pa pafo;
– Laga solamente e area kaminda ku bo ta, habrí. No laga porta di kas habrí, kaminda ku bo no tin bista riba dje; – Evitá mas tantu posíbel di hasi trabounan ku por wòrdu hasí ku klaridat pa oranan lat di anochi, sigur si ta abo so ta na kas. P.e. duna bestia den kurá kuminda, mua mata ets;
– Sigurá bo mes semper promé ku bo bai drumi ku tur porta i bentana ta na lòk. Si bo tin porta of bentana di kas ku no ta sera bon, laga drecha esaki mas pronto posíbel.
– Na partinan vulnerabel di kas, unda p.e. tin menos bista, reforsá e porta ku un lòk dòbel;
– Si bo ta den vigilansia di bario (neighbourhood watch), hasi esaki konosí na bo kas dor di pone p.e. un bòrchi ku ta indiká esaki;
– No laga artefaktonan ni ophetonan den kurá ku ta fasilitá akseso di e atrakadó na bo kas;
– Si bo mester spièrta den anochi, sende lus un ratu den bo kas. Esaki ta duna indikashon ku tin hende lantá i por pone e atrakadó desviá ku kisas net tabata preparando pa drenta den bo kas. Esaki lo deskurash’é, pasobra lo dura un ratu promé ku bo drumi bèk;
– Evitá di duna di konosé riba retnan sosial unda bo ta òf kiko bo ta hasiendo. Un hende ku mal intenshon ku sa ku ta un persona so ta na kas of no tin hende na kas, por prepará bon warda bo;
– Si bo wòrdu sorprendé den bo kas i bo ta den bisendario di bo ‘remote control’ di outo, laga e alarma bai;
– Paga bon tinu si bo tin kacho na kas i si ora bo yega kas, fuera di kustumber, nan no bin kontra bo;
– Si diripiente koriente kai afo na bo kas so, no sali nunka bo so bai pafo na por ehèmpel e kashi di fius;
– Sòru pa semper bo telefon selular ta kargá. Si bo ta disponé únikamente di un telefòn fiho i e no ta den bo kamber, kumpra unu portátil ku bo por pone banda di bo.
Mas di e tepnan aki lo sigui.