Economista Randall Croes: Aruba ta perdiendo 250 miyon florin pa luna na entrada di turismo

E siman aki e economista local Randall Croes tabata den un programa radial na e radio emisora 100.9 cu e presentado Aldrick Croes. El a papia di e crisis local y kico e pueblo por spera. Den esaki a resalta cu e cierre di frontera ta nifica cu Aruba ta perde di haya 250 miyon florin pa luna for di e principal sector economico di Aruba.

Den su splicacion e economista cu Aruba den pasado a haci algo fout. Asina por ehempel, den ansha pa sali di e ultimo crisis financiero, a expande turismo hopi mas di loke tabatin mester. “Un economia mester crece pa duna su ciudadanonan cu ta desemplea trabou. Pero a produci hopi mas inversion di loke e desempleo tabatin mester, y a crea trabou pa tur esnancu a bin biba aki,” el a comenta. Pues no a laga espacio pa crecemento turistico, por ehempel, pa despues di e crisis aki.

E positivo den e situacion actual, compara cu tempo Lago a cera ta cu, e infrastructuranan cu tin aworaki, di cadenanan di renombre internacional y cu forsa financiero grandi, lo por mantene nan infrastructura sin bati bancarota. Nan por lanta bek hopi leu.

Croes ta bisa cu despues di e crisis aki, tur hende kier lubida tur e tension cu a pasa aden y e stress cu el a trece cun’e. Esnan cu por biaha, sigur lo subi avion y busca un luga pa relaha nan mes. Principalmente despues cu obligatoriamente nan a keda basta tempo cera den nan cas. Tin otronan cu tin ticket cumpra caba. Esaki ta pone conclui, cu turismo di Aruba lo lanta cabes hopi lihe bek. E preocupacion sinembargo ta e sobrevivencia mientrastanto.

Turismo ta genera 250 miyon florin pa luna, papiando di un suma averahe. Aruba tin un reserva di 1.8 biyon florin. Den cuatro luna Aruba ta gasta 1 biyon di su reserva y lo keda 800 miyon florin. Pero e ta kere cu Aruba por handle e situacion. Si haya un prestamo cu ayudo di Hulanda, Aruba lo por wanta mas tempo. Tur esaki danki na e reserva halto cu Banco Central tabatin. Aruba ta importa na tur cos 180 miyon florin pa luna, cu ta un tiki menos di loke e turistanan ta trece. Pues si e gastonan di importacion baha enbes di subi, e reserva por wanta Aruba pa 10 luna y pa e tempo ey si mester haya prestamo. Pero e economista ta kere cu e problemanan lo ta tras di lomba prome cu dies luna. E experencia di pasado ta mustra cu e pandemianan di mas grandi, manera esun di 1918, a dal varios vuelta rond di mundo y a dura 6 pa 9 luna. SI e bay si control e lo por dura maximalmente 9 luna. Pero e mes ta kere cu e situacion lo mehora prome cu e 9 luna.

Na momento cu no tin caso mas di coronavirus, si pueblo coopera cu distanciamento social, lo yuda pa habri e economia mas lihe, cu construccion di hotelnan y otronan cu lo percura pa entrada pa Gobierno. E economia por cuminsa draai localmente y asina cu habri porta bek, e bishitantenan mester presenta cu nan ta “immuun” pa coronavirus, esta cu nan a hay’e caba.

E ta pensa cu si por isola tur esnan vulnerabel for di e hubentud, cu ta esnan cu ta produci, e ora por laga e proceso laboral den funcion. Pero mester tin diferente pilar economico. Por ehempel Brasil ta habri grandi y e ta plama mas den hancho.