DVG cu algun cambio den maneho pa loke ta Covid-19 y entre otro ta mininmalisa her-test

Tin cambio den maneho pa loke ta Covid-19. Pa esaki, Departamento di Salud Publico (DVG) ta anuncia un cambio, pero no drastico pa esnan cu ta traha den mundo medico.

Ta algo cu a wak cu ta bin caba y mester a sigui esaki. Ta referi na personanan cu na momento cu ta saca un persona for di isolacion. Esaki ta, segun Sharline Koolman, di DVG.

Ta asina cu na comienso door cu no tabata tin hopi caso tampoco y mundo tabata bezig ta evaluando e casonan aki, DVG tabata wak na comienso cu a purba di haci dos test cu kisas a sali un positivo zwak por y a base di esey tabata declara e personanan aki como caso negativo.

A base di esey personanan tabata sali for di isolacion. Ta personanan cu tabata positivo y a wordo her-test despues di 7 of 14 dia. Pero ta depende di e dokter, ki ora cu e kier pa e pashent wordo her-test.

Tabata her-testnan y wak ki ora esakinan tabata sali negativo y e persona por sali afo. Mundialmente WHO y RIVM tambe tabata haci’e, pero no ta tabata her-test. Na tabata simplemente, saca nan for di isolacion 24 ora despues cu nan no ta presenta ningun sintoma mas.

Na comienso Aruba a scoge pa no haci esey, pero pa haci e dos testnan aki prome cu saca un pashent  for di isolacion. Pero mirando e consehonan cu a bolbe haya e siman aki y conseho cu a haya diaranson mainta ainda den combersacion cu entre otro RIVM, e kluster medico na Aruba a dicidi di haci algun cambio. Pashentnan a-sintomatico cu a haci un test di PCR cu a sali positivo, 7 dia despues si bo no a desaroya ningun sintoma, bo ta haya un yamada riba e di 7 dia for di DVG, ta haci algun pregunta y si contesta esakinan, nan por bisa cu bo ta sali for di isolacion e dia ey.

Pa pashentnan cu tin sintoma, en principio nan ta keda 14 dia despues di e fecha cu nan a haya e malesa, esta e prome sintoma. Si por ehempel awe a haya dolor di garganta of falta di smaak, falta di holo, a yama dokter di cas su dia siguiente of despues di dos dia, no ta cuminsa conta for di e momento ey na momento cu a haci e test.  Ta cuminsa conta for di e prome dia cu a haya sintoma. Eynan ta bay pa 14 dia y 24 ora extra sin ningun sintoma.

E momento ey, DVG ta duna ok pa sali for di isolacion. Esey ta e maneho nobo y full e kluster medico, esta infectologonan di hospital, HAVA, SVB, entre otro, ta di acuerdo cu esaki. A base di esey a aprob’e tambe den e crisis team.

E uniconan cu ta bay haci retest riba nan, pa na por sali for di isolacion, ta personal cu ta traha den cuido medico.

Un trahado den cuido si lo wordo her-test. Tambe e ta conta pa pashentnan cu tin un malesa manera cancer, y/of HIV-Aids entre otro, cu e dokter e momento ey ta evalua, si lo bay haci her-test cerca nan. Pero eseynan DVG mes lo atende cu e personanan aki manera mester ta.

Un otro cambio cu DVG ta bin cu ne ta bay riba e maneho ki ora un persona den cuarentena (un persona cu tin contacto cu un persona cu Covid bao di e mesun dak). Pa e personanan aki, e partner of e adulto cu ta biba den un cas cu un persona cu ta positivo confirma pa PCR 15 aña bay ariba, ta conta e ora 7 dia cu e ta bay den cuarentena.

Den e siguiente 7 dianan ta conseha pa mantene su mes mas tanto cu ta posibel na monitor su mes. No kier uza e palabra self-quarantaine pasobra hende lo bay bruha e ora cu no por sali for di cas of traha.

Ta conseha pa limita e salimento for di cas. Esaki ta pa evita cu despues di 7 dia cu sali for di cas y no tin sintoma y/of ta desaroyando e sintoma, bo por pega un otro cu ne toch.

Tambe ta pidi e personanan aki pa monitor nan mes durante 14 dia desde e sintoma di e persona cu ta malo den e cas. E momento cu haya e prome sintoma como contacto, e mesun ciclo ta cuminsa p’abo persona. Bo ta yama bo dokter di cas, meld bo mes.

Dokter di cas lo manda bo informacion pa laboratorio di hospital, caminda cu nan lo yamabo e ora pa bo bay test na e test center na Lab di hospital. E momento cu ta traha cu personanan riba 65 aña den un cas cu tin personanan positivo, un biaha mas ta conta mesun storia, esta 14 dia den cuarentena, monitor bo sintomanan, si bo ta haya algun sintoma y na momento cu haya un sintoma, mesun cos ta cuminsa pa bo persona.

Tur otro contacto cu un persona positivo, ta monitor nan mes pa 14 dia, despues di e contacto cu e persona cu a sali positivo.

E personanan aki lo por sigui traha pero ta mandatorio pa nan pa e momento cu nan ta sali pafo di nan cas, nan mester ta proteha, esta mondkapje, nan shield, nan proteccion pa nan proteha nan mes y otro.

Pakico mantene na cuarentena mas tanto posibel, ta pa evita cu ta bin e 2de kring y di e 2de kring por bin un 3de kring. Kier evita en realidad cu esnan vulnerabel den e comunidad, esta hendenan grandi cu hopi biaha tin otro malesanan cronico, e mama na cas, e wela na cas, caminda cu esun cu ta infecta por pega esakinan cu ne y ta bay haya cu casonan den hospital y/of den ICU cu ta casonan hopi grave.