Carta habri di firmantenan: Inhusto locual cu gobierno Hulandes kier impone na Aruba, Curaçao y St. Maarten

Carta habri y peticion dirigi na Prome Minister y Presidente di Conseho Nacional di Minister como tambe Su Excelencia Mark Rutte

Excelencia, Cu consternacion, nos, un grupo de ciudadano preocupa di e parti den Caribe di Reino y di diaspora, a tuma nota di e condicionnan extremadamente pisa y, na nos opinion, masha inhusto cu gobierno Hulandes ta impone na Aruba, Curaçao y St. Maarten pa nan por opta pa e di tres tranche di prestamo na beneficio di e problemanan di likides. Nos kier apela na artículo 5 di Constitucion pa presenta e peticion aki, mencionando e rasonnan y e disgustonan den e parti cu ta sigui aki.

E motibo di esaki ta e declaracion di Secretario di Estado Knops di dia 1e di juli 2020, na unda ta sali na cla cu gobierno Hulandes ta impone condicion na e yudansa financiero na Caribe. E condicionnan ey lo tin como meta pa “no sirbi nos [Hulanda], sino finalmente e paisnan mes”. Señor Knops ta pidi pa reforma y pa e reformanan ey sacrificio y liderazgo. Tambe nos a compronde for di e conferencia di prensa di dia 3 di juli 2020 cu gobierno Hulandes kier reforma: “Si, ta trata di un serie di asunto basico. Finansa na ordo, estado di derecho na ordo’.
Nos ta desea di menciona na prome luga cu e parti di Caribe den Reino definitivamente mester pone man na su consenshi. Nos ta reconoce cu e sistemanan huridico di e paisnan Caribense urgentemente mester di reforma, tanto riba tereno di estado di derecho democratico, como tambe riba tereno di finansa publico y di economia. E reforma aki mester ta na servicio di e pueblonan Caribense di Reino. Nos ta acepta cu den e cuadro aki supervision independiente ta un exigencia. Sinembargo, e condicionnan cu gobierno Hulandes ta propone tin poco balor agrega den e sentido aki y nan ta un atake contra e principionan di derecho constitucional y administrativo.

Nos disgustonan ta e siguientenan:

Deficit constitucional y democratico di Reino

Nos a haya e informacion cu Gobierno di Hulanda a manda e condicionnan como documento
secreto pa nos ministernan presidente. Aparentemente a prepara e proposicionnan na Hulanda na nivel oficial. Despues lo debati tocante e proposicionnan aki tras di porta cera den Conseho di Minister di Reino. Como ciudadano nos ta experencia esaki como un forma di actua autocratico y no transparente. Di e manera aki no ta promove e debate publico tocante e maneho gubernamental
relaciona cu Caribe. Aparentemente no ta permiti e habitantenan di e paisnan den e parti Caribense di Reino, cu tambe
tin e nacionalidad Hulandes, pa participa den realisacion di reglamento gubernamental y di control riba maneho politico di Reino. Exclusion di representacion di nos pueblo di e proceso di decision cu al fin al cabo ta concerci nos y nos futuro ta prueba di un deficit democratico serio den reino. E ponencia di gobierno Hulandes cu ta e paisnan Caribense ta esnan cu mester pone e estado di derecho na ordo, ta parce nos un prueba di cierto hipocrecia. Pasobra ta gobierno Hulandes ta esun cu di ningun manera no ta funciona segun orden di ley, violando e autonomia legalmente ancra di e pueblonan Caribense. E imponemento di deber di silencio na nos gobiernonan ta completamente en pugna di e principionan di bon gobernacion, ta haci transparencia di gobierno di Reino imposibel y ta kita, na nivel di Reino, di e pueblonan Caribense e logro democratico cu e primacia politico final ta di pueblo.

Falta di union den Reino

Segun Constitucion union den Reino ta un balor grandi cu tin prioridad riba e interesnan particular di e paisnan. Den e conferencia di prensa di dia 3 di juli 2020 gobierno Hulandes ta trece dilanti e lasonan historico cu ta uni nos. Inherente na e historia comparti aki ta e politica di explotacion den forma di colonialismo y sclavitud cu a laga rasgo profundo y duradero den e comunidadnan chikito Caribense. Parti importante di un politica na nivel di Reino cu ta promove union ta pa respeta e propio identidad, sintimento, dignidad, opinion, derecho di autodeterminacion y autonomia di e comunidadnan Caribense. Un politica cu ta dirigi riba union, ta reconoce y compronde honestamente e impacto social y cultural di colonialismo y sclavitud. Union ta implica p’esey tambe, cu mester evita iniciativa cu ta provoca conflicto y confrontacion y cu ta polarisa e relacionnan den Reino. Union den Reino no ta rima nunca cu haci probecho di crisis serio pa forsa
reforma, completamente for di e punto di bista Hulandes, aparentemente cu e lema: ‘never waste a good crisis …’ /’nunca no desperdicia un bon crisis’. Union nifica comprension pa e efecto catastrofico di e crisis pa e pueblonan Caribense y empatia pa nan dolo y sufrimento. Solamente cu e acercamento aki por realisa union den Reino. No door di impone loke Hulanda kier, probechando di circunstancia, poder y autoridad. No usando presion di tempo como arma y chantahe. No nengando sosten financiero como medio pa pone presion. Pasobra, esencia di un Ley di Reino di Concenso, esta solidaridad y unanimidad, ta keda destrui di e manera ki.

