Dia 17 di mei ta dia Mundial di Presion Halto, unda atencion ta wordo poni riba e Presion. E aña aki Instituto Biba Saludabel y Activo (IBiSA) ta enfoca riba e conscientisacion di e cifra di presion y e factornan di riesgo cu por hisa e presion.
Tin diferente factornan di riesgo cu por pone cu e presion ta subi. Factornan cu no ta den nos control ta e edad y e parti hereditario. Factornan cu nos si tin control riba dje ta e peso y estilo di bida, incluyendo tur locual cu nos ta come y bebe, con activo nos ta durante dia, con ta anda cu preocupacion y stress di tur dia, e cantidad di alcohol cu ta consumi y e uso di Tabaco.
Pa haci cambio den e estilo di bida ta mas simpel cu nos ta pensa. Lesa akibou algun di e recomendacionnan den e siguiente areanan:
Peso y movecion:
Mantene un peso saludabel of baha e peso excesivo. Estudio ta mustra cu un perdida di 5-10 % di e peso por tin un efecto positivo riba e presion. Keda activo durante dia, evita keda sinta pa oranan tras di otro y haci por lo menos 30 pa 60 minuut di actividad fisico pa dia.
Alimentacion:
E ausencia di fruta y berdura den bo tayo tin hopi di bisa di bo cifra di presion, come por lo menos 2 cup di berdura y 2 porcion di fruta cada dia. Scohe pa grano completo cu tin den productonan integral (volkoren/whole grain). Uza productonan di lechi abou den vet, baha man pa vet satura (vet animal) y haci uzo di mas vet saludabel. Por haya vetnan saludabel den e.o. azeta di olijfi, sunflower oil, canola oil, noot y pinda (sin salo), pisca y awacati
Baha man na salo:
Prepara bo mesun cuminda. Uza specerij fresco y specerij sin salo. Tene cuenta cu hopi saus y condimento cu ta contene cantidad halto di sodium (p.e. Ketjap, Maggy, Adobo, bouillon). Tira bista riba e label di e producto pa haya sa e cantidad di sodium cu e ta contene.
Limita alcohol y uzo di tabaco:
No bebe mas cu 1 bebida alcoholico pa dia si bo ta hende muher y no mas cu 2 si bo ta hende homberby no tur dia. Stop di huma!
Pa mas informacion tocante un estilo di bida saludabel por tuma contacto cu IBiSA na tel. 582-4987 of por pasa libremente na Frankrijkstraat 1, Oranjestad.