Mervin Wyatt-Ras: Tur hende tin derecho igual riba salud

Awe dia mundial di Salud, ta dedica na e campaña pa crea un mundo mas husto y saludabel.

Mundialmente mescos cu na Aruba, pueblonan a ser sacudi pa consecuencianan di COVID-19. Mundialmente hopi hende a perde trabou y no tin mucho entrada pa cumpli cu nan obligacionnan financiero. Tambe no tin oportunidad igual pa diferente sexo y tin persona ta biba sin awa limpi ni coriente. Tin persona cu ainda ta lucha pa por tin un entrada cada dia y cumpli cu exigencianan y gastonan di tur dia. Nan ta biba den viviendanan inadecua y tin falta di acceso na bon educacion. Esaki ta causa sufrimento, malesa y hasta morto prematuro.

E desaroyo aki ta rekeri bon lidernan pa garantisa empleo y un bida digno cu ta conduci na bon salud. Mester garantisa cu un y tur tin acceso na servicionan di cuido cualitativo. 

E desaroyonan aki ta conta pa Aruba tambe. Por bisa cu gobierno di AVP a logra hopi desaroyo den cuido di salud. A zorg pa renoba y amplia hospital cu entre otro miho servicio di emergencia y mas facilidad pa ICU. Awe cu hospital por ‘schaal op’ e cuido na pashentnan di COVID ta danki n’e vision y trabou di gobierno di AVP. Te asina leu cu hasta por ricibi pashentnan di COVID di Corsou y alabes atende nos propio yiu di tera.

Gobierno di AVP a percura pa IMSAN por bira un centro oncologico acredita pa JCI pa atende pashent cu cancer, asina no tin cu biaha mas den exterior pa ricibi tratamento. Locual ta zorg pa divisa keda Aruba. Esaki tabata trabou di minister Visser pa traha hunto cu Hospital Baptist Health di Florida.

Gobierno di Mike Eman a percura tambe pa mas sosten di dokternan di cas. E hecho cu mayoria di e 46 dokternan di cas tin un ‘Praktijk Ondersteuner’ ta haci posibel cu por tin contacto mas estrecho cu pashentnan pa atende cu malesanan cronico y pa traha mas preventivo. 

Tambe gobierno di AVP a zorg pa mehora e situacion financiero di seguro social di AZV y SVB, cual entidadnan awor ta cargando e sla di consecuencianan di Covid.
SVB ta zorg p’e asina yama loonsubsidie cu empleadonan ta ricibi. 

Ademas gobierno di AVP a lanta IBISA pa prevencion di obesidad y promocion di un bida saludable, door di stimula movicion y deporte. 

Ta door di AVP tambe a pasa leynan den parlamento pa garantisa calidad di cuido pa acredita dokternan y specialistanan via BIG y lanta inspeccion di salubridad y kwaliteitsinstituut.

E hecho cu paisnan den Reino ta traha asina bon hunto ta door di combenionan firma entre gobiernonan den Reino. Aki Gobierno di AVP tabata e iniciado den Health Care Conference. Esaki a base di persistencia di parlamentarionan di AVP pa por garantisa cu ora algo pasa cu nos paisnan, un por yuda otro. 

Na momento cu COVID-19 a bati na nos porta el a sacudi nos hendenan, nos turismo, economia, finansas publico, enseñansa, asuntonan social pero tambe henter cuido di salud. Un cantidad di 37.000 persona a perde nan empleo y e cantidad di casonan di COVID total 9760 y activo 544, a ocasiona cu cuido di salud a bin bao hopi presion. E lista di espera a aumenta y personal den cuido mester a y ainda ta sigui traha oranan largo den hospital cu miedo di contagia nan famia ora di bay cas. 

E hecho cu nos pais a ricibi vacuna for di Hulanda a zorg cu por a vacuna mas di 30.000 ciudadano pa yega na mas inmunidad di nos comunidad. Falta hopi mas persona pa vacuna ainda pa yega mas of menos 90.000. Pa asina nos economia por reactiva mas y nos por ricibi mas turista pa garantisa pan riba mesa di nos ciudadanonan. 

Sinembargo den e gobierno di MEPORED por a nota cu e desigualdad entre nos hendenan a aumenta. Por a nota cu privilegiadonan a haya vacuna mas prome, locual a conduci na desconfiansa di nos comunidad den e gobierno. 

Ademas gobierno di MEPORED a tuma medida net den cuido di 5 miyon pa luna, afectando calidad di cuido. Hasta cu specialistanan y dokternan di cas a vocifera nan malcontento na parlamento y awor dokternan di cas a corta den nan orario di atende pashent. 

Mas desigualdad a surgi den e hecho cu MEPORED a disminui e lista positivo di medicina te na 80, door di cual pashentnan, specialmente pensionado y esunnan cu no tin trabou ni entrada mester paga pa cierto medicina y hasta mester paga un ‘Pharmacist Fee’. 

Wyatt-Ras por sigui menciona pero ta obvio cu tur avance riba tereno di salubridad cu a surgi entre 2009 y 2017 bou gobernacion di AVP a stagna despues di 2017, bou MEPORED. 

Pa nos por bolbe bek riba pia y garantisa cuido di salud di calidad den nos pais ta rekeri liderazgo y amor pa nos pueblo. Aki ta rekeri un gobierno cu no ta favorece ‘friends and family’, sino ta sali na interes tambe di esunnan cu no por paga pa cuido. Ta necesario pa depolitisa e proceso di vacuna pa logra cu mas persona ta motiva pa cu esaki. Ta necesario un gobierno cu experencia di loke ta trata salubridad pa tuma decision na favor di cuido cualitativo. Mester atende alabes cu e consecuencianan a largo plaso di COVID, manera problemanan di curason, pulmon, higra y tambe consecuencian psicosocial y hasta psikiatrico(post-trauma). Pues mester crea bek un comunidad unda tur ciudadano tin derecho igual riba bon cuido di salud. Esey ta reto y compromiso di un gobernacion siguiente di AVP