Experto na palabra: Schimmel ta un peliger pa bo salud!

Schimmel ta e palabra di siman, na warda di polis di Playa ta unda cu e palabra aki ta resona sigur. Recientemente un polis a fayece, unda e tabata traha tabata pesta cu schimmel. Tin un cantidad di polis cu ta malo actualmente pa e mesun motibo. Pa cu esaki nos a acerca un profesional kende ta splica mas tocante e tema di schimmel.

Ivo Valdes ta un experto, aki ta sigui su splicacion tocante schimmel.

Na Ingles nan ta yam’e mold of mildew. Na Spaño schimmel ta hongo, caballo tordo, moho.

Den e dianan aki schimmel ta un topico hopi uza pa e medionan di noticia.

Hopi oficina, vooral esunnan di gobierno, tin schimmel den nan sistema di airco (sistema di ventilacion).

Si nos ta papia di schimmel lo ta bon pa puntra:

– Kico ta Schimmel?

En principio schimmel ta un micro-organismo cu ta biba riba un material animal of vegetal. E ta yuda na e decomposicion di materia morto y ta yuda recicla e nutrientenan den e medio ambiente.

Ehempel: schimmel riba un cuminda, salada, carni, etc.

– Con schimmel ta crece?

Pa schimmel crece e tin mester di dos cos hopi importante, humedad y aire cayente.

Ehempel

Si un sistema di airco ta uza koker pa reparti e aire den e diferente cambernan di un oficina, tin hopi chens cu schimmel ta bay crece den e sistema aki di ventilacion.

Si e aire ta hole muf, probablemente ya tin schimmel den e sistema.

Bo ta hole cu e aire no ta fresco. Bo ta hole esaki prome cu bo wak e.

Pakico schimmel ta crece den e sistema di ventilacion?

E airco ta cendi den dia y nan ta pag’e atardi of anochi, despues di e orario di trabou. Ora cu paga e airco, e aire den e koker (duct) cu tabata friu ta bira cayente poco poco y ta condensa (soda) den e koker. E koker ta bira humedo y cu e aire cayente, esey ta net loke e schimmel mester pa crece y reproduci su mes.

Con schimmel ta reproduci su mes?

Schimmel ta reproduci den un forma exponencial. Dus, masha lihe mes!

Sintomanan

Schimmel den un sistema di airco ta haci cu esunnan den e camber of oficina por cuminsa sinti mareo, dolor di cabes, nanishi y garganta irita of wowo ta grawata. Tur e sintomanan aki ta indicacion cu tin schimmel den e sistema di ventilacion.

Con schimmel por haci bo bira malo?

No tur schimmel ta venenoso, pero tin algun cu ta conoci cu nan por traha materia (stof) venenoso (mycotoxines).

Reaccionnan cu schimmel por ocaciona

Infeccion di bo pulmon y tambe un schimmelprop grandi den bo weefsel di pulmon (longweefsel). Si bo haya un infeccion di pulmon, e schimmel por afecta bo otro organonan tambe, manera bo celebro (hersenen), riñonnan (nieren) of higra (lever).

Opinion personal

Si un trahado ta sinti cu e ambiente di trabou no ta uno saludabel, pasobra e sistema di airco tin schimmel, e tin tur derecho di nenga di sigui traha den e oficina aki. Schimmel, por ehempel, ta afecta bo stem (tast je stembanden aan) y ta haci cu bo no por papia duro mas, esey ta pa cuminsa.