DIMP: IMF ta recomenda un sistema di BTW di 10%

E modernisacion ta bay man den man cu mas entrada, si mira e situacion financiero cu Aruba ta aden. Tin cu cumpli cu e normanan cu nos mes a compromete na dje di CFT, caminda cu lo tin cu bay baha e debt to GDP, etc.

Segun directora di Departamento di Impuesto, tin cu bay maneha gastonan un tiki mas miho. Gasto cu entrada mester ta den balansa. Pa e gastonan cu e entradanan mester ta den balansa, mester hisa entrada y baha gastonan tambe gradualmente of ta baha gastonan mas y no ta hisa e entrada. Esey ta un balansa cu mester wordo busca, cu tur e formanan naturalmente bo ta asumi cu e ta budget neutraal. Pero tur gobierno lo bay busca si e limite caminda cu nan lo por genera un tiki mas entrada pa asina tambe por tin mas espacio y cumpli cu e normanan cu a palabra pa cumpli cun’e.

Esey ta loke ta pa sugartax. Y di otro banda e 10% di recomendacion di IMF, ta ora ta trata e VAT, cual ta e sistema di BTW di 10%. Esey ta loke IMF ta recomenda. Si mantene e sistema na BBO, no ta kere cu lo por bisa cu e tarifa mester ta 10%, teniendo cuenta cu tin dos schakel, tin un druk efectivo di 10%, cual tampoco no ta e intencion.

Si scoge pa mantene e sistema di BBO manera cu e ta, e porcentahe no lo ta 10%. Si ta bay over na un BTW, tin otro tipo di belasting, caminda cu tin un porcentahe mas halto pa e por ta minimo budget neutraal.

Segun Pieters, e intencion ta pa cambionan tuma luga na comienso di Juli di e aña aki. No ta mirando cu tin otro cambio den esey. Naturalmente consehonan pa loke ta BBO mester sali pa minister. Ta reuni practicamente tur siman of cada dos siman cu prome minister y minister di finansas pa loke ta reforma fiscal. Ta un tarea hopi grandi. No ta un tarea di Departamento di Impuesto pa duna conseho, pero tin tremendo cooperacion di e otro departamentonan manera CBS, cu ta yuda haci calculacionnan, Duana cu su personal, Departamento di Finansas, cu ta yuda tira bista, pa asina ey tin un miho balansa tambe den e conseho.

Tambe pa tene cuenta cu comunidad, kico ta pagabel. Cada bes cu papia di impuesto, tur hende ta bira tiki nervioso pasobra e ta toca cartera di tur. Pero ora cu pensa riba nos pais, tin cu wak tambe kico ta sostenibel. Na final, e futuro generacionnan, tin un pais cu tin su finansas sostenibel.

Deseo di DIMP

Tin calculacionnan concreto. DIMP ta traha meerjarenramingen, caminda cu eseynan a wordo manda pa CAFT, caminda cu ta mira riba liñanan grandi. CAFT ta na altura y IMF tambe ta na altura di e crecemento den belasting.

Si mira na Departamento di Impuesto, e mesun presupuesto cu aña pasa tabata na 779 miyon na belasting. E aña aki e ta na 845 miyon. Eynan caba tin un crecemento posiblemente di 70 pa 80 miyon pa aña na entrada. Naturalmente entradanan ta subi, pero e gastonan tambe tin cu baha. Esey ta un reto grandi cu ta mira den gobierno, den e departamentonan caminda cu tin hopi presion pa baha e gastonan di personal, e wagebill. E pregunta ta, na unda y con, pasobra si baha e gastonan di personal, toch bo ta wordo pusha den un huki pa bo innova, automatisa.

Tin cierto procesonan cu ta sosode awor aki manual, cu sistemanan tin cu tuma over, cu ta bon, pasobra bo ta innova tambe como sector publico, pero tambe e lo por bay a costo di e servicio. Esey tambe Departamento di Impuesto lo kier evita, pasobra toch bo ta duna un mal servicio na un cliente y e intencion di e departamento ta, pa nan tin balor agrega na e cliente y duna e servicio eleva. No ta eynan ainda, pero ta parti di nan vision.

Pieters a comenta cu pa 2019, ta bay tin un 70 miyon extra presupuesta.

Esun cu ta bay drenta awo na vigor, esey ta den dje caba, segun Pieters. Si mira gewoon, e presupuesto di 2018, ta vastgesteld y vastgestelde begroting di 2019, esey ta cu e cambionan den dje.