MANA: Gran balor di pinturanan arkeologico riba baranca

Ultimamente, Museo Arqueologico Nacional Aruba (MANA) a ripara cu tin mas persona interesa den e sitionan arkeologico cu pintura riba baranca (pictographs). Tin mas hende cu ta disfruta di naturalesa door di caminata y exploracion y ta bishita sitionan arkeologico. MANA ta constata cu satisfaccion e interes tambe den e catalog publica na 2019 di pinturanan riba baranca na Aruba. Ta importante pa tur cu ta stima Aruba pa proteha y conserva nos naturalesa y nos patrimonio cultural. 

E experiencia na un sitio arkeologico cu pintura riba baranca ta unico. Aki ta bisto expresion di nos antepasadonan. E experencia aki no ta igual cu na otro sitionan arkeologico na unda e lastronan no ta asina visibel. Ora ta contempla pinturanan riba baranca mester realisa cu mas cu mil aña pasa nos antepasadonan tabata na e mes un luga. Nan a scoge e luganan aki specificamente pa traha pinturanan cu awendia ta activa nos imaginacion. Te ainda no sa exactamente kico ta nan nificacion. 

Sitionan arkeologico cu pintura riba baranca no lo t’ey pa semper. Pinturanan riba baranca ta hopi fragil. Dor di erosion, otro causanan natural y door di intervencion humano ya tin cu a bay atras of disparce. P’esey MANA ta enfatisa cu tur hunto mester cuida loke ta di nos pa nos patrimonio keda conserva.

Hopi ta depende di e bon boluntad di comunidad y afortunadamente tin hopi persona y instancia cu ta yuda proteha y conserva sitionan arkeologico. Na diferente ocasion persona y instancia sa tuma contacto cu MANA ora cu haya material y/of sitionan arkeologico, por ehempel ora ta coba fundeshi of traha pool y caminda. Asina MANA a logra haci diferente excavacion di emergencia y a scapa material arkeologico cu di otro forma lo a bay perdi.

Pa hopi aña MANA a boga pa incorpora un ley pa proteccion di sitionan arkeologico. Lastimamente esaki no a bira un realidad ainda. Pero mester realisa tambe cu hasta unda a proteha sitionan arkeologico, por ehempel cu bara di hero y/ of unda ta monitor e luganan, lastimamente ainda vandalismo sa tuma luga. P’esey MANA ta dedica hopi na educacion y conscientisacion di nos comunidad tocante nos historia indigena y su importancia. Den salanan di exposicion di MANA, cu ta habri gratis pa publico di dialuna pa diabierna di 9.30’or di mainta pa 4.30’or di merdia, e bishitante por haya un miho bista riba nos herencia cultural.

Algun di e sitionan cu pintura riba baranca antes nan ubicacion no tabata asina conoci y esaki por tin su consecuencianan negativo. MANA a tuma nota cu ultimo a sali den medionan social informacion tocante un sitio di pintura riba baranca cu ta ser bishita mas ultimo tempo. A expresa preocupacion di daño y sushedad na e sitio aki. Museo Arqueologico Nacional Aruba (MANA) ta invita cualkier persona cu ta preocupa pa daño di cualkier sitio(nan) arkeologico na Aruba pa libremente tuma contacto cu e expertonan den arkeologia di Aruba na MANA, tel 582-8979 of via e-mail [email protected].