Dokternan mester ta registra den registro di BIG na Hulanda

E asunto di BIG cada biaha ta sinti cu tin manera un bruhamento di tera y ta trece manera un discusion, hasta den temporadanan aki caminda cu kisas ta haci politica cun’e. Anko Ringeling, director di AZV a splica cu tur pais, mirando pa proteha e calidad di nan cuido medico, nan tin cierto rekisitonan pa un dokter por practica. Esey ta tur pais civilisa tin esey. Den e BIG ta un sistema di registracion cu ta existi na Hulanda. Como cu nos ta forma parti di reino Hulandes, den nos leynan tin para entre otro e ley di AZV cu e dokternan cu ta contrata mester ta BIG geregistreerd. Nan mester ta registra den registro di BIG na Hulanda.
Esey ta un registro unda cu ta evalua si e dokter ta cumpli cu tur rekisito pa e por eherce su trabao.
Locual a sosode den transcurso di tempo na Aruba, cu dado momento no tin solamente dokternan cu a studia na Hulanda, tin dokternan cu a studia na Colombia por ehempel, Merca, Costa Rica, etc. Tin diferencia den e sistemanan entre Hulanda, of West Europa cu e sistemanan di Colombia, Costa Rica, Merca.
Na Europa, en todo caso Hulanda, como tin tradicion cu Gobierno tabata monitorea, controla e sistemanan di enseñansa, incluso estudionan pa bira dokter. Eynan antes e universidadnan por ehempel na Hulanda tabata yama Rijksuniversiteit. E palabra Rijks, ta indica cu tabata tin un control di Gobierno pa e calidad di e institutonan, e universidadnan. Esey ta otro na e paisnan manera Colombia, Costa Rica y Merca. Eynan tin mas universidad priva, den manera di bisa. Consecuencia di esey ta cu e curriculum di e universidadnan ey ta varia hopi.
Bo tin por ehempel na Merca, universidadnan excelente, podise hasta miho cu esunnan na Europa. Pero bo tin institutonan tambe cu ta yama nan mes universidad, pero e curriculum, e programa, no ta mescos cu por ehempel e programanan na Hulanda.
Pesey den nos ley, ainda mester orienta nos mes riba e rekisitonan di Hulanda. Tin preparacion pa bin cu un BIG aki na Aruba mes, cu nan ta yama Arubig, ta keda toch con nos ta bay evalua si un medico ta cumpli cu e rekisitonan cu mester pa e por eherce su profesionnan. Nos ta un pais chikito. Den paisnan mas grandi tin e universidadnan y otro institutonan pa haci evaluacion ey. Nos no tin propio universidadnan medico. Nos lo mester bay wak kico na ki sistema nos ta bay wak pa nos orienta nos mes pa por haci e evaluacion ey.
Hopi biaha ta wordo bisa dicon ta manda nos yiunan bay studia na Costa Rica of Colombia, dicon no ta acepta e estudionan ey. Ta keda cu e estudionan ey no ta mesun cos cu e programa na Hulanda. Hasta ta asina cu algun di e personanan cu a studia den region Colombia of Costa Rica, den e paisnan ey mes, mirando e preparacion cu nan a haci te awor aki, ora cu nan bin bek, no por traha como medico.
Tin diferente di e personanan cu a studia den e region, cu mientras tanto a sigui un trayectoria cu asina nan ta cumpli cu e rekisitonan pa eherce e profesion di medico. Den e profesion di medico mester tene cuenta tambe cu por ehempel un dokter di cas.
Na Hulanda un dokter di cas ta un specialista. Es decir cu si caba cu e estudio medico, e base, ainda bo no por ta dokter di cas. Bo no por traha como dokter di cas. Bo mester bay tres aña mas. Manera cu sa, mientras tanto na Aruba tin un preparacion pa bo bira dokter di cas cu e trayectoria tin un duracion di tres aña. E ta wordo haci bao di auspicio di Vrije Universiteit na Hulanda. Pa bo drenta e opleiding ey, bo mester tin e base cu ta cumpli cu locual ta wordo rekeri na Hulanda. Experiencia a mustra cu tin algun persona cu por ehempel a studia na Costa Rica, a sigui e trayectoria ey, cu bo mester haci un programa extra prome cu bo por drenta e opleiding cu ta dura tres aña pa bo bira dokter di cas.
Den e discusion aki hopi biaha ta bisa cu e hendenan cu ta bin di Costa Rica, dicon nan no por bira un dokter di cas, laga nan traha como dokter di cas. Mester mas dokter di cas, etc.
E no ta asina. E personanan cu tin e base na Costa Rica, tin biaha na Costa Rica mes nan no por traha como medico riba nan mes. Pero pa nan traha como dokter di cas, nan mester sigui un trayectoria ainda di mas of menos tres aña.
Importante tambe ta cu hopi biaha e problema di BIG ta wordo conecta cu no tin suficiente dokter aki na Aruba. Tampoco no ta e caso.