Cantidad di mucha cu ta bishita logopedista ta alarmante

Despues di a sigui traha riba e pre-condicionnan y ta completamente prepara, dia 17 di october 2022 e experto di University of Missouri–Kansas City Institute for Human Development (UMKC-IHD), Dr. Kelly Hantak ta regresa Aruba pa conhuntamente cu Anouk Eman, cu ta lider di proyecto pa DMH, finalisa e prome fase di e Proyecto Piloto. 

Meta di e proyecto aki ta pa crea e sistema di Intervencion Trempan pa e muchanan cu necesidad special den centro di cuido di mucha na Aruba. Despues di 18 luna largo a sinta cu varios profesional di diferente gremio, cu tambe ta forma parti di Plataforma Intervention Trempan Aruba (PITA) y asina den colaboracion cu nan y cu  Ministerio di Asuntonan Social y Husticia yega na un sistema Intervencion Trempan, cu lo bay cuminsa su trayecto di preehecucion den e centronan di cuido di mucha na Aruba den 2023. 

Dr. Kelly y Anouk Eman lo entrega e di dos rapport oficial na final di december 2022 cu tur e investigacionnan haci durante e 18 lunanan largo, como tambe e resultadonan di e evaluacion (assessments). Anouk hunto cu Dr. Kelly a evalua profesionalmente un total di 12 mucha, uzando DAYC-2 assessment tool. Esaki ta un herment di evaluacion masha popular y uza p’e profesionalnan na Merca, netamente p’e muchanan di 0 te cu 5 aña y 11 luna, cu tin un posibel retraso den e siguiente dominionan: cognitivo, comunicacion, desaroyo socio-emocional, desaroyo fisico y comportacion adaptivo. 

Mirando cu a evalua solamente diesdos mucha te cu dia 28 di october, no por generalisa e resultado ainda. Pero si a presenta e resultadonan tanto na Minister Rocco Tjon como PITA, cu ta uno un poco precupante, specialmente den e area di comunicacion. Meta final prome cu december ta pa evalua 30 mucha, cual ta un cantidad mas representativo.

Un porcentahe halto di e 12 muchanan ta bishita un logopedista. Esaki tin un costo pa e mayornan di alrededor di Awg.130,- pa sesion di un ora. E mayornan a indica cu e muchanan mester bay 4 sesion pa luna, pa asina por mira e desaroyo necesario y cu esaki ta suma alrededor di Awg. 520,- pa luna pa mucha. 

E cifranan aki ta hopi alarmente, mirando cu ta trata solamente di ocho centro di cuido di mucha na Aruba, cu actualmente ta forma parti di e proyecto piloto aki. Pues pa 2023 intencion ta pa den tur 120 centro di cuido di mucha registra boluntariamente cuminsa cu e prome fase di detecta si tin algo preocupante cu desaroyo. 

Rol di PITA ta pa conhuntamente cu DMG traha hunto y structuralmente pa trata di brinda mas tanto cu ta posibel e sosten, ayudo y e guia necesario na tanto e muchanan, como tambe e mayornan y e centronan di cuido di mucha.