PHP: Difamacion y calumnia ta castigabel pa ley

Smaad en laster ta terminologianan cu ta origina for di nos Codigo Penal. Den Papiamento nos lo por yama e actonan aki difamacion y calumnia. Nan ta actonan castigabel pa ley, cual e culpabel por haya penanan cu por wordo imponi di boet of castigo di prizon.

Riba e tereno civil un persona cu comete e actonan aki tambe por wordo confronta cu un demanda legal.

Kico eigenlijk ta smaad en laster?

Ora cubo ta papia di difamacion ta trata di expresionnan haci cu e meta di ruina e reputacion di un persona. Cu otro palabra bo ta tratando di atacha e persona su honor y bon nomber. Sin cu ta necesario un persona publicamente ta wordo haci preto door di por ehempel culpe di un hecho castigabel. Pero difamacion no ta encera solamente culpa otro di un hecho castigabel pero tambe ora ta trata por ehempel di haci publicamente cu cierto persona lo tin relacion amoroso cu tal persona of personanan. Den un caso asina tambe nos por papia di difamacion. Ora cu e acusacionnan aki sosode por escrito y riba internet esaki lo wordo yama ‘smaadschrift’ esta difamacion por escrito.

Diferencia entre difamacion y calumnia

Nos por papia di calumnia ora cu un persona haci acusacionnan di un otro siendo cu e sa of ta suppose di sa cu e acusacionnan aki no ta berdad. Ora cu bo sa cu algo no ta berdad lo por papia di laster, si bo persona conta e berdad e ora nunca por tin un caso di calumnia. Pero e ora nos por papia di difamacion si, pasobra hasta si bo conta e berdad e por ta un hecho castigabel pa ley segun nos Codigo Penal y un acto ilicito segun leynan civiel. Nos kier enfatisa cu e no ta bai pa conta e berdad si of no pero mas bien si e honor of bon nomber di un persona ta wordo atacha door di e acusacion.

Perspectiva Codigo Penal

Art. 2:223 di nos codigo ta prescribi cu e persona cu comete a proposito e acto di difamacion atachando e honor y bon nomber di un persona, door di acuse di cierto tipo di hecho castigabel cu e intencion di crea publicidad di esaki lo wordo haya culpabel pa e hecho di difamacion y lo por haya un condena maximo di 6 luna di prizon of un boet monetario di e tercer categoria.

Inciso dos di e mesun articulo ta indica cu si e difamacion sosode entre otro por escrito, via potret of datonan di un computer cual contenido wordo treci den publicidad, e culpabel por haya castigo di prizon di maximo un aña of un boet monetario di e tercer categoria. E inciso aki ta cubri difamacion por ehempel den corant y tambe haci via social media. E articulo aki no necesariamente ta pone enfasis si e hecho ta berdad of no.

Articulo 1:54 di nos Codigo Civil ta stipula e suma cu ta mara na cada categoria:
• Multa di tercer categoria ta un suma total di Afl. 10.000,-
• Multa di cuarta categoria ta un suma total di Afl. 25.000,-

Awor kico ta e scenario, ora cu e difamacion no ta cuadra cu berdad?

Art. 2:224 di nos Codigo Penal ta trata e tema di calumnia (laster). Dicho articulo ta indica cu e persona cu comete e acto di difamacion sabiendo cu esaki no ta cuadra cu e berdad por wordo haya culpabel pa e hecho di calumnia cu un castigo maximo di 3 aña di prizon of boet monetario di di cuater categoria.

Den caso cu bo wordo condena pa e delito menciona den e paragraf anterior, bo por wordo descalifica di e derechonan menciona den articulo 1:64 inciso 1 sub a y b di nos Codigo Penal:
• Ocupacion di cierto funcion(nan);
• Ehecucion di cierto funcion(nan)

Si e persona cu wordo ofendi pa e actonan menciona akiriba a wordo declara culpabel den un sentencia irevocabel, e persona cu a difame no por wordo haya culpabel pa e hecho castigabel di calumnia. Difamacion y calumnia ta hechonan castigabel pa ley cu no ta wordo persigui si e victima no haci un denuncia. E persona por haci su denuncia y lo traha un proces-verbaal di e caso pa asina autoridadnan competente por persigui esun cu a haci su mes culpabel na e hechonan aki.

Perspectiva civil

Pero e ta posibel tambe ora cu un persona haci su mes culpabel na difamacion of calumnia cu e lo ta cometiendo un acto ilicito (na Hulandes ‘onrechtmatige daad’) segun art. 6:162 BWA. E articulo aki ta indica cu e persona cu comete un acto ilicito na un otro persona tin e obligacion di compensa e daño causa pa e acto ey. E pasonan legal cu e persona por tuma ta inicia un kortgeding of un bodemzaak demandando sea rectificacion of pa e persona kita e expresionnan cu a wordo poni.

Compensacion legal den caso di difamacion y calumnia

Banda di e opcion di haci un denuncia oficial pa autoridadnan competente persigui esun cu a haci su mes culpabel pa e delitonan di difamacion y calumnia un ciudadano por encamina e caminda di entama un procedura civil. Si e ciudadano wordo difama e tin derecho riba un compensacion pa e daño cu e la sufri. Tin diferente tipo di daño cu e ciudadano por sufri entre otro daño di reputacion, perdida di entrada etc.

Tienda di Ley a wordo forma door di un grupo di studiantenan di ley y tambe juristanan cu pa dos aña caba ta brindando asistencia juridico na nos comunidad di Aruba. Durante e existencia di Tienda di Ley nos a publica diferente articulonan juridico. Nos a trata diferente topiconan di nos Codigo Civil, Ley Constitucional, pero tambe Codigo Penal, Ley di Labor y Ley Administrativo. Nos meta no ta pa solamente brinda asistencia juridico na nos comunidad, sino tambe informa nos pueblo y comunidad di nan derechonan. Cada ciudadano di Reino Hulandes ta suppose di conoce e leynan, pero hopi biaha pa falta di transparencia esaki no ta sosode. E hecho cu nos leynan mayoria biaha ta dificil pa compronde tambe ta hunga un rol. Pa e motibo aki nos ta purba di hinca e articulonan mas simpel cu nos por den otro na Papiamento, pero no tur biaha tin palabranan huridico exacto cu por wordo uza.

Ta spera cu por a informa e lector un poco tocante e topico aki. Si bo persona tin pregunta, algun sugerencia pa un proximo topico di ley of ta desea asistencia huridico por tuma contacto cu nos via nos facebook page: Plataforma Hobennan Profesional of nos e-mail: [email protected].