Control lo tey unda ta bende cuminda durante actividad di carnaval

Ivette Geerman di e Departamento di Higiena, durante conferencia a splica cu esnan cu ta bay bende e cumindanan durante actividad manera parada di carnaval, departamento di salud publico lo pasa inspecciona tur e localidadnan y ta duna conseho, ta yama esnan cu prome cu nan bay bende e cuminda tambe, kico nan tur mester pone atencion riba dje, cu wak pa e cuminda cu bo ta bay bende eynan, pa bo tin suficiente ijs, of si bo por hiba un frigidaire pa bo por warda e cuminda friu, na tempetura friu. Cu friu ta referi 5 grado bay abao y si bo ta sirbi cuminda, wak pa e cuminda ta cayente sirbi, 60 grado bay ariba.

Si bo tin un stof, si bo por haya coriente, di manera cu e temperatura di e cuminda cu ta cayente, mester keda riba dje. Mirando e zona entre 5 y 60 grado, ta e zona peligroso. Eynan ta e zona unda cu e bacterianan ta multiplica y tin e riesgo cu esnan cu ta bay come cuminda, por bira malo. Tin hopi factor cu por haci influencia riba dje. Aruba ta calor den e temporada aki. Ora cu bo ta wak carnaval, nos ta den 30 grado. Esey ta e temperatura ideal caminda cu bacteriat a multiplica. Tin e duracion largo cu e cuminda ta keda pafo di nan temperatura. Tur esakinan ta factornan cu por haci cu por haci influencia riba cuminda y por daña ora bo ta consumi’e.

Pa e pueblo carnavalesco, kier pa pone atencion riba dje. Prome cu bo sali for di cas, conseho ta, desayuna bon, come bon na bo cas. Pasobra bo ta bay ta hopi rato afo. E ratonan cu bo ta bay ta afo, si bo ta bay hiba cuminda pa bo bay come, pasobra ta di mainta bo ta sali y ta yega cas te atardi of anochi, wak ki tipo di cuminda bo ta bay hiba. Hiba cuminda cu tin menos riesgo cu e bacterianan por crece den dje.

Si bo hiba pan, hiba pan cu beleg. No hiba pan cu mayones den dje. Si bo dicidi esey toch, parti’e mesun momento. Laga e hendenan come e mesun momento eynan. Corda di hiba hopi awa. Awa ta refiriendo awa limpi, awa pa bebe. Awa pa bo por laba bo man, laba material cu bo ta haci uzo di dje y un jug cu ijs limpi. Consehabel pa hiba 3. Un ta pa warda ijs of awa friu pa por consumi. E otro pa bo por warda locual cu bo ta bay bebe e dia eynan, e ijs ta pa ora bo ta sirbi’e. E otro conseho ta, cu mirando hopi biaha ta desea di prepara cuminda, come e ora eynan, preferibelmente ta prepara bo cuminda un dia prome, horna bo spareribs, bo galiña y ora di carnaval, e ora eynan, bo por uza bo grill, bo ta keinta e cuminda. Pasobra ya el a pasa un proceso caba y sirbi e cuminda mas lihe posibel. Of laga hendenan trece cuminda tambe for di cas, cu ta cayente y sirbi, laga nan come mesun momento. No trece cuminda di mainta y despues cu carnaval pasa e ora bo ta consumi cuminda. E ora bo mes ta haci cu lo bo por bira malo. Locual salubridad publico no ta desea pa ningun hende, haya intoxicacion di cuminda. E higiena personal, tanto esnan cu ta bende cuminda y abo como pueblo, pone atencion riba dje. Ta hopi importante. Ta pesey ta pone enfasis pa hiba hopi awa, awa limpi y haci uzo di dje.

Esakinan ta e atencionnan cu kier pone riba dje.

Un otro enfasis ta, e carchi di salud. Esnan cu a bin na remarca pa por bende cuminda banda di caminda, corda bon. E temporada ta cortico. E tin su proceso prome cu e carchi di salud keda cla. Haci bo peticion awo. Ainda bo ta na tempo. Carnaval ta ey mes. Como departamento di salud publico, nan lo bay haci nan inspeccion. Lo controla y esnan cu no tin nan carchi di salud na ordo, nan lo no por bende. Kier concientisa pueblo, informa pueblo, pasobra cu salud publico ta desea pa tur cu ta bay wak carnaval, pa pasa un dushi temporada.