Drumi suficiente ta hopi importante pa mucha y hobennan: Tambe den dianan di fiesta!

Nos ta na porta di un otro temporada di fin di aña. Temporada pa comparti cu famia, colega y conocirnan. Momento pa gradici y celebra e bendicionnan cu nos tin den nos bida. E por ta tambe temporada di come y bebe di mas (specialmente productonan menos saludabel), move y drumi menos. Esaki ta conta pa mucha y e hobennan tambe.

Instituto Biba Saludabel y Activo (IBiSA) conhuntamente cu Departamento di Salud Publico seccion Jeugdgezondheidszorg (JGZ) kier a probecha e oportunidad pa pone enfasis riba e importancia di suficiente ora di soño pa mucha y hoben.

Cuanto ta wordo recomenda?

Pa un mucha di 3 pa 5 aña ta recomenda 10 pa 13 ora di soño.

Entre 6 pa 13 aña e recomendacion ta 9 pa 11 ora. Y pa hobennan entre 14 pa 17 aña e cantidad recomenda ta 8 pa 10 ora.

Kico ta e peligernan di falta di soño pa un mucha/hoben?

Falta di soño ta crea un circulo vicioso unda cu e mucha/hoben ta sinti cansa durante dia, e tin menos energia y ta move (30%) menos. Esaki na su turno ta causa cu e ta drumi malo y ta haña mas hamber pa cosnan dushi y vet durante di dia. Un mucha/hoben cu regularmente ta perde ora di soño, tin dos biaha (2x) mas chance riba sobrepeso/obesidad.

Un mucha/hoben cu no ta haña suficiente ora di drumi, casi semper ta wak 50% mas un pantaya di un aparato electronico. Esaki por stroba nan di pega soño pasobra e luz blauw cu e pantaya ta emeti ta haci cu e produccion di e hormona (melatonine) cu ta laga bo pega soño ta baha cu 20%. Specialmente ora un mucha hunga wega electronico of ta uza un cellular net prome di drumi. Consecuentemente e mucha por pega soño 1 ora mas laat. Pesey ta recomenda pa stop e uso di cellular of computer 2 ora prome cu e mucha/hoben mester bay drumi.

Door di e falta di soño un mucha ta bay sinti mas gana di come cosnan dushi y vet y ta sinti yen menos lihe. Mucha chikito hopi biaha ta bira druk, door cu nan ta bringa e soño. Falta di soño ta causa cu nan concentracion ta bira menos.

Algun tips:

– Planea e ora di drumi door di tuma nota di e oranan cu e mucha mester drumi segun su edad (wak tabel)

– No laga nan hunga of wak un pantaya p.e. tablet, telefon of t.v. 2 ora prome cu nan mester bay drumi

– Laga nan ta activo durante dia (p.e. hunga pafo, haci deporte)

– Den fin di siman mantene e ora di drumi mescos cu den siman; por hala esaki pero no mas cu mei ora di diferencia

Like y follow e facebook page di IBiSA (ibisaaruba) y DVG (Directie Volksgezondheid DVG Aruba) pa haya mas informacion tocante di e topico aki y otro topiconan importante pa e temporada di fin di aña.