Dia mundial di Ocean: Bida marino y servicio brinda pa ocean ta importante

Dia 8 di juni ta e fecha riba cual nos ta observa Dia Mundial di Ocean. E tema pa e aña aki ta toca e tema di e bida di ocean y e servicionan cu esaki ta brinda na humanidad. Ariba e dia aki un biaha mas pa di 2 aña Nacionnan Uni a tene un evento virtual cu a inclui orador, panelista y presentacion. Directie Natuur en Milieu (DNM) a aporta y enfoca ariba e parti di conscientisacion riba e tematico di e ocean y su servicio- y retonan cu lama ta haya. Por wak e programa virtual riba e plataforma www.unworldoceansday.org y tambe riba social media uzando @UNworldoceansday.

Algun informacion di ocean a base di hecho ta cu: e ocean ta produci no menos cu 50% di e oxigeno di planeta, e ocean ta absorba +/- 30% di dioxido di carbono (Carbon dioxideproduci pa hende, asina bringa e impactonan di global warming. Tambe ocean ta unda ta haya mayoria di biodiversidad mundial.

E tema cu Nacionnan Uni di e aña aki ta pa refleha riba e bida marino den su totalidad y e servicionan cu e ocean ta brinda hende. E tema scogi ta “the Ocean; Life and Livelihoods”. Mundialmente ta papia di e economia blauw (Blue economy) of tambe “Ocean economy”. Kico esaki kiermen? E ta referi na e uzo sostenibel di e ocean pa crecemento economico cu ta duna trabou y brinda sobrevivencia, mientras ta preserva e ecosistema di e ocean den un condicion sano.

Den Caribe y Aruba nos no por desvia di e pensamentonan di economia blauw, pasobra nos ta depende di esaki den gran parti como pilar di nos economia. Na Aruba nos por pensa riba esunnan cu ta piscado, economia di turismo, con e ecosistema ta nos fuente di relahacion ora nos bay lama, y e practica di diferente deporte acuatico. Lo ta bon pa haci nos mes e pregunta si nos ta respetando e ocean door di nos comportacion i segun e acuerdonan di practica sostenibel ora di haci uzo di nos lama. Ta di remarca cu nos sobrevivencia ta depende di e ocean.

Kico nos mester haci pa sostene e sobrevivencia aki? Ta responsabel cu nos desperdicio, ta un consumidor consciente, respeta leynan cu ta pa salvaguardia nos lama y su especienan protegi, percura pa no tira anker den nos coralnan, ora ta pisca, no coy pisca di tamaño chikito cu ainda ta den crecemento tampoco esunnan protegi, no uza productonan cu ta contene oxybenzone cu ta afecta coralnan, no kibra/destrui e matanan cerca di of na canto di lama, no practica rockstacking, tampoco hiba of kita driftwood, piedra of cocolishi di su hogar, no core cu atv/utv riba nos santo blanco y no saca strea di lama for di awa.

Na nivel internacional tin un evento virtual destina pa e cientifico-, explorado-, experto- y comunidadnan cerca di lama rond mundo. Asina tambe engrandece e conocemento di ocean, explora conexion cu ocean, tambe pa discuti e necesidad pa crea un relacion cu e ocean y biba den balans cu e ocean. E balans aki mester ta uno a base di pensamento innovativo, di bon informacion y di experiencia di pasado na esunnan cu ta depende di e ocean. Lo tin mas informacion valioso pa comunidad en general; con nos tur por yuda na preserva e ecosistema valioso aki y tene den condicion saludabel.

E observacion anual di Nacionnan Uni pa Dia Mundial di Ocean tambe ta accentua e intercambionan cu lo continua den e siman venidero te cu dia 14 di juni por medio di e Plataforma “Friends of UN World Oceans Day” y otro organisacionnan rond mundo. DNM ta spera cu comunidad tuma interes den e topiconan relaciona cu nos ocean y sigui aporta pa e ocean y nos lama keda den bon condicion pa futuro generacion.