AVP: Mas medida na caminda; Lo inclui BBO den Invoerrechten

Na departamentonan di gobierno encarga cu presupuesto di Aruba trabaonan ta den full swing haciendo calculacion di e posibel resultado di presupuesto 2019. E buraconan cu tin pa yena ainda lo mester atende den un presupuesto supletorio. Mirando cu gobierno a subi su gastonan cu mas di 100 miyon florin, segun CAFT, e retonan pa cu presupuesto 2020 ta hopi grandi.

6% BBO DEN FORMA DI INVOERRECHTEN 

Coordinadornan di Gobierno ta preparando un medida nobo cu lo mester drenta na vigor 1 di januari 2020. E medida aki lo ta e introduccion di un BBO den concepto similar na invoerrechten. Tur producto cu drenta Aruba, banda di invoerrechten cu tin caba riba e producto, adicionalmente lo paga 6% na e BBO aki. 

EFECTONAN DI E 6% 

Den seno di gobierno tin dos version riba e BBO nobo aki. Un ta bisa cu e 6% ta bin riba e BBO actual y otro ta bisa cu e lo reemplasa e BBO actual. Expertonan no ta kere cu 6% BBO na frontera lo trece e mesun entrada cu e BBO actual. Pesey hopi ta duda cu lo kita e 6% BBO actual pa reemplasa esaki cu esun di invoerrechten. Mas bien ta pensa cu e lo bin riba esun actual of lo utilisa na momento di introduccion un tarifa di 10% manera tabata e intencion ora a lansa e idea aki di un BBO na frontera.

Pa e caha di gobierno e diferente scogencianan aki por haci un diferencia. Pa e consumidor tur dos lo tin e mesun efecto: prijsnan lo por subi. Awor cu BBO no riba recibo mas a bira imposibel pa controla si den caso mester kita BBO actual, si realmente esey lo sosode. Tempo cu Gabinete Mike Eman I a baha BBO di 3% pa 1.5% ningun prijs a baha. Awor si bin 6% aserca sigur ningun prijs lo baha tampoco, ni si kita e BBO actual y reemplas’e cu 6% na frontera. Expectativanan ta cu inflacion cu ya ta halto lo bira monstruoso cu e medida nobo aki di 6% como invoerrechten. 

E LEYNAN PA PRESUPUESTO Y BBO 6%

Ta premira cu den e siguiente simannan cosnan lo bira hopi tenso pa Parlamento mirando cu den un corto tempo lo mester pasa e medida nobo di BBO y e prespuesto supletorio 2019 y presupuesto 2020 cu ningun di dos ainda no ta entrega. Mientrastanto inflacion ta sigui aumenta y tin mas medida na caminda. Sindicatonan ta birando hopi inkieto cu miembronan hopi disgusta cu ainda nan sindicatonan no por a logra compensacion pa e perdida grandi di poder di compra cu a sufri den e ultimo dos añanan aki.

BBO NA FRONTERA TIN BENTAHA Y DESBENTAHA

Mescos cu tur adaptacion di ley, esun aki lo trece un lista di bentaha y desbentaha, dependiendo na cua banda bo ta para. Asina por ehempel e hecho cu ta cobra BBO-BAZV y BAVP na frontera lo haci cu tur hende lo paga. Comerciantenan cu no ta cumpliendo cu nan “fare share” lo paga obliga awo, pa cual ta premira extra entrada den caga di Gobierno pa motibo di miho cumplimento. Tambe, e importado lo paga 6% di BBO/BAZV/BAVP riba balor di e producto importa, pues Douane Waarde, y no riba e suma di benta na caha. E BBO aki no ta cumulativo, pues esun cu importa so ta pag’e un biaha. Tur e cumpradonan di productonan online, por ehempel via Amazon.com, tambe lo paga BBO awo y lo no forma un comperencia inhusto pa comercio.
Pero…e cambio aki lo bin cu desbentaha pa comercio, cu lo paga impuesto mesora na importacion, sin cu a bende e producto ainda. Pues comercio lo prefinancia e impuesto pa e futuro cumprado. Ta anticipa cu comercio lo mester baha su stock, pasobra e lo costa mas awo. Otro desbentaha, esun principal, ta anticipa cu awor cu comercio a haye obliga na inclui BBO den nan prijs y sin pone riba recibo, cu awo cu bin BBO na fronter, cu nan lo no verreken cu Gobierno, sino lo pone riba e prijs hisa caba, asina prijsnan lo aumenta mucho mas awo!