Falta di inversion den autonomia di Caribe

Segun secretario di estado Knops, e politica di gobierno tin como obhetivo “pa finalmente sirbi e paisnan mes”. Desafortunadamente, esaki no ta cuadra cu e politica actual di gobierno Hulandes pa destrui e autosuficiencia local (e habilidad pa bo mes yuda bo curpa) den nos region, door di transferi nos control riba nos propio finansa y maneho local pa un ZBO autocratico y completamente Hulandes. Nos ta experencia e forma di actua aki como arogante y discriminatorio. Ademas, no tin mucho evidencia di e ‘community capacity building’ necesario cu ‘ta sirbi e Paisnan’. Banda di esey mester formula e deseonan relaciona cu sosten di ‘capacity building’ semper localmente. E enfoke mester ta riba proteccion y cuido di esnan mas vulnerabel den comunidad, pa evita y combati pobresa y pa garantisa e condicionnan basico pa calidad di bida. Solamente despues y den dialogo y cu aprobacion di esnan envolvi por stablece un programa responsabel. Naturalmente esaki ta tuma tempo! “Sirbi e paisnan finalmente” no por di forma “top down”. Al contrario, e sosten mester aporta efectivamente na un desaroyo duradero, autonomia y autoregulacion na fabor di un bon estado di derecho y un maneho financiero adecuado.

Nos peticion ta encera lo siguiente:

Cu Gobierno Hulandes ta promove participacion efectivo di e pueblonan Caribense den e
maneho di Reino y ta haci esaki posibel pa realmente ‘sirbi e pueblonan’ .

  • Cu ta realisa e meta “estado di derecho na ordo” pa medio di uzo y reenforsamento di e
    capacidad y autonomia local y di e institutonan constitucional y e principionan
    democratico den Reino.
  • Cu specialmente den e temponan di crisis aki gobierno Hulandes ta demostra liderazgo
    moral y humanitario den Reino, y ta scohe pa compasion, inclusion, dialogo y solidaridad y
    no pa indiferencia, exclusion, presion, ni conflicto.
  • Cu gobierno Hulandes ta stop inmediatamente cu e manera di papia denigrante y ofensivo
    tocante nos region. E ponencia cu e comunidadnan Caribense ta inherentemente incapabel
    pa carga nan propio autonomia ta incorecto y muestra di falta di respet.

Atentamente, e firmantenan:
Joyce L. Pereira – Aruba
Lydia Emerencia – Bonaire
Richenel Ansano – Curaçao
Antonio Carmona Baez – St. Maarten
Lisenne Delgado – Nederland
Louis Romer – VS
Lily Marval – Aruba
Emmy Schermer – Bonaire
Margo Groenewoud – Curaçao
Ramon Todd Dandaré – Aruba
Edith Strauss-Mercera – Bonaire
Mario Kleinmoedig – Curaçao
Ava Thodé – Aruba
Elvio Cecilia – Bonaire
Ini Statia – Curaçao
Helen Guda – Aruba
Joan Brewster – Bonaire
Jeanne Henriques – Curaçao
Enith Petersen-Pereira – Nederland
Aronette Martis – Curaçao
Tica Giel – Aruba
Marta Römer-Dijkhoff – Curaçao
Raffy Kock – Aruba
Elsmarie Beukenboom – Bonaire
Emily Francisca – Curaçao
Ruby Eckmeyer – Aruba
Althena Sulvaran – Curaçao
Yolanda Richardson – Aruba
Michel Esajas – VS
Imy J. C. Heinze-Lasten – Aruba

Alca St.Jago – Bonaire
Lianne Leonora – Curaçao
Charmaine Pappers – Aruba
Frank Quirindongo – Curaçao
Glenda Gil – Aruba
Angela Roe – Nederland
Ingrid Kuiperdal – Aruba
Emily Francisca – Curaçao
Wilma Kuiperi – Aruba
Selwyn de Wind – Curaçao
Etley Lasten – Aruba
Marlon Reina – Curaçao
Desiree Emerencia – Aruba
Mayqualida Pandt – Curaçao
Mientje Croes – Aruba
Joke Curiel – Curaçao
Stanley S. P. Heinze – Aruba
Angelino Sulvaran – Curaçao
Roslin Kock – Aruba
Serena Angelista – Curaçao
Edward Pieters – Aruba
Zaida Lake – Curaçao
Ebonnye Rodiguez – Aruba
Rose Marie Sling – Curaçao
Herbert Diaz – Aruba
Rudolf Kelly – Aruba
Reginald Victor Römer – Curaçao/Mexico
Glenda Krozendijk – Aruba
Jaqueline Martis – Curaçao
Noris van Lis-Donata – Aruba

Cc: Prome Minister di Aruba, Prome Minister di Curaçao, Prome Minister of St. Maarten, Secretario di Estado
Knops, Gabinete di Minister Plenipotenciario di Aruba, Gabinte di Minister Plenipotenciario di Curaçao, Gabinete di
Minister Plenipoteciario St. Maarten.