Respaldo ta hopi contento di por yuda hende cu Autismo

Riba un dia manera awe, ta Dia Mundial di Autismo, Stichting Respaldo ta para keto y ta observa e dia importante aki. Na Aruba tin te cu 5% di hende cu tin Autismo cu ta hopi. Director medico di Respaldo, dr. Hendricus van Gaalen a splica cu Autismo ta importante.

Tin e luna di concientisacion di Autismo awor aki cu ta importante pa compronde cu e ta un malesa grandi. Dr. van Gaalen no a haya sa mucho tempo cu e mes a cuminsa cu su estudio. Na 1943 na Merca un dokter a haya sa cu Autismo ta frecuenta cerca muchanan hoben. Ta nace cun’e. A keda un tiki abao den diagnostico, den atencion.

Na 1988/89 tabata tin un pelicula yama “Rainman”, cu e streanan Tom Cruise y Dustin Hofman, a mustra e personificacion di Autismo. E pelicula aki tabata hopi importante pa laga Autismo bira mas conoci. Despues di esey a cuminsa hopi investigacion riba Autismo, te cu a bin awor aki sa cu e ta algo genetico. Si bo ta hopi lihe den bida, bo por haci hopi cun’e ainda. Respaldo ta hopi orguyoso pa yuda mucha y adolescentenan. Nan ta basta bon specialisa den Autismo.

Respaldo ta elabora riba actividadnan na caminda

Posted by 24ora on Tuesday, April 2, 2019

Por wak tambe e frecuencia di e muchanan cu ta bin Respaldo.

Simposium

Respaldo ta organisando dos simposium pa aña. Loke cu Respaldo kier ta pa duna informacion cientifico na e dokternan di cas pa cera conoci cu nan tambe. Tin hopi dokter nobo di cas na Aruba y hopi hoben. Ta bon pa cera conoci cu otro bon. Tambe ta pa duna informacion cientifico ‘state of the art’ riba cierto topiconan. Ta cuminsa e aña aki riba dia 11 di April cu e problema di drumimento (insomnio).

Tin tres cos pa evita esaki, con nos ta come, con nos ta move y con nos ta drumi. Dr. van Gaalen ta haya cu con nos ta drumi ta mas importante cu e prome dosnan. Si bo no ta drumi bon, bo ta haya problema cu concentracion. Si bo ta drumi hopi malo, bo por haci fout grandi. Kico ta mas importante, bebemento of problema cu drumimento. Claramente tur dos ta importante. Drumimento ta hopi importante pa evita malesa. Si bo drumi malo, pa rato of largo tempo, bo por haya mas problema cu Alzheimer. Bo ta haya mas problema cu cancer, bo ta haya mas problema cu diabetes, bo ta haya mas problema cu infertilidad, mas problema cu stroke y tambe cu atake di curason.

Drumimento ta realmente hopi importante. Chens riba accidente tambe ta hopi imporante.

Tin basta accidente na Aruba. Tin por lo menos 40 accidente chikito na Aruba, segun van Gaalen, pero no tur ta bin di drumimento si.

Dr. van Gaalen ta bay cuminsa cu drumimento en general. Dicon nos ta drumi, kico ta nifica cu bo ta soña, kico kiermen cu bo ta soña malo y kico drumimento tin di haber cu siña cos.

Fuera di dr. van Gaalen mes, ta bay tin varios orador, entre otro ta papia riba warda (shifts), kico e tin di haber cu drumimento y con esey por cambia bo drumimento. Tambe lo papia di siña drumi y tambe e causanan si un mucha no ta drumi y dicon esey ta asina.

Hopi bon, pero cu hopi trabao

Respaldo ta bay hopi bon, pero cu hopi trabao. Nan tey  1 aña y mey. Nan tabata tin 50 persona cu tabata traha cu nan, pero nan a crece pa 80 persona y ta cambiando lihe. Esey ta un trabao hopi dushi pa haci, segun dr. van Gaalen y tambe hopi importante.

Dicon a cuminsa cu Respaldo

Gobierno a cuminsa cu Respaldo, hospital tabata kier, AZV tabata kier, e psikiatranan tabata kier. Tur hende tabata kier un fundacion cu ta bay riba salud mental.

Dicon

Tabata tin hopi parti chikito, entre otro Sociale Zaken, SPD, Psikiatranan mes, PAAZ, pero esey no ta bon. Pero poniendo tur bao di un solo dak, por regla tur cos central y pa wak miho con ta gasta placa, mirando cu no por gasta tur tampoco y con por purba regla calidad. Pa haya menos cosnan dividi, tur e gruponan hunto a cuminsa cu Respaldo. Respaldo no a cuminsa di su mes.